اوراق قرضه، ابزار مالی مهم در زمان جنگ
دولت ها در زمان شدت‌گرفتن جنگ و درگیری، برای تامین هزینه‌های نظامی خود، به ابزاری به نام اوراق قرضه جنگی روی‌می‌آورند.
این اوراق معمولا با قیمتی کمتر از ارزش اسمی فروخته‌شده و در زمان سررسید، سرمایه‌گذاران ارزش اسمی حک‌شده بر روی اوراق را دریافت می‌کنند.
از دیگر ویژگی‌های این دسته از اوراق، بدون کوپن‌بودن آنها است؛ در نتیجه سود سرمایه‌گذار معادل است با تفاوت بین بهای خریداری‌شده و مبلغ دریافت‌شده در زمان سررسید (ارزش اسمی). این اوراق که در آمریکا به اوراق خرد یا Baby Bonds معروف هستند، به دلیل ارزش اسمی کم خود، برای سرمایه‌گذاران عادی جذاب هستند. ویژگی دیگر این دسته از اوراق، غیرقابل انتقال بودن آنها است. در آمریکا، اوراق قرضه جنگی در ابتدا با سررسید ۱۰ساله و بازدهی ۲.۹درصدی عرضه شدند، اما بعدها قوانین تغییر کرد و برخی از این اوراق تا ۴۰ سال نیز تمدید شدند.
اوراق جنگی در تاریخ اوراق قرضه جنگی در جنگ‌جهانی اول و دوم نقش مهمی در تامین مالی دولت آمریکا ایفا کردند. در سال ۱۹۱۷، دولت آمریکا با انتشار این دسته از اوراق تحت عنوان «اوراق آزادی» موفق به جمع‌آوری ۲۱.۵میلیارد دلار شد. پس از حمله به پرل‌هاربر در سال ۱۹۴۱، این اوراق به «اوراق قرضه جنگی» تغییر نام دادند. در همین‌راستا ۸۰ میلیون شهروند آمریکایی اقدام به خرید این اوراق کرده و دولت آمریکا ۱۸۰میلیارد دلار از این طریق جذب کرد. تبلیغات گسترده رادیویی و روزنامه‌ها و همچنین تبلیغ آنها توسط ستاره‌های هالیوودی نقش پررنگی در ترغیب افراد به خرید این اوراق داشت. در آن دوره این اوراق با تخفیف ۵۰ تا ۷۵ درصدی فروخته می‌شدند و ارزش اسمی آنها بین ۱۰ تا هزار دلار متغیر بود.
اوراق جنگی در جهان امروز
تاریخچه صدور اوراق جنگی به آمریکا محدود نبوده است. کشورهایی مانند کانادا، بریتانیا و آلمان نیز در گذشته از این ابزار بهره برده‌اند. علاوه بر این، پس از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، دولت اکراین با صدور این دسته از اوراق موفق به جذب یک‌میلیارد دلار سرمایه شد. اوراق جنگی اوکراینی با سررسید یک‌ساله و بازدهی ۱۱درصدی منتشر شدند. این اوراق به اوکراین کمک کرد تا هزینه‌های نظامی خود را تامین کند. اوراق جنگی علاوه‌بر اینکه ابزاری مناسب برای تامین نقدینگی بدون افزایش مالیات و اعمال سیاست‌های تورمی به‌شمار می‌روند، با جذب نقدینگی اضافی اقتصاد، می‌توانند تورم را در مسیر نزولی قرار دهند.
اگرچه این اوراق ابزاری است برای سرمایه‌گذارانی که علاوه بر کسب سود، به‌دنبال حمایت از میهن خود هستند، اما ریسک‌هایی نیز به دنبال دارد. بازدهی کمتر از میانگین بازار و ریسک نکول دولت در صورت شکست در جنگ، از جمله معایب این اوراق است. درنتیجه باتوجه به اینکه این دسته از اوراق ترکیبی از میهن‌پرستی و کسب سود به‌شمار می‌آیند، گزینه‌ای وسوسه‌انگیز و در عین حال چالشی برای سرمایه‌گذاران به‌شمار می‌آیند. با این وجود همواره از جنگ جهانی اول تا تنش‌های دهه اخیر، این اوراق همچنان نمادی از همبستگی مالی در زمان‌های بحران هستند.
