پال سالم معاون «موسسه خاورمیانه» در واشنگتن درمورد جنگ و پاسخ احتمالی ایران و محور مقاومت به اسرائیل نوشت: ایران و متحدانش این موضوع را مبهم باقی گذاشتهاند. گزارشهایی وجود دارد که بسیاری خواستار پاسخ فوری هستند؛ دیگران معتقدند که اسرائیل و آمریکا اکنون در حالت آماده باش قرار دارند. ایران و محور ممکن است یک یا دو ماه یا بیشتر صبر کنند تا حالت هشدار و آماده باش کم رنگ شود و عنصر غافلگیری را دوباره به دست آورند.
زمانبندی: ایران و متحدانش این موضوع را مبهم باقی گذاشتهاند. گزارشهایی وجود دارد که بسیاری خواستار پاسخ فوری هستند؛ دیگران معتقدند که اسرائیل و آمریکا اکنون در حالت آماده باش قرار دارند. ایران و محور ممکن است یک یا دو ماه یا بیشتر صبر کنند تا حالت هشدار و آماده باش کم رنگ شود و عنصر غافلگیری را دوباره به دست آورند.
مشارکت کنندگان: واکنش، یک پاسخ جمعی خواهد بود با حضور ایران، حزبالله، حوثیها و حشد شعبی عراق. این واکنش به عنوان پاسخی به حملات به بیروت و تهران و همچنین به الحدیده، یمن، بیش از ده روز پیش نگریسته میشود.
اهداف: اهداف نظامی، اطلاعاتی، یا زیرساختی -، اما نه اهداف غیرنظامی؛ احتمالاً هدف قرار دادن رهبران سیاسی و نظامی بلندپایه هم وجود دارد. هدفگیری در یا نزدیک به شهرهایی مانند تلآویو و حیفا، مشابه حملات به بیروت، تهران و حدیده.
دامنه: نصرالله از پاسخی قوی، اما «اندیشمندانه» صحبت میکند که نشاندهنده این است که محور به حملات پاسخ میدهد، اما جنگ بزرگی را آغاز نمیکند؛ اما برداشتها از نصرالله و تهران این است که آنها دیگر به طور فعال از جنگ بزرگ اجتناب نمیکنند.
اگر پاسخها و ضدپاسخها به جنگ بزرگ منجر شود، ایران و محور مقاومت آماده آن هستند و اگر چنین شود، آن را میپذیرند. نصرالله دیروز گفت “آنچه در حال وقوع است دیگر حمایت از جبههها (برای حماس در غزه) نیست، بلکه یک نبرد بزرگ و روشن در غزه، جنوب لبنان، یمن، عراق و ایران است. ”
بنابراین توپ اکنون در دست محور ایران است، هم از نظر زمانبندی و هم دامنه. توپ بعدی در زمین نخستوزیر اسرائیل خواهد بود و چگونگی تصمیمگیری او و دولتش برای پاسخ به واکنش ایران و همپیمانانش.
دو سناریو:
الف. اوج گیری پاسخ و ضدپاسخهای آینده به سطوح جدیدی از خطر خواهد رسید، اما سپس با آتشبس غیررسمی جدید و «قوانین بازی» جدیدی از بازدارندگی، متوقف خواهد شد، مانند پس از ماجرای حمله اسرائیل به کنسولگری و پاسخ ایران در آوریل.
ب. تشدید تنش به سرعت به جنگ تمامعیار بین اسرائیل و حزبالله و جنگ مستقیم بین اسرائیل و ایران تبدیل خواهد شد. در هر دوی این جنگهای احتمالی، آمریکا به عنوان شرکتکننده در طرف اسرائیل حضور دارد.
باید از آمریکا و سایر قدرتهای جهانی خواست که این احتمالاً حرکت به سمت جنگ بزرگ منطقهای و بینالمللی را متوقف کنند. اما پس از دیدار نتانیاهو با واشنگتن به وضوح مشخص است که دولت بایدن تأثیر کمی بر تصمیمگیری نتانیاهو دارد.
همچنین، چین و روسیه نیز نفوذ کمی بر تهران و همپیمانانش دارند.
در این وقفه بسیار متشنج قبل از طوفان بعدی، میخواهم باور کنم که مسیرهای جایگزین میتوانند پیدا شوند و افکار خردمندتر و آرامتر میتوانند همچنان پیروز شوند.