طبق آنچه در صورت‌های مالی سه خودروساز اصلی آمده، ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو در مجموع حدود 212هزار و 855 دستگاه انواع خودروی سواری را در بهار امسال تولید کردهاند. این در حالی است که در فصل مشابه پارسال مجموع تولید محصولات سواری آنها 235هزار و 817 دستگاه بود. بنابراین غولهای جادهمخصوص در فصل نخست امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال قبل، 9.7درصد افت تولید را تجربه کردهاند. در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایرانخودروییها شده که توانستهاند 119هزار و 128دستگاه محصول را در سه ماه نخست امسال تولید کنند. با‌این‌حال این میزان تولید نه‌تنها منجر به رشد نشده، بلکه نسبت به بهار پارسال، افت بیش از هشت‌درصدی را به دنبال داشته است. سایپاییها نیز به کمک زیرمجموعه خود پارسخودرو، تولید حدودا 94هزار دستگاهی را در فصل ابتدایی امسال ثبت کردهاند که نسبت به بهار پارسال افت بیش از 11درصدی را نشان می‌دهد.
در حالت تفکیکی، سایپا تولید 71هزار و 610دستگاهی در بهار امسال داشته و این در حالی است که میزان تولید این شرکت در فصل مشابه پارسال 74هزار و 880 دستگاه بود. بنابراین دومین خودروساز بزرگ ایران بدون احتساب آمار پارسخودرو نیز دچار افت تولید در بهار شده است. پارسخودرو که 22هزار و 117 دستگاه تولید در سه ماه نخست امسال داشته، در مقایسه با بهار سال گذشته با تیراژ 30هزار و 957دستگاهی، دچار کاهش تیراژ شده است.
افت تولید 10درصدی خودروسازان در بهار امسال در حالی است که طبق اعلام وزیر صمت، تولید خودرو در سال جاری باید به بالای یک‌میلیون و 500هزار دستگاه برسد. بنابراین غولهای جادهمخصوص باید به طور متوسط ماهی 125هزار دستگاه محصول سواری را تولید کنند. این بدان معناست که در بهار امسال باید 375هزار دستگاه خودروی سواری در کشور تولید می‌شد. طبعا بار اصلی تولید بر دوش غولهای جادهمخصوص است (فرض این است که حداقل تولید ماهی 100هزار دستگاه سهم ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو است)؛ بنابراین آنها نتوانسته‌اند در فصل نخست مطابق برنامه پیش بروند.
خودروسازان بزرگ کشور سال گذشته نیز نتوانستند برنامه تولید مدنظر وزارت صنعت، معدن و تجارت را عملی کنند، به نحوی که تنها 65درصد از این برنامه محقق شد. برنامه تولید پارسال حداقل یک‌میلیون و 700هزار دستگاه بود، بنابراین مشخص می‌شود که برنامه مدنظر صمت برای امسال افت حدودا 200هزار دستگاهی خواهد داشت. به نظر میرسد همان مشکلات سال گذشته مانند کمبود نقدینگی، فریز قیمت و عدم پرداخت سر وقت مطالبات قطعه‌سازان، در سال جاری نیز برقرار هستند و علاوه بر آنها، چالش تخصیص و تامین ارز اضافه شده است. خودروسازان به دلایلی که اصلی‌ترین آن فریز قیمت است، از نقدینگی لازم و کافی برای رشد و حتی ثبات تیراژ نسبت به پارسال برخوردار نیستند، ضمن آنکه نمی‌توانند مطالبات قطعه‌سازان را سر وقت بپردازند. گفته می‌شود در‌حال‌حاضر قطعه‌سازان چیزی حدود 80همت از خودروسازها طلب دارند و این موضوع سبب شده تامین قطعات با کندی انجام شود و در نتیجه تولید افت کند.
ادامه این روند سبب می‌شود نه‌تنها برنامه تولید بالغ بر یک‌میلیون و 500هزار دستگاهی محقق نشود، بلکه افت تولید نسبت به پارسال نیز رخ خواهد داد.
رشد تولید ماهانه
اما بررسی آمار تولید خودروسازان در خرداد امسال و مقایسه آن با ماه قبل -اردیبهشت – نشان می‌دهد که تولید ماهانه آنها رشد داشته است. طبق آمار، خودروسازان در خرداد امسال حدود 94هزار دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند. با توجه به تولید 83هزار و 357دستگاهی خودروسازان در اردیبهشت سال جاری، آنها توانستهاند تولید ماهانه خود را حدود 10هزار و 650 دستگاه، معادل 12.5درصد، بالا ببرند. در حالت تفکیکی، ایرانخودرو در خرداد امسال تولید 57هزار و 302دستگاهی را به ثبت رسانده است. در مقایسه با اردیبهشت، این شرکت توانسته 17.5درصد به تیراژ خود بیفزاید.
به نظر میرسد رشد تولید پژوپارس در خرداد به عنوان آخرین‌ماه تولید این محصول، نقش مهمی در افزایش تیراژ ماهانه ایران خودرو داشته است. سایپا نیز نسبت به اردیبهشت هفت‌درصد خودروی بیشتری را تولید کرده است. سایپاییها در خرداد امسال 26هزار و 572دستگاه تولید داشتهاند. در نهایت تولید ماهانه (خرداد به اردیبهشت) پارسخودرو رشد سه‌درصد داشته است. این شرکت توانسته در آخرین ماه بهار امسال 10هزار و 49 دستگاه محصول را تولید کند. پارس‌خودرویی‌ها نیز در خرداد کوئیک دنده‌ای معمولی را به خط تولید خود باز گردانده‌اند و این موضوع سبب شده تولید ماهانه‌شان رشد کند.
جزئیات کارنامه تولید بهار
بنابر آمار منتشرشده در سایت کدال، ایرانخودرو در سه ماه نخست امسال نیز مانند گذشته بیشترین تولید خود را به مدل‌‌‌های پژو اختصاص داده است. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، حدود 53هزار دستگاه انواع پژو را تولید کرده است. با توجه به تولید حدودا 76هزار و 500دستگاهی خانواده پژو در بهار پارسال، ایرانخودروییها در تولید اعضای این خانواده رشد 31درصدی داشتهاند. ایرانخودرو در حال حاضر تنها مدل 207 را در قالب گروه پژو تولید می‌کند. گفته می‌شود ایرانخودرو تولید پژوپارس را طبق توافقی که با سازمان ملی استاندارد داشت، در انتهای خرداد امسال متوقف کرده است.
در بین دیگر محصولات ایرانخودرو، گروه سورن تیراژ بالغ بر 19هزار دستگاهی را از خود به جا گذاشته است. با در نظر گرفتن تیراژ 12هزار و 419دستگاهی این گروه خودرویی در بهار پارسال، ایرانخودروییها توانستهاند تولید در این گروه را 35درصد بالا ببرد. این در حالی است که طبق آمار منتشره در سایت کدال، دنا سه ماه ابتدایی امسال را با افت تولید نسبت به مدت مشابه پارسال پشت سر گذاشته است.
ایرانخودرو اعلام کرده که در بهار امسال حدود 19هزار دستگاه دنا را به تولید رسانده است. با توجه به تولید بالغ بر 20هزار و 500دستگاهی دنا در بهار پارسال، حدود 7.5درصد افت تولید به نام این خودرو به ثبت رسیده است. دیگر محصول ایرانخودرو به نام رانا که چندان با افت تولید غریبه نیست، سه ماه نخست امسال را با رشد پشت‌سر گذاشته است. طبق اطلاعات منتشرشده در کدال ، تا پایان خرداد امسال چهارهزار و 490 دستگاه رانا در این شرکت به تولید رسیده است. این در حالی است که ایرانخودروییها در سه ماه ابتدایی پارسال سه‌هزار و 620 دستگاه از این خودرو را تولید کرده بودند. با این حساب، تولید رانا در بهار امسال 24درصد رشد را نشان می‌دهد.
طبق آمار، ایرانخودروییها در سال گذشته، سه‌هزار و 815 دستگاه هایما را در سایت خراسان خود تولید کرده بودند، حال آنکه تولید این خودرو در بهار سال‌جاری سه‌هزار و 365دستگاه بوده است. این آمار نشان می‌دهد تولید هایما حدود 450 دستگاه پایین آمده است.
سری هم به تارا بزنیم؛ خودرویی که در دو مدل دستی و اتومات به تولید میرسد. طبق آمار منتشره در کدال، ایرانخودرو در سه ماه ابتدایی امسال 14هزار و 632دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در بهار پارسال 9هزار و 635دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. بنابراین تولید تارا در نخستین فصل امسال و نسبت به فصل مشابه سال گذشته رشد 52درصدی را نشان می‌دهد. از ایرانخودرو بگذریم و به سراغ گروه سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در بهار امسال به خانواده ایکس 200 (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است. طبق آمار منتشره در کدال، سایپا در تولید این گروه خودرویی آمار 51هزار و 427دستگاهی را طی بهار سال جاری به جا گذاشته است. با توجه به تولید 61هزار و 594دستگاهی این گروه خودرویی در فصل نخست پارسال، تیراژ خانواده ایکس 200 حدود 17درصد افت کرده است.
در بازه زمانی تحت بررسی، سایپا همچنین توانسته 14هزار و 171 دستگاه شاهین را به تولید برساند. این در حالی است که طی بهار سال گذشته تیراژ شاهین 13هزار و 286 بود. با این حساب، تولید شاهین رشد حدودا هفت‌درصدی را نسبت به سه ماه مشابه پارسال تجربه کرده است. از سایپا به پارس خودرو برویم؛ سومین خودروساز بزرگ کشور که در بهار امسال سهند و گروه Q200 را به تولید رسانده است. طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q200 سایپا تولید 20هزار و 548 دستگاهی در بهار امسال داشته که با توجه به آمار سه ماه مشابه سال گذشته با تولید 20هزار و 210دستگاهی، از رشدی جزئی حکایت دارد. پارسخودرو در حالی هزار و 230 دستگاه کوئیک معمولی دنده‌ای را در سه ماه ابتدایی امسال تولید کرده که در سه ماه مشابه پارسال، 10هزار و 731دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. این خودرو برای مدت‌ها به تولید نمی‌رسید، اما پارسخودرو در خرداد امسال آن را به خط تولید خود بازگردانده و اگر بازگشت کوئیک معمولی دنده‌ای نبود، سومین خودروساز بزرگ کشور با افت تولید در بهار مواجه می‌شد. در نهایت پارسخودرو در سه ماه ابتدایی امسال تنها 339دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند محصول جدید پارسخودرو به شمار می‌رود که در بهار پارسال تنها 16دستگاه از آن تولید شد.