موضعگیریهای ونس گزینه دونالد ترامپ برای پست معاونت ریاستجمهوری در همین مدت کوتاه روشن میکند که چگونه سیاست خاورمیانهای دومین دوره ریاستجمهوری ترامپ قرار است تحت تأثیر دیدگاههای او قرار بگیرد.
به نوشته المانیتور، نامزد معاولاولی رئیسجمهور سابق آمریکا یک سناتور دوره اولی است که با انتقاد شدید از «تشکیلات سیاست خارجی حاکم در آمریکا»، خواستار اقدام قاطع در خاورمیانه و روابط نزدیک با اسرائیل است.
ونس در کنوانسیون ملی حزب جمهوریخواه گفت: «ما با هم مطمئن خواهیم شد که متحدانمان درباره تأمین صلح جهانی سهیم باشند. دیگر به کشورهایی که به سخاوت مالیاتدهندگان آمریکایی خیانت میکنند، سواری رایگان نمیدهیم. ما با هم، فرزندانمان را فقط زمانی به جنگ خواهیم فرستاد که مجبور باشیم. اما همانطور که ترامپ با از بین بردن داعش و اقدامات دیگر نشان داد، مشتمان محکم خواهد بود».
ونس از سال ۲۰۲۳ و به مدت یک سال و هفت ماه به عنوان سناتور اوهایو خدمت کرده است. اما موضعگیریهای سناتور جوان در همین مدت کوتاه روشن میکند که چگونه سیاست خاورمیانهای دومین دوره ریاستجمهوری ترامپ قرار است تحت تأثیر دیدگاهش قرار بگیرد.
پروفسور گوردون گری، سفیر سابق ایالات متحده در تونس و مشاور ارشد سفیر ایالات متحده در عراق گفت: «مزیت هر معاون رئیسجمهوری این است که قبل از تصمیمگیری رئیسجمهور، حرف آخر را میزند».
کهنهسرباز سرخورده
دو دهه پس از خدمت به عنوان تفنگدار دریایی ایالات متحده در عراق، ونس ۳۹ساله یکی از سرسختترین منتقدان جمهوریخواه مجلس علیه تهاجم آمریکا به عراق محسوب میشود. گرایش انزواطلبی او فاصلهای قابلتوجه از چندین دهه سنت قانونگذاران جمهوریخواه جنگطلب است.
او به طرح «لغو مجوز استفاده از نیروی نظامی» سال ۲۰۰۲ رأی داد. این مجوز جورج دبلیو بوش را قادر ساخت تا حملهای با هدف سرنگونی صدام حسین را آغاز کند. از صحن مجلس سنا، ونس ناامیدی خود از سیاست خارجی ایالات متحده و هدف ادعایی آن برای ترویج و حفاظت از دموکراسی در خارج از کشور را ابراز کرده است.
او در ماه آوریل گفت: «من شرافتمندانه به کشورم خدمت کردم و وقتی به عراق رفتم، دیدم که به من دروغ گفته شده و وعدههای تشکیلات سیاست خارجی کاملاً مسخره بود».
ونس تهاجم آمریکا به عراق را شدیداً محکوم کرد و در سخنرانی اخیر خود در مؤسسه کوئینسی گفت که حمله آمریکا موجب آن شد عراق به متحد ایران تبدیل شود. او هشدار داد که از زمان عملیات موشکی ایران علیه اسرائیل، «ترس واقعی از تشدید تنش» در منطقه به وجود آمده و افزود که ایالات متحده باید برای مهار درگیری تلاش کند.
متحد سرسخت اسرائیل
ونس مدافع سرسخت اسرائیل است. اما او در آوریل گذشته به کمک نظامی اضطراری برای متحد واشنگتن رأی منفی داد. این رأی مخالفتی علنی با رهبران کنگره تلقی شد که بستهای مشترک، متشکل از ۲۶ میلیارد دلار برای اسرائیل و غزه و ۶۱ میلیارد دلار کمک نظامی برای اوکراین تدارک دیده بود.
اما این سناتور به چندین تلاش ناموفق جمهوریخواهان برای تصویب لایحه کمک اضطراری مستقل به اسرائیل پیوسته بود.
ونس در نوامبر ۲۰۲۳ گفت: «به جای گروگانگرفتن اسرائیل، بیایید بحثی واقعی درباره سیاست جو بایدن در مورد اوکراین داشته باشیم. هیچچیز شرمآورتر از این نیست که از بحرانی وجودی، یعنی هزاران اسرائیلی کشتهشده به عنوان پوششی برای کمک به اوکراین استفاده کنیم. اگر میخواهید از سیاست دولت در قبال اوکراین دفاع کنید، از آن دفاع کنید. اما اجازه دهید کمکها به اسرائیل به جریان بیافتد و اجازه دهید امروز تصویب شود».
ونس حمایت همحزبیهای خود در سنا از اوکراین را «شرمآور» خواند و به «پروپاگاندا»ی دولت بوش برای حمله به عراق تشبیه کرد.
او در سخنرانی مؤسسه کوئینسی گفت: «من قطعاً اوکراینیهایی را که علیه روسیه میجنگند تحسین میکنم، اما فکر نمیکنم به نفع آمریکا باشد که به تأمین مالی یک جنگ بیپایان در اوکراین ادامه دهد».
در هفتههای پس از حمله ۷ اکتبر حماس، ونس به انتصاب جیکوب لو، نامزد جو بایدن برای سفارت در اسرائیل رأی منفی داد. اگرچه برخی جمهوریخواهانی که به لو رأی اعتماد دادند، نیاز فوری برای پرکردن کرسیهای خالی در مقطع حساس روابط آمریکا و اسرائیل را علت کارشان ذکر کردند، اما ونس از جمله ۴۳ جمهوریخواهانی بود که به نامزد پیشنهادی رأی منفی دادند.
مهاجران و کمک به فلسطینیان
ونس رهبری نامهای به بایدن را برعهده داشت که از رئیسجمهور خواسته بود به مهاجران فلسطینی گریزان از جنگ غزه، حمایتهای ویژهای اعطا نکند. ونس در نامهای که سناتورها مایک لی، مارکو روبیو و ریک اسکات آن را امضا کردند، نوشت: «ما باید راههایی برای کاهش تعداد حامیان تروریست در آمریکا بیابیم، نه افزایش آنها».
همچنین زمانی که سناتور رند پاول قصد داشت برای پیشبرد لایحه توقف موقت کمکها به کرانه باختری و غزه، تبصرهای به این قانون بیافزاید، ونس از این اصلاحیه حمایت کرد. این تبصره عنوان داشت که تشکیلات خودگردان فلسطین باید رسماً «حق موجودیت اسرائیل به عنوان یک کشور را یهودی» بپذیرد تا دوباره مشمول کمکهای آمریکا شود.
اخیراً ونس به همحزبیهای جمهوریخواه خود پیوست تا از تلاش سناتور تد کروز برای بستن اسکله دولت بایدن در سواحل غزه برای کمک به ارسال کمکهای بشردوستانه به فلسطینیان، حمایت کند.
ونس همچنین به لایحه توسط سناتور برنی سندرز که وزارت خارجه را مجبور میکرد تا در مورد پایبندی اسرائیل به قوانین بینالمللی حقوق بشر به کنگره گزارش دهد، رأی منفی داد. دولت بایدن نهایتاً یک یادداشت امنیت ملی به نام NSM-20 صادر کرد که به طور داوطلبانه، با الزامات گزارشدهی مشابه آنچه در لایحه سندرز ذکر شده بود، مطابقت داشت.
موضع ونس این بوده که ایالات متحده در «مدیریت خُرد» جنگهای خاورمیانه شکست خورده است. او استدلال میکند که باید به اسرائیل اجازه داده شود تا بدون فشار ایالات متحده در مورد جنگ تصمیم بگیرد. او همچنین حماس را مسئول تعداد بالای تلفات غیرنظامیان فلسطینی میداند. ونس عنوان کرده است: «ما در مدیریت خرد جنگهای خاورمیانه خوب نیستیم. اسرائیلیها متحدان ما هستند. اجازه دهید آنها آنطور که صلاح میدانند، این جنگ را پیش ببرند».
ونس در همان مصاحبه خواستار «خاورمیانه جدید» شد و به تلاشهای ایالات متحده در مذاکرات بین اسرائیل و عربستان سعودی در مورد توافق عادیسازی اشاره کرد. او گفت: «هدف ما در خاورمیانه باید این باشد که به اسرائیلیها اجازه دهیم با عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی خلیج فارس به رابطه خوبی برسند. هیچ راهی برای انجام این کار وجود ندارد مگر اینکه اسرائیلیها کار خود با حماس را تمام کنند».
اما گری گفت که کاخ سفید ترامپ و ونس میتواند بدون توجه به لفاظیهای انزواطلبانه در مسیر مبارزات انتخاباتی، خود را در مسیری مشابه دولتهای گذشته بیابد.
او افزود: «بارها و بارها، مهم نیست که شما یک رئیسجمهور دموکرات باشید یا جمهوریخواه، به قول تروتسکی، ممکن است شما به خاورمیانه علاقه نداشته باشید، اما خاورمیانه به شما علاقهمند است».