قطعی‌های برق که به بهانه توقف مازوت‌سوزی در کشور شروع شده بود، به دستور شورای عالی امنیت ملی به اتمام رسیده است. وزیر نیرو دولت چهاردهم با بیان ازسرگیری مازوت‌سوزی در صحن علنی مجلس، وعده اتمام خاموشی‌ها را داده است. اما با توجه به کمبود انرژی در کشور، این اظهارات به چه معناست؟
این بهانه به حدی جدی شد که معاون اجرایی رئیس جمهوری تصمیم دولت مبنی بر فرو بردن کشور در خاموشی را انتخاب بین مرگ و برق دانست و گفت: «قرار نیست عده‌ای بمیرند تا ما برق داشته باشیم.».
اما حالا گویا پس از گذشت حدود دو هفته دولت بین دو گزینه روی میز مرگ شهروندان را انتخاب کرده و قرار است هزینه پایان خاموشی‌ها، بازگشت مازوت به نیروگاه‌ها باشد.
اتفاقی که باز هم نشان می‌دهد موضوع به همین سادگی‌ها نیست و پیش از این هم دولت نه از سر نگرانی برای جان مردم، بلکه از سر ناچاری و عدم دسترسی به مازوت تصمیم به خاموشی کشور گرفت و البته این روغن ریخته را ندر امامزاده کرد و آن را به نام حفاظت از جان مردم جا زد.
البته همان زمان با توجه به آمار خود وزارت نفت، مشخص شد که ذخایر سوخت نیروگاهی، از جمله گاز، گازوئیل و مازوت، کاهش چشمگیری یافته و دلیل اصلی خاموشی‌ها به کاهش ذخایر نیروگاهی بازمی‌گردد.
حال صبح امروز، عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، در جلسه علنی مجلس اعلام کرد: با همکاری وزارت نفت، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها افزایش یافته و همچنین با تحویل سوخت مناسب گازوئیل به نیروگاه‌ها ضمن برطرف شدن محدودیت‌های تامین برق، ذخیره‌سازی گازوئیل در نیروگاه‌ها نیز در حال افزایش است.
او با بیان این مورد که این دستور مربوط به مصوبه اخیر شورای امنیت ملی است، تشریح کرد: مصرف در نیروگاه‌ها نیز با بهینه‌سازی سوخت آن‌ها از ترکیب گاز و مازوت کم سولفور در دستور کار قرار گرفته است که به این ترتیب می‌توان از ظرفیت نیروگاه‌های مازوت‌سوز نیز حداکثر استفاده را کرد.
این اظهارات، دیروز از زبان دو عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز مطرح شد، اما نه توانیر و نه وزارت نیرو به طور رسمی آن را تائید نکردند.
به نظر می‌رسد که پس از بنزین، برق نیز به موضوعی حساس و امنیتی تبدیل شده است و حامل‌های انرژی، یکی یکی قرار است این مسیر را طی کنند.
بالاخره موضوع اتمام خاموشی‌ها از مخفیانه بودن خارج شد!
پس از یک ماه مواجهه با قطعی برق به اصطلاح برنامه‌ریزی‌شده، روز دوشنبه 5 آذر، اسماعیل حسینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، با انتشار پستی در شبکه ایکس اعلام کرد: با توجه به مصوبه شورای عالی امنیت ملی و انجام تعهدات توسط شرکت ملی گاز، از امروز، 5 آذر 1403، اعمال خاموشی‌های برق در بخش خانگی متوقف خواهد شد.
خبرگزاری فارس نیز به نقل از رمضانعلی سنگدوینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، این موضوع را تایید کرد. اما جداول قطعی برق، نشان داد که در روز دوشنبه 5 آذر، همچنان خاموشی‌ها در برخی استان‌ها برنامه‌ریزی شده بود.
حال پس از اظهارات وزیر نیرو، خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده در سامانه شرکت توزیع برق استان تهران بزرگ، پاک شده است و قطعی‌هایی که برای امروز و فردا برنامه‌ریزی‌شده بود، دیگر پیش‌بینی نشده است. همچنان مشخص نیست که آیا واقعا قطعی‌های برق به پایان رسیده است یا خیر. اما گذر زمان صحت این ادعا را مشخص خواهد کرد.
اعتراف به مازوت‌سوزی!
در حالی وزیر نیرو با افتخار از بازگشت مازوت به اصطلاح کم‌سولفور صحبت به میان می‌آورد که استفاده از مازوت، به کلی از جانب مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری، و فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، نهی شده بود و سلامت شهروندان در اولویت دولت قرار داشت.
اما به نظر می‌رسد که با ادامه قطعی‌های برق و افزایش نارضایتی مردم، شورای عالی امنیت ملی به این قضیه ورود کرده و دستور اتمام قطعی‌های برق را داده است. در چنین شرایطی، گویا دیگر جان مردم در برابر افزایش نارضایتی‌ها و پیامدهای آن، اهمیت چندانی ندارد.
تاکنون بارها از کمبود گاز، گازوئیل و مازوت سخن به میان آورده شده است. حال به نظر می‌رسد که تداوم قطعی‌های برق به موضوعی تبدیل شده که شورای عالی امنیت ملی به آن ورود کرده است و در چنین شرایطی، به هر صورت باید ذخایر نیروگاهی تامین شود.
مسئولان، صنایع و صادرات را قربانی کردند!
در مواجهه با کمبود ذخایر نیروگاهی در کشور، راهی جز یک بده-بستان وجود ندارد. باید گاز، گازوئیل و مازوت از یک بخش، به بخش دیگری اختصاص پیدا کند تا نارضایتی مردم کاهش پیدا کند. به نظر می‌رسد که صنایع همچنان قربانی این وضع خواهند شد.
صنایع که هر ساله در فصل تابستان با قطعی‌های برق و در فصل زمستان با قطعی گاز دست و پنجه نرم می‌کنند، امسال با قطعی همزمان برق و گاز روبه‌رو خواهند بود. چرا که در اظهارات وزیر نیرو، حرفی از صنایع به میان آورده نمی‌شود و تنها وعده اتمام خاموشی‌های شبکه خانگی داده شده است.
لازم به ذکر است که چند روز پیش ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که یک نانوا از خسارت پنج میلیون تومانی در هفته به دنبال قطعی‌های برق صحبت به میان آورد. این خسارت مربوط به یک نانوایی کوچک است. مجموع ارزش تولید ازدست‌رفته صنعت فولاد بابت محدودیت برق و گاز در سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۲.۵ میلیارد دلار معادل ۲۴۵ همت بوده است.
کاهش صادرات نفت به دنبال رفع کمبود برق
علاوه بر قربانی شدن صنایع و کاهش تولید در کشور، به نظر می‌رسد که افزایش ذخایر نیروگاهی، منوط به کاهش صادرات نفت است. مسئولان به جای صادرات نفت، بخشی از آن را به جهت استفاده داخلی، پالایش کرده و از آن به جهت تامین برق استفاده خواهند کرد.
موسسه کپلر در یادداشتی اعلام کرد که صادرات نفت ایران در ماه نوامبر به دلیل تقاضای داخلی برای تولید برق و کمبود شدید گاز طبیعی، کاهش یافته و به 1.43 میلیون بشکه در روز رسیده است.
بر اساس گزارش بلومبرگ، تحریم‌های اخیر علیه تانکرهای مرتبط با ایران و مشکلات تولید برق در ایران، ممکن است از دلایلی باشد که موجب کمبود عرضه و تأخیر در رسیدن محموله‌ها شده است.
این اظهارات بدان معناست که یکی از دلایل اصلی کاهش صادرات نفت در ماه اخیر، مربوط به کمبود برق در کشور بوده است.
اگر این ادعاها صحت داشته باشد، باید گفت که به قدری زیرساخت‌ها فرسوده هستند و کمبود انرژی در کشور تشدید یافته، که مسئولان نمی‌توانند همزمان نیازهای کشور را تامین کنند. این در حالی است که اگر متنوعسازی انرژی، ورود انرژی‌های تجدیدپذیر و جذب سرمایه‌گذاری به جهت توسعه زیرساخت‌ها در کشور انجام می‌شد، کمبود انرژی در کشور هیچ‌گاه به این نقطه نمی‌رسید.