ضرورت استراتژی‌های مدیریتی در راه اندازی نقاهتگاه‌ها
اکوبورس: ایجاد و راه اندازی نقاهتگاه‌ها برای قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا، می تواند به عنوان یک استراتژی مدیریتی مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش اکوبورس به نقل از مهر، دپارتمان سلامت در بلایا و فوریت‌های دانشکده بهداشت و ایمنی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با برگزاری وبینار «راه اندازی نقاهتگاه و مدیریت کووید ۱۹»، نکات پیرامون این موضوع را در قالب سخنرانی‌هایی، ارائه داد. استراتژی‌های مدیریتی در راه اندازی نقاهتگاه‌ها زهره قمیان عضو هیئت علمی گروه سلامت در بلایا و فوریت‌ها، در سخنرانی خود با بیان ۱۶ استراتژی اتخاذ شده در دنیا برای مقابله با کووید ۱۹، به بیان چالش‌های مدیریتی در افزایش ظرفیت پاسخ درمان پرداخت و ضمن تشریح کاربرد نقاهتگاه‌ها در بحران‌های مختلف، گفت: احداث نقاهتگاه‌های درمانی با هدف استفاده بهینه از ظرفیت درمان در بیمارستان‌ها و پاسخ به تقاضای مبتلایان بدون امکان قرنطینه خانگی برنامه ریزی شد و در استان‌های هدف راه‌اندازی گردید. وی افزود: طبق تعاریف موجود نقاهتگاه واحدی است دارای تخت، تسهیلات و خدمات عمومی لازم جهت اسکان و استراحت بیمارانی که برای ادامه درمان از شهرستان فاقد امکانات درمانی کافی اعزام شده و یا نیازمند دریافت خدمات بینابینی هستند. اغلب از نقاهتگاه‌ها در جریان همه گیری ها، بلایای طبیعی با مصدومان بسیار بالا استفاده می‌شد. قمیان ادامه داد: یکی از کاربردهای نقاهتگاه‌ها در جنگ تحمیلی بود. یکی از فعالیت‌های بهداری رزمی درزمان جنگ، راه اندازی نقاهتگاه برای ارائه خدمات اولیه و پزشکی ثانویه در مناطق تعیین شده بود. در جریان بیماری کووید ۱۹ نیز ۲۷۰۰۰ تخت نقاهتگاهی در سراسر کشور راه اندازی شد که به ارائه خدمات اولیه و بینابینی به بیماران مبتلا به کووید ۱۹ ارائه می‌شد. وی افزود: با توجه به افزایش بیماران کرونا که از بیمارستان‌ها ترخیص می‌شوند و بایستی ادامه درمان و مراقبت‌های تکمیلی را در منزل سپری نمایند و یا افرادی که به‌صورت سرپایی تشخیص داده‌شده و اندیکاسیون بستری را ندارند و از آنجا که برخی از این بیماران فاقد فضای مناسب ایزوله و یا افراد دارای توانایی مراقبت از خود هستند، دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور نسبت به راه‌اندازی نقاهتگاه‌های موقت جهت استفاده بهینه از ظرفیت تخت‌های بیمارستانی، اقامت، مراقبت و آموزش به بیماران ترخیص شده از بیمارستان و بیماران سرپایی که نیاز به بستری نداشته‌اند و خانواده آنها در مورد بیماری و خود مراقبتی بیماران با رعایت مواردی اقدام نمودند. در این راستا از همکاری و ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد، خیرین و…، در راه‌اندازی اقامتگاه استفاده گردید. عضو هیئت علمی دپارتمان سلامت در بلایا و فوریت‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت: راه اندازی و ارائه خدمات درمانی و مولفه‌هایی همچون شرایط راه‌اندازی نقاهتگاه، افراد واجد شرایط، اولویت در پذیرش در نقاهتگاه، ملزومات اعزام بیمار به نقاهتگاه، نحوه انتقال بیمار از بیمارستان / منزل به نقاهتگاه، نحوه پذیرش در نقاهتگاه و بسته خدمتی ارائه‌شده به بیمار باید در فرایندهای مدیریتی و اجرایی مد نظر قرار گیرد تا خدمات اثربخش به تعداد بیشتری از بیماران ارائه گردد. همچنین با توجه به چالش‌هایی که در دوره اول راه اندازی نقاهتگاه‌ها مطرح شد لازم است تحلیل هزینه – اثربخشی، مکان یابی بهینه، استقرار فرایندهای کاری، ثبت اطلاعات و رهگیری بیماران در برنامه‌های مدیریتی قرار بگیرد. توجه به نتایج راه اندازی نقاهتگاه‌ها در ابتدای سال ۹۹ در ایران حاکی از آن است که از ظرفیت و امکانات لحاظ شده در نقاهتگاه‌ها به طور مناسب استفاده نشد و رویکرد سیستمی، برنامه ریزی جامع و یکپارچه، و اتخاذ استراتژی‌های بهره وری در این زمینه ضرورت دارد. زهرا اسکندری دانشجوی دکترای سلامت در بلایا و فوریت‌ها در این وبینار با تمرکز بر کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت پاندمی کووید ۱۹، با تاکید بر راه اندازی نقاهتگاه، گفت: پاندمی کووید ۱۹ با توجه به ماهیت و نحوه سرایت نظام سلامت را برای ارائه خدمات و تعداد بالای فوتی‌ها و بیماران نیازمند به بستری با چالش مواجه نموده است. با توجه به محدودیت منابع، و روند افزایشی سریع نیاز به خدمات سلامتی، استفاده از هوش مصنوعی به عنوان روشی اثربخش در مدیریت بحران، می‌تواند در ارائه بهینه خدمات، افزایش اطمینان در تصمیم گیری، امکان پذیری برنامه‌های عملی نقش مهمی داشته باشد و در نهایت در نجات زندگی افراد و مدیریت بیماری‌های نوپدید مؤثر باشد. وی ادامه داد: الگوریتم‌های هوش مصنوعی ابزاری قوی و قابل استفاده برای حل مسائل پیچیده ریاضی و طراحی مدل‌های چندبعدی بهینه سازی می‌باشند و از آن می‌توان در توسعه بهینه مکان یابی نقاهتگاه‌ها با توجه به روند رو به افزایش بیماران کووید ۱۹، ضرورت مدیریت بهینه منابع، ارتقای کیفیت ارائه خدمات، کاهش مدت زمان بستری و هزینه‌های درمان استفاده نمود. آرزو دهقانی دانشجوی دکترای سلامت در بلایا و فوریت‌ها نیز به عنوان سخنران دیگر این وبینار در خصوص ارزیابی خطر نقاهتگاه با رویکرد کووید ۱۹، گفت: ارزیابی خطر به شناسایی خطرات بالقوه و بالفعل موجود در مراکز درمانی می‌پردازد و می‌تواند از آسیب به بیماران، مراجعان، بازدید کنندگان و کارکنان نظام سلامت پیشگیری نموده و راه‌های رفع مخاطرات را شناسایی و ارائه نماید. بیشتر نقاهتگاه هایی که برای مدیریت کووید ۱۹ راه اندازی شده‌اند دارای کاربری دیگری بوده و به دلیل ضرورت و نیاز فوری در شرایط بحرانی به مراکز ارائه خدمات درمانی تبدیل شده‌اند که البته توجه زیادی به مسائل ایمنی غیر ساختاری و عملکردی آنها نشده است. از آنجا که احتمال دارد درگیری کشورها با بیماری کووید ۱۹ طولانی مدت باشد و از طرفی حوادث و بلایای طبیعی نیز امکان دارد رخ دهد، ارزیابی خطر و رفع موارد آسیب پذیری نقاهتگاه‌ها، می‌تواند ضمن ارتقای ایمنی، به طور چشمگیر از افزایش مرگ و میر و مصدومین، به خصوص افراد بستری در نقاهتگاه‌ها بکاهد. با این هدف ابزار ارزیابی خطر نقاهتگاه تهیه شده است که مبتنی بر مرور متون و ارزیابی میدانی در دو نقاهتگاه می‌باشد، این ابزار مشتمل بر ۲۰۳ گویه بوده و به شناسایی خطرات و وضعیت مؤلفه‌های غیر سازه‌ای و عملکردی با تمرکز بر کووید ۱۹ طراحی گردیده است. همچنین این ابزار می‌تواند به مدیران حوزه سلامت جهت برنامه‌ریزی دقیق‌تر در راه‌اندازی یا فعال نگاه‌داشتن تخت‌های موجود، ایمنی غیر سازه‌ای و عملکردی در نقاهتگاه کمک نموده و احتمال بروز خطر را در این مراکز نگهداری بیماری به حداقل برسانند.
