سالهای گذشته هیچ وقت مردم نتوانستند براساس قیمتهای اعلام شده در اخبار، برای خرید مایحتاج خود در شب یلدا برنامهریزی کنند؛ امسال نیز به نظر میرسد شرایط بغرنجتر از گذشته باشد؛ برگزاری شب یلدا با دستان خالی آن هم زیر حجم سنگین آلودگی هوا.
البته چندسالی است که کارگران، حقوق بگیران و بازنشستگان با آیین ایرانی شب یلدا خداحافظی کرده اند. به این منظور سری به بازار زدیم تا به مقایسه نرخهای مصوب و قیمتهای جاری در بازار بپردازد.
میوه، دانهای هم گران است
سبد میوه متشکل از انار و هندوانه، پایه ثابت سفرههای یلداست. امروز یک کیلو انار که در نهایت ۲ الی ۳ عدد انار شود، بسته به منطقه و کیفیت بین ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان قیمت دارد؛ به عبارتی برای یک عدد انار باید حداقل۲۰ هزار تومان بپردازید. هندوانه هم که به نظر میرسد برخلاف سالهای پیش، امسال کمیابتر از پارسال باشد.
در مناطقی که هندوانه فروخته میشود، هر کیلو از این میوه بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان قیمت دارد. هنوز هم از قیمتهای مصوب شیرینی خبری نیست و اگر بخواهیم یک جعبه یک کیلویی شیرینی خشک به عنوان مثال شیرینی نخودچی را برای سفره شب یلدا در نظر بگیریم، باید حدود ۲۵۰ هزار تومان برای آن کنار بگذاریم. اگر هم خواهان شیرینی دانمارکی باشیم، باید برای یک کیلوی آن بیش از ۳۰۰ هزار تومان هزینه کنیم.
آجیل غیرلاکچری با قیمتهای سوپرلوکس
جام افتخار گرانترین کالای سفره یلدا هم همیشه به آجیل میرسد؛ آجیل بسته به کیفیت، تعداد مغز و سایر جزئیات قیمتهای متفاوتی دارد. یک کیلو آجیل شیرین که وجود اقلامی مانند باسلوق و برگههای آلو آن را ارزانتر از سایرین میکند، حدود ۸۰۰ هزار تومان قیمت دارد. این رقم برای آجیل چهارمغز رویال که جزو دستههای گران محسوب میشود، تا یک و نیم میلیون تومان هم میرسد. هیچ مصوبه و یا حتی چارچوبی هم برای رشد قیمت آجیل وجود ندارد و مردم همانگونه که با گرانی و ناتوانی در خرید سایر اقلام کنار میآیند، باید حذف آجیل از سفرههای خود را هم تحمل کنند. مشکل تنها نادیده گرفتن مردم یا رعایت نکردن بازاریان از چارچوبهای قیمتی نیست، ایراد اصلی دولت است که درد مردم را ناچیز میداند.
در زیر هزینههای حداقلی یک سفره یلدا برای خانواده چهارنفره حساب و تفاوت آن نسبت به سال گذشته بررسی شده است.
نوع کالا | واحد | قیمت سال ۱۴۰۲ | قیمت سال ۱۴۰۳ |
آجیل چهارمغز رویال | ۲۵۰ گرم برای هر نفر | ۸۵۰ هزار تومان | ۱ میلیون و ۳۰۰هزار تومان |
سبد میوه | ۴ عدد انار، ۱ هندوانه ۵ کیلویی | ۲۲۰ هزار تومان | ۳۲۰ هزار تومان |
شیرینی خشک | یک کیلو | ۱۸۰ هزار تومان | ۳۰۰ هزار تومان |
تنقلات فرعی | – | ۵۰ هزار تومان | ۱۰۰ هزار تومان |
جمع کل: یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان یک میلیون | جمع کل: یک میلیون و ۹۲۰هزار تومان |
بازار یلدا حرفشنوی از هیچ چارچوب و قاعدهای ندارد
نکته اصلی و مهم آن است که در سالهای گذشته نرخها از ابتدای آذرماه اعلام میشد، اما باز هم بازار حرفشنوی از هیچ چارچوب و قاعدهای نداشت.
هر سال مردم با دستهایی خالیتر از بازار برگشته و در بسیاری از مواقع توان محدود مالی آنها، جوابگوی نیازشان نبود. حال که هنوز خبری از اصناف برای ورود به بازار نیست و تمام دغدغهها به قیمت بنزین، احتمال گرانی نان و کمبود اقلام اساسی مانند لبنیات باز میگردد، هیچ کس از جمله دولتمردان نگاهی به بازار شب یلدا ندارد.