بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی نیمه نخست امسال را 2.9 درصد اعلام کرد این رقم حاکی از کاهش 2.1 واحد درصدی سرعت بزرگ‌تر شدن کیک اقتصادی ایران در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته است.
امروز بانک مرکزی جدیدترین گزارش خود از «تحولات بخش واقعی اقتصاد در نیمه نخست سال 1403» را منتشر کرد و در آن به بررسی اعداد و ارقام تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی ایران تا پایان شهریورماه سال جاری پرداخت.
بر اساس داده‌های بانک مرکزی، رشد اقتصادی 6 ماهه امسال به کانال دو درصدی سقوط کرده و دچار افتی محسوس در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته شده است. این افت در حالی رخ داده که طی 6 ماهه نخست امسال، بخش‌های نفت، صنایع و معادن و همچنین خدمات، رشدی کمتر از 6 ماهه سال قبل تجربه کردند و بخش کشاورزی، تنها فعالیت اقتصادی بود که با افزایش رشد مواجه شد.
نکته جالب توجه دیگر در مورد گزارش جدید بانک مرکزی آن بود که این نهاد نیز همچون مرکز آمار ایران، سال پایه محاسبات آمار رشد اقتصادی را به سال 1400 تغییر داد. با وجود این، همچنان اختلاف فاحشی میان ارقام اعلام‌شده از سوی این دو متولی انتشار آمار تولید ناخالص داخلی وجود دارد.
بانک مرکزی خوش‌بین‌تر از مرکز آمار بود
با اعلام بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی ایران که در پایان نیمه نخست سال قبل معادل سه هزار و 921 هزار میلیارد تومان بود، در پایان شهریورماه امسال به چهار هزار و 36 هزار میلیارد تومان رسید. به این ترتیب اقتصاد ایران در 6 ماهه امسال رشد 2.9 درصدی با نفت و 2.4 درصدی بدون نفت را تجربه کرد و این ارقام در حالی ثبت شدند که در 6 ماهه نخست سال گذشته، به‌ترتیب معادل 5.3 درصد و 4.1 درصد بودند.
از سوی دیگر اما طبق محاسبات مرکز آمار ایران، نرخ رشد 6 ماهه اقتصاد ایران با احتساب نفت چهار درصد و بدون آن، 2.6 درصد بود. به این ترتیب، به نظر می‌رسد بانک مرکزی در مقایسه با مرکز آمار ایران، نگاه خوش‌بینانه‌تری نسبت به آمار رشد اقتصادی داشته است.
نرخ رشد اقتصادی تابستان 2.7 درصد شد
در گزارش بانک مرکزی، رشد اقتصادی فصلی ایران در تابستان سال جاری با در نظر گرفتن قیمت‌های ثابت سال 1400 معادل 2.7 درصد با احتساب نفت و 2.3 درصد بدون احتساب نفت ثبت شد. با این حال، نرخ رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت تابستان سال گذشته معادل به‌ترتیب 4.4 درصد و 3.2 درصد رقم خورد که حاکی از افت چشمگیر سرعت رشد اقتصاد ایران در مقایسه با سال گذشته است.
مرکز آمار ایران نیز گرچه رشد اقتصادی بدون نفت تابستان را برابر با بانک مرکزی اعلام کرد، اما رشد 3.4 درصدی را با نفت محاسبه کرد که 0.7 واحد درصد بیشتر از رقم اعلامی بانک مرکزی است.
سقوط 13.5 واحد درصدی رشد بخش نفت
بررسی آمار بانک مرکزی از رشد اقتصادی تابستان امسال به تفکیک فعالیت‌های اقتصادی نشان می‌دهد گرچه رشد بخش نفت سقوطی 13.5 واحد درصدی در مقایسه با تابستان سال 1402 تجربه کرده، اما همچنان در بین بخش‌های اقتصادی پیشتاز است؛ طوری که نرخ رشد بخش نفت در تابستان سال جاری معادل 8.8 درصد ثبت شد.
این رقم در حالی رقم خورد که نرخ رشد بخش نفت در بهار سال جاری 9.8 درصد و در تابستان سال گذشته معادل 22.3 درصد بود.
تداوم روند صعودی نرخ رشد بخش کشاورزی
بخش کشاورزی تنها بخشی بود که در تابستان امسال، شاهد افزایش نرخ رشد خود بود. نرخ رشد بخش کشاورزی که در تابستان سال گذشته تنها 0.6 درصد و در بهار سال جاری 2.7 درصد بود، در تابستان امسال 2.8 درصد ثبت شد.
به این ترتیب، بخش کشاورزی در تابستان سال جاری پس از بخش نفت، بیشترین رشد اقتصادی را ثبت کرد و این در شرایطی رقم خورد که در بهار سال جاری و تابستان گذشته، این جایگاه متعلق به بخش خدمات بود.
کاهش نرخ رشد بخش‌های صنایع، معادن و خدمات نسبت به تابستان 1402
سومین فعالیت اقتصادی با بیشترین رشد در تابستان، بخش خدمات با رشد 2.5 درصدی بود. افزون بر آن، بررسی آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که با وجود افت 1.4 واحد درصدی رشد بخش خدمات در مقایسه با تابستان 1402 این رقم نسبت به بهار امسال با رشدی 0.5 واحد درصدی همراه شده است.
دیگر بخش مهم اقتصاد، یعنی بخش صنایع و معادن، در تابستان سال جاری 1.7 درصد رشد کرد که کمترین رقم ثبت‌شده در میان چهار فعالیت اقتصادی اصلی بود. همچنین رشد بخش صنایع و معادن در حالی در تابستان امسال به کانال یک درصدی سقوط کرد که در تابستان سال گذشته چهار درصد و در بهار امسال، 3.2 درصد ثبت شده بود.