چرا دلار دوباره گران شد؟/ احتمال ورود سیاستگذار برای کنترل بازار

 پیش‌تر، آغاز مذاکرات میان ایران و آمریکا و به دنبال آن کاهش انتظارات تورمی ناشی از احتمال دستیابی به توافق میان این دو کشور، موجب عقب‌نشینی نرخ دلار از سقف تاریخی شده بود. با این حال، از نگاه معامله‌گران، اکنون احتمال ازسرگیری این گفت‌وگوها کمرنگ‌ به نظر می‌رسد.

نرخ دلار دیروز در معاملات غیررسمی بار دیگر به سطحی رسید که در یک روز پیش از آتش‌بس میان ایران و اسرائیل تجربه شده بود. به طوری که هر دلار آزاد در روز گذشته در رقم ۹۲ هزار و ۴۰۰ تومان به فروش رسید. به نظر می‌رسد چند عامل در این افزایش قیمت نقش داشته‌اند. یکی از این عوامل، فاصله گرفتن بازار از فضای نااطمینانی ناشی از احتمال آغاز دوباره درگیری‌هاست. در هفته‌های نخست پس از اعلام آتش‌بس، فضای بازار ارز همچنان تحت‌تاثیر نگرانی از احتمال ازسرگیری درگیری‌ها بود و بسیاری از بازیگران اقتصادی با احتیاط عمل می‌کردند. اما با گذشت بیش از یک ماه از این آتش بس و تداوم وضعیت، فعالان اقتصادی با اطمینان بیشتری به بازار بازگشته‌اند و افزایش تقاضایی را برای دلار رقم زده‌اند.

از سوی دیگر، پس از پایان درگیری میان ایران و اسرائیل، فضای عمومی نیز همچنان تحت‌تاثیر نگرانی از احتمال ازسرگیری جنگ قرار داشت. این نااطمینانی باعث شد بسیاری از مردم سفرهای خارجی خود را لغو یا به تعویق بیندازند. به همین دلیل، در هفته‌های ابتدایی پس از آتش‌بس، تقاضا برای ارز در سطح پایین‌تری باقی ماند. اما در حال حاضر با گذشت بیش از یک ماه از برقراری آتش‌بس و فروکش کردن نسبی نگرانی‌ها، تقاضای ارزی که تا پیش از این سرکوب شده بود، دوباره در بازار ظاهر شده است. به گفته معامله‌گران بازار ارز، بخش عمده‌ای از خریدهای روزهای اخیر مربوط به همین تقاضای انباشته برای سفرهای خارجی بوده و همین عامل، نقش پررنگی در رشد حجم معاملات و افزایش نرخ دلار ایفا کرده است.

از سوی دیگر، دلار که در تاریخ ۱۸ فروردین‌ماه به قله تاریخی خود در محدوده ۱۰۵ هزار تومان رسیده بود، با انتشار خبر آغاز مذاکرات میان ایران و آمریکا، روندی نزولی به خود گرفت. اعلام رسمی این خبر باعث شد تا بخش قابل توجهی از انتظارات تورمی در بازار تخلیه شود؛ چرا که بسیاری از فعالان اقتصادی و مردم، احتمال دستیابی به توافق را جدی گرفتند. پیش از این، افزایش نگرانی‌ها از بی‌ثباتی‌های سیاسی موجب شده بود مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به خرید دلار و طلا روی بیاورند. اما با تایید خبر آغاز گفت‌وگوها، بسیاری از دارندگان ارز، برای جلوگیری از زیان احتمالی، اقدام به فروش دارایی‌های خود کردند. همین موضوع باعث شد دلار از اوج قیمتی خود فاصله بگیرد. با این حال، در شرایط فعلی نگاه معامله‌گران نسبت به آینده مذاکرات تغییر کرده است. از دید بسیاری از آن‌ها، احتمال ازسرگیری مذاکرات و رسیدن به توافق کاهش یافته و همین نگاه محتاطانه، زمینه‌ساز بازگشت تدریجی دلار به مسیر افزایشی شده است.

در همین حال، نشانه‌هایی از بازگشت تقاضای سفته‌بازانه در بازار ارز نیز قابل مشاهده است. برخی از فعالان بازار بر این باورند که روند مذاکرات ایران و آمریکا چشم‌انداز مثبتی ندارد و احتمال دستیابی به توافق در کوتاه‌مدت پایین است. همین نگاه بدبینانه باعث شده تا بخشی از معامله‌گران، با این فرض که بازار می‌تواند بار دیگر به سمت سطوح قیمتی بالای پیشین، از جمله قله ۱۰۵ هزار تومانی، حرکت کند، قیمت‌های فعلی دلار را نقطه مناسبی برای ورود به موقعیت خرید بدانند. با این حال، باید در نظر گرفت که تاکنون هیچ خبر رسمی مبنی بر توقف کامل مذاکرات منتشر نشده است. در واقع، فضای سیاسی همچنان در وضعیتی مبهم قرار دارد و هرگونه تحول یا اظهارنظر جدید می‌تواند به‌سرعت مسیر بازار را تغییر دهد.

از سوی دیگر، «یوهان واده‌فول»، وزیر امور خارجه آلمان، اعلام کرده است که گفت‌وگوهایی با ایران در جریان است، اما اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، تحریم‌ها علیه تهران دوباره فعال خواهند شد. همچنین فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، نیز اظهار داشته که آنچه در حال حاضر میان ایران و سه کشور اروپایی جریان دارد، صرفا در قالب گفت‌وگو و تبادل نظر درباره پرونده هسته‌ای است؛ گفت‌وگوهایی که به‌گفته او با شرایطی پیچیده روبه‌رو شده است. در چنین فضایی، فعالان بازار ارز احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه را دور از ذهن نمی‌دانند و همین احتمال، یکی از عوامل مهم در افزایش انتظارات تورمی در کشور تلقی می‌شود.