از انبوه فروشگاه‌ها و نمایشگاه‌های متنوع از یک‌سو و بازآفرینی هنر ایرانی به همراه مظاهر شکوه معماری جهان و حتی پایگاهی قدرتمند برای جلوه‌گری عرصه‌های تازه تکنولوژی و شکل‌گیری بازار‌های نوپا مانند حوزه استارتاپ‌ها و کسب‌وکار‌های نوپا از سویی دیگر، مرور وعده‌های داده شده برای بزرگترین مال جهان، مشحون از رویا‌های پرپر شده و به ثمر ننشسته است.

این رویا‌ها نه تنها به حقیقت نپیوستند و خواب سرمایه گذاران و مسئولانی که چشم بر انبوه مشکلات و حتی تخلف‌های این پروژه بستند را تعبیر نکردند، که حالا به کابوسی بزرگ ختم شده‌اند که معلوم نیست چه زمانی از آن خلاصی خواهیم یافت؛ کابوسی که تنها یکی از ابعاد آن، بدهی بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد تومانی است.

نیم نگاهی به فهرست ابربدهکاران بانکی کشورمان که اخیرا منتشر شده، نشان از آن دارد که ایران مال با ۴۰ هزار و ۷۳۷ میلیارد تومان بدهی (جمع دو ردیف بدهی ثبت شده به نام شرکت ایران مال توسعه بین الملل، در فهرست ابربدهکاران بانک آینده)، بدهکارترین شرکت (مجموعه) ایرانی است. بدهی بالغ بر ۴۰ همت که در قالب وام و تسهیلات به ایران مال پرداخت شده است.

فهرست ابربدهکاران بانکی؛ ایران مال در صدر!

اشاره به نوع تسهیلات دریافتی این مجموعه از این رو اهمیت دارد که می‌دانیم تسهیلات بانکی مشمول سود شده و همچنین به ازای تاخیر، مبالغی در قالب جریمه به آن افزوده می‌شود؛ با این حساب، بهتر می‌توان ابعاد فاجعه رقم خورده در شمال غرب تهران را درک کرد. فاجعه‌ای که بدهی عظیم مالی تنها یکی از ابعاد آن است.

کافی‌ است سری به موتور‌های جست‌وجوی اینترنتی بزنید و درباره تخلفات رقم خورده در این پروژه کنکاش کنید تا دریابید که از تغییرات مداوم در طرح و نقشه مصوب تا تصرف معبر عمومی، حذف پارکینگ، افزایش بنا، تغییر کاربری، ساخت و ساز تجاری در محدوده رفاهی، تاخیر در توسیه دیون شهرداری و…، تقریبا تخلفی نبوده که در پروسه طراحی تا احداث و حتی بهره برداری این پروژه رقم نخورده باشد.

انبوه تخلفاتی که موجب شده بار‌ها و بار‌ها نام ایران مال، نه به نکویی، در مراجع قانونی مانند شورای شهر و بازرسی مطرح شود و حتی آوازه ناخوشش به جلسات متعدد در نهاد‌های مختلف و متنوع به گوش برسد. پیگیری‌هایی ابتر و بی سرانجام که در نهایت راه به جایی نبرده تا ابعاد فاجعه بار این پروژه وسعت بگیرد و در نهایت به عدم پرداخت اقساط وام‌های اعطا شده برسد و ایران مال بدهکارترین شرکت ایران لقب گیرد.

پروژه‌ای که ابعاد اسمی آن یک میلیون و ۹۵۰ هزار مترمربع است و با لحاظ این مساحت و بدهی بالغ بر ۴۰ همتی آن به یک بانک، هر یک متر مربعش قریب به ۲۱ میلیون تومان بدهی دارد؛ حدود ۲۰۹ میلیون ریال به ازای هر متر مربع که معنایش بدهی میلیونی خشت به خشت این پروژه است. پایان دردناک پروژه‌ای که قرار بود بزرگترین مال جهان شود، اما به سمبل شکست و بدهی نجومی بدل شده است.