راه نجات نجات بورس از پرتگاه 2 میلیون واحدی
شانزدهمین روز مردادماه روز سرخ‌پوش دیگری برای اهالی بورس و بازار سرمایه بود، به طوری که شاخص‌های اصلی بازار تابلوی هفته دوم مردادماه را در چهار روز نخست با سرخ‌پوشی تابستانی رنگ‌آمیزی کردند.
شاخص کل فرابورس که شاخص مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۰.۰۵درصد کاهش ارتفاع گرفت و در نهایت در سطح ۲۰هزار و ۷۱۱واحدی کار خود را به اتمام رساند. از طرفی ارزش معاملات خرد بازار سرمایه که شامل سهام و حق تقدم بازار می‌شود، روز سه‌شنبه مقدار یک‌هزار و ۱۷۱میلیارد تومانی را ثبت کرد. به‌علاوه ۳۶۴میلیارد تومان پول حقیقی از گردانه معاملات بازار خارج شد.
در این میان سه نماد «نوری»، «شپنا» و «خودرو» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل بورس تهران و نمادهای «خاور»، «فزر» و «شگویا» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل فرابورس داشتند. همچنین «شپنا»، «ذوب» و «وبملت» سه نماد پرتراکنش روز سه‌شنبه بازار بودند. بازار سرمایه روزهای کم‌نوسان و بی‌رمقی را پشت‌سر می‌گذراند. پس از ریزش از سقف تاریخی ۲میلیون و ۵۳۵هزار واحدی، بازار برای چندین بار متوالی به ابرکانال ۲میلیون واحدی نزدیک شده بود و با نزدیکی به این محدوده افزایش‌هایی به محدوده‌های بالاتر را تجربه کرده بود. با این وجود با فرارسیدن پاییز سال گذشته و افزایش ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک در بحبوحه تنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، شاخص کل بورس تهران سقوط کوتاه‌مدتی به محدوده‌های یک‌میلیون و ۹۰۰هزار واحدی داشت و با بازگشت آرامش نسبی به منطقه، وضعیت بازار تا حدودی بهبود پیدا کرد.
در این بین با انتشار اخبار ثمربخشی از تجدید‌ارزیابی دارایی شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی، شرایط بازار کمی از التهاب خارج شد و امیدها برای بازگشت بازار و فتح قله‌های جدید بالا رفت. در این میان با گذشت چند ماه و عملیاتی نشدن اخبار گوناگون بازار در سال جاری تغییر روند مشخصی نداشت. شرایط نابسامان و کم‌رمق بازار در ماه‌های گذشته تداوم پیدا کرد.
پس از برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و روی کار آمدن دولت جدید انتظار می‌رفت بازار شرایط متفاوت‌تری را تجربه کند. بازار نیز چشم‌‌انتظار استقرار کابینه اقتصادی دولت بود که ریسک‌های اخیر که از چهارشنبه به بازار تحمیل شد شرایط بازار را کمی دشوار کرد؛ به طوری که پس از بروز اتفاقات اخیر و افزایش نااطمینانی‌ها از آینده بازار و اقتصاد، افت بازار و تشکیل صف‌های فروش هیجانی سرعت گرفت و بازار در روز معاملاتی کاری چهارشنبه هفته گذشته و شنبه هفته جاری ریزش کم‌سابقه‌ای را ثبت کرد و در این میان سطوح حمایتی یکی پس از دیگری در هم شکست.
از روز یکشنبه با تصمیم سازمان بورس و اوراق بهادار و به‌موجب حمایت از شرایط سخت بازار دامنه نوسان بازار به مثبت و منفی یک‌درصد تقلیل پیدا کرد. با وجود اینکه تصمیم سازمان در خصوص محدودیت دامنه نوسان دیرهنگام بود، اما به نظر می‌رسد تصمیم‌های دیگری می‌توانست جذابیت فعلی بازار برای معامله‌گران را قوت بخشد. روز گذشته انتشار خبر درخواست تعریف خط اعتباری یا واریز حداقل ۵۰همت برای حمایت از بازار سهام جو مثبتی را در بازار تزریق کرد.
در این میان مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار از ارسال نامه درخواست تعریف خط اعتباری یا واریز حداقل ۵۰همت، برای حمایت از بازار سرمایه خبر داد و گفت: سازمان بورس در مکاتبه‌ای با وزیر امور اقتصادی و دارایی، پیشنهادهایی را برای حمایت از بازار ارسال و پیگیر اجرایی و عملیاتی شدن پیشنهادهای مذکور شده است. این اقدام نیز در صورت عملیاتی شدن می‌تواند شرایط متفاوتی را در بازار ایجاد کند. با این وجود باید منتظر ماند و دید ریسک‌های فعلی در نهایت به کجا می‌رسند و بازار چه واکنشی نسبت به آنها نشان خواهد داد.
شمارش معکوس حمایت از ۲میلیون
پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه، وضعیت این روزهای بازار را این‌گونه تحلیل کرد: روز سه‌شنبه بازار تقریبا بی‌نوسان بود. پس از محدود شدن دامنه نوسان از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار به دنبال افزایش ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک، بازار سرمایه افت‌و‌خیز چندانی از خود به ثبت رساند. محدودیت دامنه نوسان و کنترل هیجان بازار از طریق چنین مجرایی کارمزد معاملات بیشتری از حداکثر نوسان نمادها به معامله‌گران تحمیل می‌کند. این اقدام فعالیت سرمایه‌گذاران و معامله‌گران را با دشواری زیادی همراه می‌کند و عدم حضور این افراد شدت هیجان بازار را نزول داده است.
از طرفی با خبر درخواست تعریف خط اعتباری یا واریز حداقل ۵۰همتی برای حمایت از بازار سهام که روز گذشته منتشر شد، در صورت عملیاتی شدن و حمایت بانک مرکزی، بازار سرمایه می‌تواند روند مثبتی را آغاز و تجربه کند. از طرفی پس از سقوط ۱۲درصدی بورس ژاپن که به دلیل افزایش نگرانی بازارهای جهانی از اقتصاد آمریکا رخ داد، با حمایت‌های بانک مرکزی این کشور، شرایط به نفع بهبود بازار سرمایه ژاپن تغییر کرد. از این رو امید می‌رود که نسبت به خط اعتباری حمایت‌های لازم صورت گرفته و بازار بهبود‌های نسبی را تجربه کند.
این کارشناس بازار نسبت به اقدام دیرهنگام سازمان بورس در محدود کردن دامنه نوسان افزود: انتظار می‌رفت شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار طی جلسه‌ای در صبح روز حادثه، به جای محدود کردن دامنه نوسان به سراغ اقدامی مانند خط اعتباری یا واریز ۵۰همتی برای حمایت از حقوق سهامداران می‌رفتند. این اقدام موجب می‌شد سطوح حمایتی مهم بازار به‌راحتی شکسته نشود و شاخص کل بورس سقوطی را تا مرز ۲میلیون واحد به ثبت نرساند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: به نظر می‌رسد با عملیاتی شدن اقدامات مثبت و تاثیرگذار در جهت حمایت از بازار سرمایه و کاهش ریسک‌های گوناگون بازار بتواند تنفس محدود و مثبتی داشته باشد. از طرفی به دلیل اینکه شکاف دلار نیما با دلار بازار به کمترین میزان خود در ماه‌های گذشته رسیده، شرایط برای بهبود وضعیت بازار بیش از پیش مهیا شده است. از این رو پیش‌بینی می‌شود با رفع شدن موانع رشد بازار، بورس شرایط مساعدتری را به خود ببیند.
