اعتبار طلا به جای یارانه در اولین مناظره نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با محوریت مسائل اقتصادی توسط شهردار تهران مطرح شد.
او در صفحه شخصی خود در اینباره مینویسد: مهمترین اقدام دولت خدمت در حوزه یارانههای انرژی، توزیع عادلانه سبد یارانههای انرژی بر اساس سهمه مشخص برای هر خانوار است. این اعتبار در حساب سرپرست خانوار شارژ میشود و بدون افزایش قیمت یارانهای برای مردم، امکان ذخیره صرفهجویی یارانه انرژی خانوار معادل با اعتبار مشخصی از طلا در بازار سرمایه را برای مردم فراهم میکند تا ارزش آن برای مردم حفظ شود و هر زمان خواستند تبدیل به پول شود. صرفهجویی کنید؛ اعتبار طلا بگیرید.
۱۱۶ میلیارد یورو؛ یارانه پنهان انرژی
انرژی در ایران ارزان است و مصرف آن بالا. هر سال بخش زیادی از منابع مالی کشور برای تامین یارانه پنهان انرژی که طبق آخرین آمار موجود در جداول پیوست بودجه ۱۴۰۳، رقمی در حدود ۱۱۶ میلیارد یورو است، مصرف میشود. علاوه بر مصارف خانگی، بخش تولید و صنعت نیز سهم بالایی در این رقم دارد؛ تولید در بسیاری از صنایع دولتی و یا نیمهدولتی وابسته به این یارانه پنهان است و به دلیل عدم بهرهوری کافی در صورت قطع شدن این یارانه با مشکلات عدیدهای روبهرو خواهند شد.
طرح هدفمندی یارانهها و پرداخت نقدی یارانه به خانوار که در سال ۸۹ آغاز شد ، به دلیل افزایش نرخ تورم بالا نتوانست به رفع نابرابری کمکی کند و در طول سالیان به طرحی ناکارآمد تبدیل شد که نتایج آن در اعتراضات آبان ۹۸ پدیدار شد.
آقای زاکانی! میدانید طلا چهگونه قیمتگذاری میشود؟
در این میان، پیشنهاد زاکانی برای اجرای طرح اعتبار طلا به جای یارانه انرژی که به گفته او اقتصاد ایران را از دلار مستقل کرده و به اقتصاد مقاومتی کمک میکند، واکنشهای بسیاری را برانگیخته است. او پیشنهاد داده معادل طلای روز در حساب سرپرست خانوار ماهانه شارژ شود؛ اعتباری که به گفته او قابلیت خرید اعتباری داشته به دور از تورم خواهد بود، میتوان آن را در بازار فروخت و به قیمت دلار گره نخواهد خورد.
تقریبا تمامی کارشناسان اقتصادی از هر طیفی معتقدند اجرایی شدن چنین طرحی اقتصاد را بیش از پیش به دلار گره زده و اثرات جبرانناپذیری به همراه دارد. عجیب اینکه، ارتباط نزدیک قیمت طلا و دلار و همچنین امکان افزایش بدهی دولت در این طرح در نظرگرفته نشده است.
در ایران قیمت طلا تابعی از قیمت دلار و قیمت جهانی اونس طلا است و مشخص نیست زاکانی با اجرایی کردن چنین طرحی چهگونه میخواهد به هدف خود که دلارزدایی از اقتصاد و تقویت حاکمیت ریال است، برسد. به نظر میرسد، مشاوران اقتصادی زاکانی درباره مسائل اقتصاد کلان ایده خاصی نداشته و تنها مسحور عباراتی خودساخته همچون دلار زدایی هستند.