پیش لرزه‌های بحران جمعیت احساس می‌شود

اکوبورس: عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه پیش لرزه‌های بحران جمعیت احساس می شود، گفت: تا چند سال آینده جمعیت ایران به ۳۰ میلیون نفر می رسد که ۷۰ درصد این جمعیت را کهنسال ها تشکیل می دهند.
به گزارش اکوبورس به نقل از فارس، امیرحسین بانکی‌پور عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در نشست « از طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده چه خبر؟!» که به همت کارگروه جمعیت و خانواده بسیج دانشجویی دانشگاه شاهد تهران برگزار شد، پیرامون طرح مذکور و مسئله بحران جمعیت گفت: نظر کارشناسان  بیانگر این است که دو علت در مسئله جمعیت نقش دارد، یکی بحث فرهنگی و دوم بحث اقتصادی. به نوعی این دو بحث در توان و تمایل مردم در فرزندآوری و جمعیت نقش دارد. وی درباره این سوال که کدام علت نقش بیشتری در مسئله جمعیت دارد؟ افزود: ریشه اصلی رشد جمعیت به تغییر زندگی و تغییر نگرش افراد بر می‌گردد. با تغییر نگرش ها و دید مردم نسبت به مسئله فرزند آوری بحران جمعیت رو به روز تشدید شد. این نماینده مجلس تاکید کرد: برای مشکلات  اقتصادی که در مسئله جمعیت موثر است  باید حمایت های معیشتی خوبی در نظر بگیریم. حمایت های مختلفی من‌جمله حمایت بیمه، حمایت از اقشارمختلف، حمایت از مادران خانه دار، حمایت از خانواده های که فرزند سوم و چهارم دارند. بانکی پور تاکید کرد: اصلی‌ترین عامل در رشد جمعیت تغییر نگرش و دید  مردم است که متاثر از ابعاد فرهنگی جوامع غربی است. به طور مثال میزان رشد جمعیت در بالای شهر تهران نسبت به پایین شهر کمتر است و این مسئله نشانگر این است که بخشی از مسئله جمعیت به مسئله اقتصادی برنمی گردد. همانطور که دیده می‌شود برخی از خانواده ها مشکلی از نظر اقتصادی ندارند اما فرزندآوری نمی کنند. این موارد مصداق بارزی از  تغییر نگرش از طریق فرهنگ سازی های نادرست و زمینه سازی اشتباه و غربی محور حاصل می شود. وی درباره این سوال که آیا برای تامین مالی جهت اجرای طرح اقدامی اندیشیده شده است؟ گفت: تمامی جوانب در طرح موجود  بررسی شده است. مثلاً در  فصل آخر این طرح در مورد ضمانت اجراها بحث می‌کند که مواردی که در این طرح به بودجه نیاز دارد بودجه از کجا تامین می‌شود؟ این استاد دانشگاه اظهار داشت: مطابق بیانات رهبر معظم انقلاب برنامه هفتم جمعیت محوری باید بیشتر باشد، اگر قبول کنیم که با بحران بزرگ مواجه هستیم (مسئله جمعیت) و در آینده مشکلات بسیار زیادی برای کشور به وجود خواهد آورد حل بحران  نیاز به بودجه دارد، مانند بودجه برای بحران کرونا و سیل، شورای نگهبان همکاری‌های لازم را در این زمینه کرده‌است. وی درباره اقداماتی که در این زمینه صورت گرفته گفت: در این باره برخی از ماده هایی که نیازمند بود  اما اثر بخش و در اولویت نبود از این طرح حذف شد، برخی ماده ها نیاز به بودجه دارد که طی بررسی ها راه های  تامین بودجه را پیدا کردیم و درباره برخی ماده ها هم که نیاز به بودجه ندارد از زمین های منابع طبیعی استفاده می شود. بانکی پور گفت: طی مشاوره ها و جلساتی که با شورای نگهبان و مجلس برگزار شد راه های کسب بودجه مطرح شد و اقدامات خوبی انجام گرفت. یکی از مشکلاتی که طرح های قبلی دارد این بود که در طرح‌های قبلی ضمانت اجرایی وجود نداشت. برای مثال برای لایحه تسهیل ازدواج جوانان که 15 سال پیش مطرح شد به علت عدم وجود ضمانت اجرا در 4 دولت اجرایی نشد اما در لایحه امسال ضمانت اجرایی تهدیدی  وجود دارد و متخلفین مجازات می شوند. وی ادامه داد: در برخی از موارد هر چند رشد کیفی جمعیت زیاد نیست اما اثرگذار و موثر است، مثلاً ایجاد خوابگاه دانشجویی برای دانشجویان متاهل هر چند در رشد جمعیت تاثیر چندانی ندارد اما باعث الگوسازی برای افزایش جمعیت است. این نماینده مجلس درباره این سوال دانشجویان که آیا مشکل جامعه تورم قانونی است یا نظارت قانونی؟ و اینکه آیا مجلس باید قانونی وضع کند تا از بحران جمعیت خارج شود یا قوانینی وجود دارد که تنها  نیاز به اصلاح دارد؟ گفت: در کلان قضیه بعد نظارتی بسیار ضعیف عمل کرد و بیشتر اقدام تهدیدی در جامعه وجود داشت. در مجلس جدید هدف تقویت بعدِ نظارتی است هرچند امروزه در مواضعی قوانینی وجود دارد که باعث تهدید جمعیت می شود اما هنوز نسخ نشده است. وی افزود: ماده های جدید به صورت نظارتی نوشته شده اند برخلاف  لایحه ای  که ۱۵ سال پیش نوشته شد موکول به آیین نامه اجرایی بود. همین باعث تضعیف و به عقب انداختن برای تصویب لایحه شد. همچنین در طرح جدید از  قانون های پرکاربرد و مفید قبلی با تصریح استفاده شده است، اما در طرح جدید نهاد های اجرایی  موظف هستند تا 6 ماه این طرح را اجرا کنند در غیر اینصورت با مجازات همراه می‌شوند. بانکی پور اظهار داشت: مسئله جمعیت خانواده نیازمند عمل کوتاه مدت و عمل بلندمدت است .  عمل کوتاه مدت یعنی  اینکه طرحی را در یک زمان‌بندی کوتاه تنظیم و وارد بحث و بررسی کنیم،  اما بُعد اصلی عمل بلندمدت است. عمل بلند مدت هم تاسیس کمیسیون ویژه جمعیت خانواده است که با امضای 100 تن از نمایندگان مجلس در حال تشکیل شدن و  بعد از فرستادن طرح موجود این کمیسیون ایجاد می‌شود. وی ادامه داد: کمیسیون ویژه جمعیت خانواده از چند جهت ضروری است، اول اینکه قانون مجلس خود پیش بینی کرد که مسائل بحرانی نیاز به تشکیل کمیسیون ویژه دارد و دوم اینکهکمیسیون ها پر از مسائل پر اهمیت و اساسی هستند از جمله صدا و سیما، کتاب، مطبوعات، مسائل فرهنگی،مسائل  پزشکی،  که مسائل کمیسیونی را شکل می‌دهند. این استاد دانشگاه اضافه کرد: موضوع جمعیت موضوعی است که نیازمند یک رشته تخصصی نیست، بلکه نیاز است از تمام رشته ها و کمیسیون ها از  جمله کمیسیون‌های پزشکی، فرهنگی اجتماعی،اقتصادی، جامعه شناسی، برای حل این مسئله کمک گرفته شود. بانکی پور تاکید کرد: مسئله جمعیت یک مسئله چند لایه است لازم است که بهترین و قدیمی ترین عضو کمیسیون ها جمع شوند و به عنوان کمیسیون ویژه برای مسئله جمعیت راه حل ارائه بدهند و بر این طرح نظارت کنند. وی با بیان اینکه برنامه هفتم باید جمعیت محور نوشته شود، گفت: حقوق کمیسیون ویژه مکلف این مسئله  می‌شود که جنبه‌های جمعیت خانواده برنامه هفتم را به صورت دقیق بررسی کند. این نماینده مجلس بیان کرد: اصل ۱۰ قانون اساسی بر محور تحکیم خانواده و تسهیل ازدواج می باشد. این کمیسیونِ ویژه، تکلیف دارد که هر لایحه و قانونی که به مجلس وارد می‌شود از حیث اصل 10 به آن نگاه کند.  مهمتر از همه این مسائل اینکه جامعه به یک نهاد رسمی و دستگاه مجری برای اجرای قانون رسمی در حوزه خانواده و جمعیت نیاز مند است. وی ادامه داد: احساس خطر برای بحران پیری جمعیت از 10 سال پیش احساس می شود همانطور که مقام رهبری در 10 سال گذشته این هشدار را داد متاسفانه مسئولین جدی نگرفتند و مردم هم  نسبت به این مسئله بی‌تفاوت بودند زیرا می گفتند که « جوانان امروز مشغول کار نیستند و ما نمی‌توانیم جمعیتی که وجود دارد را اداره کنیم چگونه ممکن است با افزایش جمعیت آن جمعیت را اداره کنیم». بانکی پور در ادامه گفت: مشکل بحران جمعیت برای سال‌های آتی است که پیش لرزه‌های آن احساس می شود. آنچه در برآورد هایی که شده است ایران تا چند سال آینده جمعیت ایران  به ۳۰ میلیون نفر می رسد که ۷۰ درصد این جمعیت را کهنسال ها تشکیل می دهند. وی افزود: بحران جمعیت اصلاً قابل مقایسه با هیچ یک از بحرانهای موجود نیست. برخی بحران‌ها مثل جنگ و خشکسالی بعد از ۱۰ سال یا ۲۰ سال امکان بازسازی وجود دارد اما بحران جمعیت حداقل برای بازسازی آن نیاز به صد سال زمان نیاز است. اگر ایران در سیاهچاله جمعیتی قرار گرفت هیچ عنوان در مدت زمان کوتاه قابل بازسازی نیست. این نماینده مجلس افزود: اگر جمعیت پیر شود مشکلات زیادی بوجود خواهد آمد، مانند از بین رفتن خلاقیت، ضعیف شدن اقتصاد، پایین آمدن امنیت، پایین آمدن رشد جمعیت. بانکی پور گفت:  جمعیت شناسان در ده سال گذشته خوشبین بودند به تولید نسل دهه شصتی ها اما این برخلاف تمامی انتظارات آنها بود و تنها ۶ سال به بارور بودن دهه شصتی ها زمان باقی است اگر ایران  در بحران جمعیت گیر بیفتد بیرون آمدن از آن کار دشواری است.