افزایش دما در زمستان؛ علت کاهش خاموشی‌هاست؟

افزایش دما در زمستان؛ علت کاهش خاموشی‌ها؟

وریر نیرو عصر یکشنبه 16 دی ماه در نشستی مشترک که با کمیسیون انرژی مجلس و وزیر نفت برگزار شد، عنوان کرد: وزارت نیرو درحال آماده کردن خود برای تابستان سخت سال آینده است چرا که ناترازی بزرگ در راه است. در همین تابستان امسال بیش از ۲۰ هزار مگاوات ناترازی در کشور وجود داشت و پیش‌بینی می‌شود این عدد به ۲۵ هزار مگاوات برسد. خدا کند که نرسد!

او مدعی شد: در زمستان با پوشش بیشتر لباس می‌توان سرمای هوا را تحمل کرد، اما در تابستان عبور از ناترازی انرژی به دلیل شرایط خاص تابستان به سادگی امکان پذیر نیست. گاز به مقدار کافی در زمستان وجود ندارد و وزارت نفت هم نمی‌تواند ظرف دو ماه آن را جبران کند. چرا که ناترازی انرژی واقعیتی است که وجود دارد.

در تابستان خاموشی‌ها به دلیل افزایش مصرف برق برای وسایل سرمایشی به اوج می‌رسد. کاهش دما در زمستان موجب کاهش مصرف برق شده و شبکه برق کشور را از فشار مضاعف نجات داده است. با این حال باز هم کشور در زمستان شاهد خاموشی‌ها بود. در رابطه با صحبت‌های وزیر نیرو باید گفت که کاهش خاموشی‌ها در ایران در روزهای اخیر، تا حد زیادی به افزایش دمای هوا مربوط می‌شود.

زمانی که کشور با سرمای شدید روبه‌رو شد، به دلیل مشکل سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها، قطعی برق آغاز شد. حال باید گفت که اگر خاموشی‌ها کاهش یافته، یکی از مهم‌ترین دلایل آن افزایش دمای هواست. شروع قطعی‌‌های برق از روز یکشنبه 20 آبان بود. زمانی که قطعا دمای هوا بالاتر از حال حاضر بود. همان زمان هم مسئولان غافل‌گیر شدند و اقدام به شروع خاموشی‌ها کردند. این در حالی است که دمای هوای تهران در بازه 20 آبان تا 6 آذر، حدود 18 تا 11 درجه و دمای هوا اردبیل، حدود هفت تا پنج درجه زیر صفر بود.

خاموشی‌ها برای بازه زمانی کوتاهی متوقف شد و در 21 آذرماه بار دیگر به کشور برگشت. در بازه زمانی 21 تا 25 آذرماه، دمای هوا در اردبیل به منفی 27 درجه و دمای تهران به منفی 4 درجه هم رسید. این در حالی است که در هفته گذشته، دمای تهران نهایتا به دو درجه بالای صفر و دمای اردبیل به پنج درجه زیر صفر رسید.

با توجه به ارقام اعلام‌شده توسط سازمان هواشناسی کشور، باید گفت که یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش خاموشی‌ها در هفته گذشته و هفته جاری، افزایش دما و کاهش مصرف گاز بوده است. کاهش مصرف گاز به معنای افزایش تحویل سوخت نیروگاهی است. این بدان معناست که به احتمال زیاد، دلیل افزایش سوخت نیروگاهی، افزایش دما بوده است!

کمبود 25 هزارمگاواتی حتمی است؟

افزایش تحویل سوخت به نیروگاه‌های حرارتی کمک کرده تا آن‌ها بتوانند فعالیت انجام دهند و برق را با همان ظرفیت موجود تولید کنند. اما افزایش سوخت تحویلی تنها یک راه‌حل موقت است و نمی‌تواند مشکل اصلی، یعنی کمبود برق را به طور کامل حل کند. حتی در حال حاضر نیز میزان سوخت اختصاص‌یافته به نیروگاه‌ها تنها اندازه نیاز روزانه آن‌هاست و اگر مصرف برق افزایش یابد، سوخت اختصاص‌یافته کفاف نیاز نیروگاه‌ها را نمی‌دهد!

به گفته وزیر نیرو، پیش‌بینی می‌شود که تا سال آینده ناترازی برق به ۲۵ هزار مگاوات برسد. این ناترازی بدان معناست که حتی اگر همه نیروگاه‌ها با حداکثر ظرفیت فعالیت کنند، باز هم میزان تولید برق پاسخگوی نیاز مصرف نیست.

برای حل این مشکل، برنامه‌ریزی برای افزایش ظرفیت تولید برق از طریق احداث نیروگاه‌های جدید، ارتقای فناوری نیروگاه‌های موجود و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر ضروری است. علاوه بر این، بهینه‌سازی مصرف و افزایش بهره‌وری امری حیاتی برای عبور از بحران برق به شمار می‌آید.

هرچند افزایش دمای هوا به کاهش خاموشی‌ها کمک کرده ، اما این یک موضوع موقتی است. با واگذاری شرایط به آب و هوا و برون‌سپاری مشکلات به مردم، نمی‌توان جلوی بحران زیرساختی را گرفت. وزیر نیرو در ادامه اعلام رقم ناترازی برق در تابستان سال آینده عنوان کرد که خدا کند رقم ناترازی به 25 هزار مگاوات نرسد.

متاسفانه مصرف برق مدام در حال افزایش است و تولید نتوانسته به همان نسبت رشد کند. اگر اوضاع به همین منوال ادامه پیدا کند، ناترازی برق تشدید می‌شود. با توجه به روند رو به رشد مصرف برق، باید گفت که نمی‌توان از خدا خواست که رقم ناترازی افزایش پیدا نکند. موضوع افزایش ناترازی، حقیقتی در حال وقوع است.

برای جلوگیری هرچه سریع‌تر از تشدید بحران برق، باید به توسعه زیرساخت‌ها، افزایش راندمان نیروگاه‌ها، سرمایه‌گذری برای احداث نیروگاه جدید و جلوگیری از اتلاف در حوزه تولید، انتقال و توزیع توجه کرد؛ چرا که بدون برنامه و با تجویز مسکن کوتاه‌مدت بحران برق حل نمی‌شود.