چشم سهامداران بورس به بهارستان/ صدای پای همتی در بازار سهام
کابینه جدید دولت چهاردهم در حال شکل‌گیری است و سرمایه‌گذاران بازار سهام در انتظار تصمیمات مجلس از یک‌سو و از دیگر سو تکمیل تیم اقتصادی باشند تا مسیر آینده مشخص کنند.
فعالان بازار سهام همچنان چشم‌انتظار روزهای خوش هستند. بررسی آمارهای منتشرشده توسط بورس تهران نشان می‌دهد وضعیت سال‌جاری در قیاس با سال‌گذشته، بیانگر وضعیت مناسبی نیست. در سال‌گذشته بازدهی شاخص‌کل به‌صورت میانگین روزانه ۰.۰۵درصد بوده که در سال‌جاری به منفی ۰.۱درصد رسیده‌است. شاخص‌کل در مردادماه امسال، ۰.۶۲درصد کاهش را تجربه کرده‌است. این پارامتر طی هفته گذشته وضعیت به‌مراتب بدتری را تجربه کرد. در هفته معاملاتی منتهی به ۱۷مرداد ماه، شاخص‌کل افت ۳.۱۸درصدی را به‌ثبت رسانده است. در سال‌جاری سهم سبزپوش‌بودن بازار تنها ۳۸روز بوده و این در حالی است که ۸۷روز معاملاتی در سال‌یادشده به‌ثبت رسیده‌است. شنبه ۱۶تیر ماه، شاخص‌کل با رشد ۴.۲درصدی به بهترین روز معاملاتی خود در خلال سال۱۴۰۳ رسید؛ این در حالی است که شنبه ۱۳ مرداد ماه، تالار شیشه‌ای بدترین روز معاملاتی سال‌جاری را برای بازیگران خود به ارمغان آورد. طی روز یادشده شاخص‌کل بازار ۲.۹۸درصد ریزش کرد.
چشم سرمایه‌گذاران به بهارستان
با این فرض که بورس، دماسنج اقتصاد است نمی‌توان تنها به تغییر مسندداران اقتصادی توجه داشت. برای بهبود شرایط، در کنار تغییرات ایجادشده در چینش سیاستگذاران اقتصادی، نیاز به برنامه‌ای جامع بیش از پیش احساس می‌شود؛ با درنظر داشتن این نکته که برنامه‌ها در ساختار سیاسی-اقتصادی ایران، در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های متفاوتی تصویب و اجرا می‌شوند. تصمیمات اتخاذ‌شده در وزارت اقتصاد، وزارت صمت، بانک‌مرکزی، سازمان برنامه‌و‌بودجه و سازمان بورس و اوراق‌بهادار می‌توانند شرایط حاکم بر اقتصاد ایران و به‌تبع آن بورس تهران را تحت‌تاثیر قراردهند. جدای از تیم اقتصادی تشکیل‌شده هماهنگی در تصمیمات اتخاذ‌شده وزن بسیار بالاتری در مقایسه با اسامی مطرح‌شده دارد.
برخی از بورسی‌ها با یادآوری تصمیمات همتی در مورد نرخ بهره در سال۱۳۹۹، ارزیابی مثبتی از برنامه‌های وی بر مسند وزارت اقتصاد ندارند. از سوی مقابل، برخی دیگر از کارشناسان به آینده تیم شکل‌گرفته نگاه مثبتی داشته و تیم تشکیل‌شده را دارای صلاحیت‌های لازم برای حل بحران‌های اقتصاد ایران می‌دانند. پازل سیاستگذاران اقتصادی هنوز تکمیل نشده و این مجموعه با انتخاب رئیس بانک‌مرکزی و رئیس سازمان بورس تکمیل می‌شود. فهم دقیق‌تر سهم بورس در سبد تصمیمات دولت چهاردهم، مستلزم انتظار برای تصمیمات آتی دولت است.
عقب‌نشینی دلار با افزایش صادرات
تنش‌های منطقه‌ای و جریان انتخاباتی در آمریکا می‌تواند متغیر‌های کلان اقتصاد ایران را تحت‌تاثیر قراردهد. با انتشار خبر افزایش صادرات نفت ایران و فروکش نسبی التهابات خاورمیانه در نتیجه عدم‌واکنش ملموس از سوی ایران، قیمت دلار در بازار با اندکی عقب‌نشینی به کمتر از ۶۰هزار‌تومان رسید، اما پیروزی جمهوری‌خواهان در آمریکا می‌تواند عرضه ارز در بازار را با مشکلات جدی مواجه کند. با توجه به تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران در دولت قبلی ترامپ، این امکان وجود دارد که در صورت پیروزی، انتظارات تورمی در ایران به‌شدت افزایش پیدا کند. بررسی سابقه تاریخی بازار ارز نشان می‌دهد که با نزدیکی به انتخابات آمریکا در آبان ۹۹، دلار در مسیر افزایشی قرارگرفت و دیگر بازارهای موازی را نیز با خود همراه و همسو کرد. پاسخ احتمالی ایران به اسرائیل و فرجام جنگ ۷ اکتبر نیز می‌تواند منطقه را با چینش جدیدی از قدرت همراه و نا‌اطمینانی بازارهای داخلی را متاثر کند. اخیرا اخباری درخصوص مذاکرات میان اسرائیل و حماس مخابره شده که طبیعتا مشخص‌‌‌‌‌شدن نتایج این مذاکرات، بر وضعیت خاورمیانه تاثیرگذار خواهد بود.
بازار در هفته‌جاری
بررسی‌ها نشان می‌دهد تاثیر رکودی محدودیت دامنه تا پایان هفته، بزرگ‌ترین متغیر تاثیرگذار بر بازار است و سبب‌شده که ارزش معاملات بازار به سطوح نازلی کاهش پیدا کند. به‌نظر می‌رسد که با تداوم اعمال دامنه‌نوسان محدود در تالار شیشه‌ای، همچنان بازار در رکود قرار گیرد و ارزش معاملات پایینی در آن به‌ثبت برسد. دامنه محدود هرچند از شتاب افت شاخص‌ها و قیمت‌ها در بازار سهام کاسته است، اما نقدشوندگی بازار سهام که مزیت بازار سرمایه نسبت به دیگر بازارها است را مورد هدف قرار داده‌است.
