بدهی ابربدهکاران بانکی بیشتر از 70 درصد کل پول کشور

 بر اساس آمارهای بانک مرکزی، میزان مطالبات غیرجاری هر یک از بانک‌ها در پایان اسفند ماه 1402 بررسی شده است. در حالت کلی زمانیکه از مدت زمان اتمام قرارداد بیش از دو ماه گذشته باشد و بخشی از تعهدات همچنان تسویه نشده باشد، مطالبات مربوطه بانک در زمره مطالبات غیرجاری قرار می‌گیرد.

بانک‌ها در انتهای هر فصل آمار و جزئیات اطلاعات مربوط به باقی مانده تسهیلات کلان پرداختی خود به اشخاص یا به عبارتی تسهیلات کلان غیرجاری خود را منتشر می‌کنند. در حالت کلی مشاهده می‌شود مجموعا 645 همت ارزش تسهیلات کلان غیرجاری شبکه بانکی در پایان اسفند 1402 بوده است که ارزش آن بیش از نصف کل پایه پولی کشور برآورد می‌شود.

شایان ذکر است در این گزارش صرفا آمار مربوط به 24 بانک بررسی شده و موسسه اعتباری ملل و بانک ایران و ونزوئلا به دلایل آماری وارد بررسی‌ها نشده است.

سبقت تسهیلات غیرجاری بانک صنعت و معدن از بانک آینده

مشاهده می‌شود بیشترین تسهیلات کلان غیرجاری در پایان سال 1402 متعلق به بانک صنعت و معدن بوده که با رقم 240.4 همت از بانک آینده با 125 همت تسهیلات غیرجاری پیشی گرفته است.

در رده سوم نیز بانک صادرات با 109 همت تسهیلات غیرجاری در جایگاهی بالاتر از بانک صادرات با 49.5 همت ارزش تسهیلات سررسید شده بیش از 2 ماه قرار دارد.

در مقام‌های بعدی نیز بانک ملی، توسعه صادرات، پارسیان و تجارت نیز به ترتیب ارزش تسهیلات غیرجاری خود در پایان سال 1402 را در میان 24 تا 10 همت اعلام کرده‌اند.

مشاهده می‌شود 18 بانک مورد بررسی دیگر نیز کمتر از 10 همت تسهیلات غیرجاری در پایان سال گذشته به ثبت رسانده‌اند که از این میان تسهیلات مورد بررسی نیمی از آن‌ها کمتر از 2 همت بوده است.

تسهیلات غیرجاری بانک‌ها، خوب یا بد؟

به‌طور کلی تسهیلات غیرجاری می‌تواند منجر به افزایش ریسک انباشته در ترازنامه بانک‌ها شود و یا نقدینگی در دسترس بانک اختلال ایجاد کند، این موضوع ممکن است حتی در برهه‌هایی منجر به توسل به آخرین پناه یعنی بانک مرکزی شود. به همین ترتیب پایین بودن میزان تسهیلات غیرجاری یکی از معیارهای قضاوت در رابطه با عملکرد بانک‌ها در گزینش مشتریان خوش‌حساب به شمار می‌آید.

باید توجه شود مسئله تسهیلات تکلیفی، تامین مالی طرح‌های دولت و جبران کسری بودجه یکی از دلایل عمده در رابطه با بالا بودن میزان تسهیلات غیرجاری بانک‌های دولتی است. در مقابل برخی از بانک‌ها نیز به دلایلی همچون کج‌گزینی و مخاطره اخلاقی، رانت جویی یا طرح‌های غیر اقتصادی تولیدی متحمل تسهیلات غیرجاری چشمگیری شده‌اند.