معمای کاهش تولید و فروش خودروسازان از ابتدای امسال

سه خودروساز بزرگ کشور گزارش عملکرد خود در نخستین ماه امسال را به اطلاع سهامداران‌ خود رساندند؛ گزارشی که نشان می‌دهد در بخش تولید دچار افت (نسبت به فروردین پارسال) شده‌اند.با بررسی کارنامه تولید خودروسازان بزرگ کشور در نخستین ماه امسال مشخص می‌شود که ایران‌‌‌خودرو و سایپا در افتتاحیه تولید 1403 چه کرده‌اند. طبق آنچه در صورت‌های مالی سه خودروساز اصلی آمده، ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در مجموع حدود 42‌هزار و 400دستگاه انواع خودروی سواری را در فروردین امسال تولید کرده‌‌‌اند. این در حالی است که در ماه مشابه پارسال مجموع تولید محصولات سواری آنها حدود 55‌هزار دستگاه بود. بنابراین غول‌‌‌های جاده ‌‌‌مخصوص در ماه نخست امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال قبل، 24‌درصد افت تولید را تجربه کرده‌اند.

در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها شده که توانسته‌‌‌اند 14‌هزار و 204دستگاه محصول را در فروردین تولید کنند. با این حال این میزان تولید سبب شده تا آبی‌‌‌های جاده‌‌‌مخصوص افت 19درصدی تولید را در بخش سواری نسبت به فروردین 1402 تجربه کنند. سایپایی‌‌‌ها نیز به کمک زیرمجموعه خود پارس‌‌‌‌خودرو، تولید بالغ بر 19‌هزار دستگاهی را در ماه ابتدایی امسال ثبت کرده‌‌‌اند که نسبت به فروردین پارسال افت 29درصدی را نشان‌‌‌ می‌دهد. در حالت تفکیکی، سایپا تولید 14‌هزار و 204دستگاهی در فروردین امسال داشته و این در حالی است که میزان تولید این شرکت در ماه مشابه پارسال 19‌هزار و 21دستگاه بود. بنابراین دومین خودروساز بزرگ ایران بدون احتساب آمار پارس‌خودرو، افت تولید بالغ بر 5‌هزار دستگاهی داشته است. پارس‌خودرو نیز که 4هزار و 873دستگاه تولید داشته، در مقایسه با فروردین پارسال افت تولید 2‌هزار و 790دستگاهی داشته است.

افت تولید 24درصدی خودروسازان در فروردین در حالی است که طبق اعلام وزیر صمت، تولید خودرو در سال‌جاری باید 15‌درصد افزایش یابد. با توجه به تولید بالغ بر یک‌میلیون و 300‌هزار دستگاه خودرو در سال گذشته، رشد 15درصدی به معنای افزایش تیراژ خودرو تا یک‌میلیون و 500‌هزار دستگاه است. وزارت صمت البته مشخص نکرده که قرار است چه تعداد از خودروهای تولیدی امسال سواری باشند، اما اگر همین ضریب 15درصدی را ملاک قرار دهیم، با توجه به تولید یک‌میلیون و 133‌هزار دستگاه خودروی سواری در سال گذشته، تیراژ در این بخش باید به بالای یک‌میلیون و 300‌هزار دستگاه برسد. بنابراین خودروسازان کشور (سه‌خودروساز اصلی به علاوه خصوصی‌ها) باید به طور متوسط ماهی حدودا 110‌هزار دستگاه تولید داشته باشند. طبعا بار اصلی تولید بر دوش غول‌های جاده مخصوص است و باید منتظر ماند و دید در ماه‌های پس از فروردین چه آماری از خود به جا خواهند گذاشت.

خودروسازان بزرگ کشور سال گذشته نتوانستند برنامه تولید مدنظر وزارت صنعت، معدن و تجارت را عملی کنند، به نحوی که تنها 65‌درصد از این برنامه محقق شد. برنامه تولید پارسال حداقل یک‌میلیون و 700‌هزار دستگاه بود، بنابراین مشخص می‌شود که برنامه مدنظر صمت برای امسال افت حدودا 200‌هزار دستگاهی خواهد داشت. اما در کنار وعده رشد 15درصدی تولید، وزیر صمت هفته گذشته با حضور در ایران‌خودرو دیزل عنوان کرد که یک جهش اساسی در کمیت و کیفیت تولید اتقاق خواهد افتاد. به‌طور حتم این وعده وزیر بدون اصلاح قیمت خودرو همچون سال‌های گذشته تنها در حد وعده باقی خواهد ماند.

افت تولید ماهانه

اما بررسی آمار تولید خودروسازان در فروردین و مقایسه آن با ماه قبل –اسفند- نشان می‌دهد که تولید ماهانه آنها نیز افت سنگینی داشته است. طبق آمار، خودروسازان در فروردین امسال و نسبت به اسفند پارسال 29‌هزار دستگاه -معادل 40درصد- خودروی کمتری به تولید رسانده‌اند. در حالت تفکیکی، ایران‌خودرو در فروردین امسال و نسبت به اسفند سال گذشته افت تولید 20‌هزار و 325دستگاهی را به ثبت رسانده است. سایپا نیز نسبت به اسفند 6‌هزار و 736دستگاه خودروی کمتری را تولید کرده است. در نهایت اما تولید ماهانه (فروردین به اسفند) پارس‌خودرو نیز افت 2هزار و 6دستگاهی داشته است. بخشی از این افت تولید می‌تواند به دلیل تعطیلات نوروزی باشد و خودروسازان معمولا و اگر به چالش خاصی برنخورند، این افت را در ماه‌های بعد جبران می‌کنند.

کارنامه تولید خودروسازان در فروردین

بنابر آمار منتشرشده در سایت کدال، ایران‌‌‌خودرو در فروردین امسال نیز بیشترین تولید خود را به مدل‌‌‌های پژو اختصاص داده است. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، 10‌هزار و 805دستگاه انواع پژو را تولید کرده است. با توجه به تولید حدودا 18‌هزار دستگاه خانواده پژو در فروردین پارسال، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در تولید اعضای این خانواده افت حدود 40درصدی داشته‌‌‌اند. ایران‌خودرو در حال حاضر تنها پارس و 207 را در قالب گروه پژو تولید می‌کند که به نظر می‌رسد پارس نیز چیزی به پایان عمر تولیدش باقی نمانده است (البته اگر سیاستگذار باز هم تصمیم به ادامه تولید آن نگیرد).

در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌خودرو، گروه سورن تیراژ 3‌هزار و 237دستگاهی را از خود به جا گذاشته است. ایران‌خودرو در صورت‌های مالی قبلی خود از نام «گروه سمند» استفاده می‌کرد، اما با توجه به اینکه این خودرو در حال حاضر تنها در مدل سورن به تولید می‌رسد، نام آن را به «گروه سورن» تغییر داده است. با در نظر گرفتن تیراژ ‌هزار و 480دستگاهی در فروردین سال گذشته، ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند تولید در این گروه را 2.2برابر کنند. این در حالی است که طبق آمار منتشره در سایت کدال، دنا فروردین امسال را با افت تولید نسبت به ماه مشابه پارسال پشت سر گذاشته است.

ایران‌خودرو اعلام کرده که در فروردین امسال 4‌هزار و 788دستگاه دنا را به تولید رسانده است. با توجه به تولید 5‌هزار و 389دستگاهی دنا در فروردین پارسال، 11‌درصد افت تولید به نام این خودرو به ثبت رسیده است. دنا معمولا روندی رو به رشد در تولید طی این سال‌ها داشته و مشخص نیست چرا در نخستین ماه امسال و با وجود تقاضای بالا برای آن، تولید نقطه به نقطه‌اش کاهش یافته است.

دیگر محصول ایران‌‌‌خودرو به نام رانا که چندان با افت تولید غریبه نیست، نخستین ماه امسال را با رشد پشت سر گذاشته است. طبق اعلام ایران‌خودرو به بورس، تا پایان فروردین امسال 960دستگاه رانا در این شرکت به تولید رسیده است. این در حالی است که ایران‌خودرویی‌ها در فروردین پارسال حتی یک‌دستگاه رانا را نیز به تولید نرسانده بودند. بنابراین آبی‌های جاده مخصوص به نوعی افت تولید در دنا را با رشد تیراژ رانا جبران کرده‌اند.از رانا که بگذریم، ایران‌‌‌خودرو محصولی چینی به نام هایما نیز دارد که تولید آن در فروردین امسال و نسبت به ماه مشابه پارسال افتی سنگین را تجربه کرده است. طبق آمار، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در سال گذشته‌، هزار و 14دستگاه هایما را در سایت خراسان خود تولید کرده بودند، حال آنکه کل تولید این خودرو در نخستین ماه سال‌جاری تنها 6دستگاه بوده است. با توجه به این آمار، هایما لقب کم‌تیراژترین محصول ایران‌خودرو را در فروردین به خود اختصاص داده است.

سری هم به تارا بزنیم؛ خودرویی که به نوعی مدل ایرانی پژو 301 به شمار می‌رود و در دو مدل دستی و اتومات به تولید می‌‌‌رسد. طبق آمار منتشره در کدال، ایران‌‌‌خودرو در فروردین امسال 2‌هزار و 376دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در فروردین پارسال 2‌هزار و 547دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. بنابراین تولید تارا در نخستین ماه امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته افت 171دستگاهی را نشان می‌دهد.

از ایران‌‌‌خودرو بگذریم و به سراغ گروه سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در فروردین امسال به خانواده ایکس 200 (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است. طبق آمار منتشره در کدال، سایپا در تولید این گروه خودرویی آمار 10‌هزار و 873دستگاهی را طی فروردین به جا گذاشته است. با توجه به تولید 16‌هزار و 120دستگاهی این گروه خودرویی در ماه نخست پارسال، تیراژ خانواده ایکس 200 حدود 33‌درصد افت کرده است.در بازه زمانی تحت بررسی، سایپا توانسته 3هزار و 331دستگاه شاهین را به تولید برساند. این در حالی است که طی فروردین سال گذشته تیراژ شاهین 2هزار و 901دستگاه بود. با این حساب، تولید شاهین افت 430دستگاهی را نسبت به ماه مشابه پارسال تجربه کرده است. سایپا در فروردین امسال و مانند ماه نخست پارسال، آریای اتومات را به تولید نرسانده است.

از سایپا به پارس خودرو برویم؛ سومین خودروساز بزرگ کشور که در فروردین امسال سهند و گروه Q200 را به تولید رسانده است. طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q200 سایپا تولید 4‌هزار و 871دستگاهی در فروردین امسال داشته که با توجه به ماه مشابه سال گذشته با تولید 4هزار و 424دستگاهی، از رشد 447دستگاهی حکایت دارد. پارس‌خودرو اما در حالی حتی یک دستگاه کوئیک معمولی دنده‌ای را در فروردین امسال تولید نکرده که در ماه مشابه پارسال، 3هزار و 239دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. در نهایت اما پارس‌خودرو در ماه ابتدایی امسال تنها دو دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند محصول جدید پارس‌خودرو به شمار می‌رود که در فروردین پارسال هنوز وارد خط تولید این شرکت نشده بود.