محمد باقر قالیباف، چهرهای که براساس منافع ملی کنار دولت جدید و البته خواست ملت قرار خواهد گرفت یا بازی را به سروصدای رادیکالها در مجلس میبازد تا شاید صندلی ریاستش در سال آینده با چالشی مواجه نشود.
تاریخ در یک دهه اخیر بهوضوح نشان داده، یک سر بازی سیاسی اصولگرایان، منافع شخصی و جناحی بوده و سر دیگرش منافع ملی؛ مانند زمانی که برجام را به آتش کشیدند و در مقابل تلاش دولت روحانی و حتی دوران رئیسجمهور فقید برای رفع تحریمها ایستادند. از این رو نگرانی عدم رأی اعتماد به همه وزرا توسط برخی از اصولگرایان تحت تأثیر جریان رادیکال، درحال پررنگشدن است.
رأی اعتماد به تمامی اعضای کابینه وفاق ملی که گزینههای مورد تأیید جریان اصولگرا در آن کم نیست -که همین سهم پررنگ برای اصولگرایان، موجب نقد بسیاری از حامیان مسعود پزشکیان شده- حداقل کاری است که بهارستان برای نشاندادن حسننیت خود دربرابر نگاه فراجناحی رئیسجمهور میتواند انجام دهد. هرچند دیروز موجی از شایعه مجلس را فرا گرفته بود که از عدم رضایت بزرگان از حضور وزیر زن خبر میداد، این درحالی است که ما در دوره محمود احمدینژاد تجربه وزیر زن را داشتهایم و این نگاه جز ایجاد شوک روانی برای مخالفت با وزیر زن نیست.
یا خروجی بعضی نشستها با برخی وزرا در کمیسیونهای خاص که با تقطیع سخنان وزرا در پاسخ به سؤالات نمایندگان منتشر شد؛ مانند آنچه گفته شد عراقچی گفته جزء هیچ باند نیویورکی نیستم، اما حقیقت امر چیز دیگری را نشان میداد. زیرا ماجرا از این قرار است که در جلسه عراقچی با کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، «علی خضریان» عضو جبهه پایداری در کمیسیون از عراقچی سؤال میکند: «نظر شما درباره باند نیویورکیها چیست و آیا از آنها استفاده خواهید کرد؟» وزیر پیشنهادی امور خارجه در پاسخ به خضریان میگوید: «چیزی به عنوان باند نیویورک و گروهی به این نام وجود ندارد و همهچیز افواهی است. همکاران متنوعی هستند که در نیویورک مأموریت بودهاند و به این عنوان از آنها یاد میشود درحالیکه افکار و روحیات مختلف و متفاوت دارند».
در همین حین «عباس گلرو» نماینده سمنان و دیپلمات اسبق کشورمان در مقر سازمان ملل در نیویورک هم در این جلسه و در واکنش به طرح چنین مسئلهای گفته است: «من هم یکی از آنها هستم و آیا جزء باند نیویورکم؟!». پس از بیان این جمله توسط نماینده سمنان، بلافاصله عراقچی نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و عنوان میکند: «بله، ایشان (گلرو نماینده سمنان) هم نیویورک بوده، اما من هیچوقت آنجا نبودهام». در مورد با حضور میدری هم در کمیسیون امنیت ملی اخباری با جهتگیری خاص برای تقویت موج منفی برای عدم رأی اعتماد به او منتشر شد.
بنابراین این میدان سنجه اصلی برای محک میزان اعتقاد نمایندگان مجلس به دوری از تنش و عبور از منافع حزبی برای آبادانی کشور و تأکید بر اولویت منافع ملی تحت مدیریت مردی است که از بهارستان راهی پاستور شده است. از این رو همراهی بهارستان با او میتواند فصل جدیدی در مناسبات سیاسی کشور باز کند. حتی اگر بخواهیم به محمدباقر قالیباف به عنوان رقیب پزشکیان که اکنون فرصت برای مواجهه دارد نگاه بیندازیم، آنچه جریان تندرو و نامزدش با قالیباف کرد مانع اصلی رسیدن او به پاستور شد تا حضور مسعود پزشکیان.
قالیباف روی وعده حمایت از دولت میماند؟
از این رو چندی پیش بود که احمد حکیمیپور، نماینده ادوار مجلس در گفتوگویی با خبرفوری، مدعی شد: «قالیباف به پزشکیان وعده داده که با او همکاری میکند». اینکه دولت و مجلس در صورت استقبال از فضای تعامل و همکاری میتوانند در راستای گرهگشایی قدمهای بزرگی بردارند، بر هیچکس پوشیده نیست. البته مقام معظم رهبری هم بارها به لزوم همکاری دور از حاشیه این دو قوه تأکید کردهاند. شخص قالیباف هم در مراسم تحلیف تأکید کرد: «امروز همه ما متعهد میشویم در راه پیشرفت و تحقق آرمانهای انقلاب دولت را یاری کنیم».
اینکه او تا چه میزان بر وعده خود راسخ میماند، هنوز مشخص نیست اما ادعای حکیمیپور حاکی از آن است که «محمدباقر قالیباف به مسعود پزشکیان این وعده را داده است که تمام تلاش خود را برای دوری مجلس از سیاسیکاری در روند رأی اعتماد به کار خواهد گرفت تا دولت چهاردهم با آرامش کامل فعالیتش را شروع کند». به گفته این نماینده ادوار: «ناگفته پیداست که تندروهای مجلس که در انتخابات شکست سنگینی از پزشکیان خوردند، از همین حالا آستینها را بالا زدهاند تا به هر طریقی که امکان دارد، چوب لای چرخ دولت بگذارند. امیدوارم این گروه به توصیه رهبری گوش داده و منافع ملی را فدای مصالح جناحی-سیاسی نکنند».
البته جریان رادیکال آنهم زمانی که در انتخابات شکست خورده و در شرایط ناامیدی به سر میبرد فرصت تخریب رقیب را در مجلس از دست نخواهند داد و همانگونه که در روز اعلام اسامی وزرا شاهد بودیم به یکباره حملات خود را روانه دولت چهاردهم کردند و مانند همیشه اقلیت پرسروصدایی بودند که نمیگذارند عقلانیت جمعی در مسیر منافع ملی گامهای مؤثری بردارد.
البته در رابطه با نقش قالیباف در داستان رأی اعتماد به وزرا، حسینعلی شهریاری از جمله چهرههای حاضر در مجلس که سالهای طولانی سابقه همکاری با پزشکیان را دارد، گفته است: «اعتقادم این است که قالیباف همیشه همان رویهای که رهبری گفتند پیگیری میکند. رهبری همیشه دولتها را همراهی و کمک کردند. در مجلس هم رئیس مجلس حتما همین رویه را خواهد داشت؛ یعنی برای کمک به دولت خواهد بود. من معتقدم که هیچوقت قالیباف قبل از رأی اعتماد به فراکسیون و جلسات دیگر نخواهد آمد که بگوید به این فرد رأی بدهید به آن رأی ندهید.
لااقل فکر میکنم که اگر کمک نکند، بیطرف میماند». از این رو نقش رئیس مجلس، در کنار اصولگرایان معتدل و مستقلین در کنار نمایندگان اصلاحطلب میتواند مهمترین سد دربرابر زیادهخواهی رادیکالها در مجلس شود. در مورد مواضع نمایندگان هم، کامران پولادی، نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در گفتوگو با ایسنا درباره لزوم همدلی میان مجلس شورای اسلامی و دولت چهاردهم برای تشکیل هرچه زودتر کابینه دولت جدید عنوان کرد: با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در مراسم تنفیذ و تأکید ایشان بر کلمه همدلی و تعامل سازنده، قوای سهگانه وظیفه دارند تا بهترین همکاری را حول توصیههای رهبری با یکدیگر داشته باشند.
او ادامه داد: پس از ارائه فهرست وزرای پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی متوجه شدیم که اراده خوبی از سوی دولت چهاردهم برای موضوع همدلی شکل گرفته است و قطعا نمایندگان نیز این همدلی و همکاری را ادامه خواهند داد تا هرچه سریعتر کابینه دولت چهاردهم شکل بگیرد و هر وزیر کارهای مربوطه خود را به نحو احسن انجام دهد. نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در پایان تأکید کرد: البته مجلس دوازدهم حتما شاخصها و ویژگیهای برشمرده رهبر انقلاب برای وزرای انقلابی را مد نظر خواهد داد و مطابق آن به وزرای پیشنهادی رأی اعتماد خواهد داد. هرچند رئیسجمهور محترم خودش قطعا با توجه به این شاخصها وزرای مربوطه را معرفی کرده است.
عثمان سالاری، نایبرئیس کمیسیون حقوقی و قضائی که جزء جریان مستقل در مجلس است، نیز در گفتوگویی درباره فهرست وزرای پیشنهادی کابینه دولت چهاردهم عنوان کرد: مجلس در بررسی و دادن رأی اعتماد به وزرا وسواس، دقت نظر و احتیاط بسیاری خواهد داشت. او با بیان این ادعا که «برخی از وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم در لحظه آخر حذف شدند که هنوز دلیل آن مشخص نیست» اظهار کرد: بنابراین به نظر برخی از وزرای ایشان در روند رأی اعتمادها دچار چالش خواهند شد، مگر اینکه آقای پزشکیان و وزرای معرفیشده نمایندگان را اقناع کنند که توانایی و کارآمدی لازم را دارند.
در همین راستا دیروز هادی قوامی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه «مجلس شورای اسلامی با دولت همراهی خواهد کرد»، گفت: دولت معذوریت و محدودیتهای خاص خود را دارد و با توجه به شرایط، وزرای پیشنهادی را به مجلس شورای اسلامی معرفی کرده است که باید این موارد مد نظر قرار گیرد. این نماینده مجلس شورای اسلامی ابراز امیدواری کرد که هرچه سریعتر کابینه چهاردهم تشکیل شده و رسما دولت کارش را از دو هفته آینده شروع خواهد کرد. هرچند معتقد بود بیش از 90 درصد کابینه رأی اعتماد خواهند گرفت و بعید است با ریزش چشمگیری از وزرا مواجه شویم.
بر این اساس باید دید در نهایت قالیباف زمین بازی بهارستان را چگونه تعریف خواهد کرد و در کنار دولت برای تحقق وفاق ملی و نگاه فراجناحی برای عبور از دعواهای جناحی عمل خواهد کرد یا دربرابر رادیکالهای مجلس کوتاه خواهد آمد.