ثبات نسبی دلار بعد از فروکش کردن تنش های سیاسی

بازخورد مثبت از دور چهارم گفت‌وگوها، همراه با اخبار مربوط به توافق حماس و آمریکا پس از توافق پیشین با یمن و همچنین آغاز دوباره مذاکرات میان روسیه و اوکراین، همگی از عواملی هستند که سبب شده‌اند سطح ریسک‌های غیراقتصادی در بازار ارز کاهش پیدا کند. این عوامل، اگرچه در نگاه اول به‌صورت مجزا به نظر می‌رسند، اما در مجموع، پیامی از کاهش تنش‌های ژئوپلیتیک به بازار مخابره کرده‌اند؛ امری که برای بازارهای مالی به‌ویژه بازار ارز، از اهمیت بالایی برخوردار است. در کنار این موضوع، دیپلماسی فعال منطقه‌ای ایران و تعامل با کشورهای همسایه همزمان با نخستین سفر خارجی ترامپ به این کشورها، نکته‌ای است که فعالان بازار دلار آن را در لیست خوش‌بینی اضافه خواهند کرد. شاخص اصلی بازار، یعنی قیمت دلار آزاد، از نیمه اول فروردین‌ماه و هم‌زمان با تایید خبر آغاز دور جدید مذاکرات، از سطوح بالای ۱۰۰ هزار تومان عقب‌نشینی کرد. این کاهش قیمت، بیانگر آن بود که احتمال وقوع درگیری نظامی یا تقابل مستقیم میان ایران و آمریکا، کاهش یافته و مسیر دیپلماسی برای مدت‌زمانی کوتاه در دستور کار طرفین قرار گرفته است.

در نتیجه، فضای روانی بازار تا حد زیادی به سمت آرامش پیش رفت و پس از نخستین دور مذاکرات، دلار در هفته پایانی فروردین به سطح حدود ۸۲ هزار تومان رسید. این سطح قیمتی قابل توجه، هم‌تراز با نرخ دلار در زمان آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ در بهمن ۱۴۰۳ بود. پس از گام نخست مذاکرات، دلار در یک دالان قیمتی مشخص نوسان پیدا کرد و روندی نسبتا باثبات در پیش گرفت. این وضعیت که در ماه اخیر نیز تداوم داشته، شرایطی مساعد برای فعالان اقتصادی و معامله‌گران به وجود آورده است. به بیان دیگر، نوسانات شدید قیمتی در این مدت کاهش یافته و بازار به‌گونه‌ای عمل کرده که امکان انجام معاملات کوتاه‌مدت و برنامه‌ریزی تجاری برای بازیگران اقتصادی فراهم شده است. حال دلار پس از دور چهارم به کانال 83 هزار تومان رسیده است. انتظار می‌رود این ثبات قیمتی حداقل تا دو هفته آینده ادامه یابد، مگر آنکه تحولی غیرمنتظره در عرصه دیپلماسی یا اقتصاد بین‌الملل روی دهد.

در حال حاضر، دو رویکرد در میان فعالان بازار وجود دارد: گروهی از معامله‌گران فعالیت خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند، در حالی که برخی دیگر همچنان در حال بررسی چشم‌انداز میان‌مدت دلار هستند. دسته اول بر این باورند که اراده سیاسی برای دستیابی به توافق میان تهران و واشنگتن وجود دارد و با وجود اختلاف‌نظر در خصوص خطوط قرمز، امکان رسیدن به یک راهکار تعاملی همچنان برقرار است. چرا که گزینه شکست مذاکرات، برای هر دو طرف هزینه‌های سنگینی به همراه خواهد داشت و به‌همین دلیل، ترجیح طرفین بر تعامل است تا تقابل. البته گروه دومی نیز وجود دارند که همچنان نسبت به آینده مذاکرات بدبین هستند، تداوم چهار دور مذاکرات باعث کاهش طول صف گروه دوم شده است، زیرا دو طرف به راحتی دستاوردهای چهار دور مذاکره را کنار نمی‌گذارند.

اطلاعات به دست آمده از دور چهارم مذاکرات نیز حاکی از آن است که طرفین، با در نظر گرفتن خطوط قرمز خود، در حال بررسی پیشنهادهایی برای رسیدن به یک نقطه تعادل هستند. همین مساله نیز باعث شکل‌گیری فضای خوش‌بینانه در سطح سیاست داخلی و بین‌المللی شده است. علاوه بر آن، آمریکا توانسته با چین به توافقاتی در حوزه تجارت دست پیدا کند و هم‌زمان گفت‌وگوهایی میان روسیه و اوکراین آغاز شده که نشانه‌ای از کاهش سطح تنش‌های بین‌المللی به‌شمار می‌آید. همچنین برخی گزارش‌ها از مذاکرات مستقیم آمریکا با گروه حماس منتشر شده که نشان‌دهنده تلاش دولت ترامپ برای توقف یا کاهش درگیری‌ها در خاورمیانه است.

این رویکرد کاهشی در سطح تنش‌های جهانی، خصوصا در خاورمیانه، خبر خوبی برای بازار ارز تهران محسوب می‌شود. زیرا کاهش نگرانی‌ها از وقوع درگیری نظامی یا بی‌ثباتی سیاسی، سبب می‌شود سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی با آرامش بیشتری در بازار حضور پیدا کنند. بنابراین می‌توان گفت که مجموعه‌ای از عوامل سیاسی، ژئوپلیتیک و اقتصادی در سطوح منطقه‌ای و جهانی، یک فضای خوش‌بینانه برای بازار ارز ایران فراهم کرده‌اند. در نتیجه، دلار در شرایط فعلی در یک کریدور باثبات در حال حرکت است و در صورت تداوم این روند، انتظار می‌رود بازار ارز تهران به مسیر منطقی‌تری از ثبات و پیش‌بینی‌پذیری دست یابد.

بررسی‌ها حاکی از آن است که روز گذشته قیمت دلار در معاملات غیررسمی با 900 تومان کاهش نسبت به روز یکشنبه در رقم 83 هزار و 500 تومان معامله شد. همچنین انواع قطعات سکه در این روز همگام با کاهش ارزش دلار در بازار داخلی و کاهش قیمت طلای جهانی با افت ارزش رو‌به‌رو شدند. به‌طوری که هر سکه طلای طرح جدید در این روز در رقم 74میلیون و 190 هزار تومان به فروش رسید.