از ابتدای سال جاری می‌توانیم در بورس ایران روندهای معناداری را شاهد باشیم که گاهی ریزش‌های پیاپی در این بازار رخ داده است. پس از سقوط شاخص‌ها در بورس، شاهد بازگشت این روند بوده‌ایم؛ اما همچنان ریزش در بورس قابل مشاهده است. حال سوالی که در این زمینه مطرح بوده این است که دلایل ریزش بورس در بهار چه چیزی هستند. این موضوع باعث شده تا در برخی از شهرهای کشور اعتصاباتی نیز از سوی مردم شاهد اتفاق افتد. طبق بررسی عملکرد اخیر و گزارش‌های شرکت‌های بورسی می‌توان به این نتیجه دست یافت که بازار بورس تهران در واکنش به تحولات سیاسی، وزن بالایی را به خود اختصاص می‌دهد.
بررسی دلایل ریزش بورس در بهار
دلایل مختلفی وجود دارند که می‌توانند بر نوسانات بورس در بهار تاثیرات مثبت یا منفی برجای بگذارند؛ اما دو فاکتور بسیار مهم و اساسی که توانسته‌اند یکی از اصلی‌ترین دلایل ریزش بورس در بهار باشند در ادامه مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
بررسی اولین دلیل ریزش بورس در بهار
در سال‌های گذشته دولت‌های مختلفی بر کشور ما فعالیت کرده‌اند و هر یک از آن‌ها تمرکز جدی بر سیاست سرکوب نرخ ارز داشته‌اند. در واقع همین سرکوب‌های نرخ ارز و کنترل قیمتی آن‌ها باعث می‌شود تا نتوان واقعیت‌های بازار را با نرخ ارز چندان هماهنگ ساخت. این موضوع توانسته خود را در قالب ریزش و سقوط بازار بورس به نمایش بگذارد. علاوه‌بر این دولت‌ها در حوزه سیاست‌های پولی و مالی به‌دنبال رویکردهای انقباضی بوده‌اند و همین موضوع سبب گردیده تا این سیاست‌ها در ریزش‌های پیاپی و ادامه‌دار بازار بورس نقش موثری داشته باشند. در نتیجه می‌توان به این موضوع دست یافت که اگر این دو حوزه مورد اصلاح قرار نگیرند و در سیاست‌های موجود تغییری صرت نپذیرد، همچنان وضعیت بورس در بهار به روال قبلی خود، یعنی ریزش‌های پی‌درپی باقی خواهد ماند.
بررسی دومین دلیل ریزش بورس در بهار
در دومین دلیل ریزش بورس در بهار باید به سرمایه اجتماعی بورس که نزد افکار عمومی قرار دارد بپردازیم. در واقع سرمایه اجتماعی بورس در سال‌های گذشته تا حد بسیار زیادی از سوی افکار عمومی مخدوش شده و همین موضوع می‌تواند به ریزش بورس در بهار دامن زند. این موضوع می‌تواند در ایجاد جوی منفی در روند بازار سرمایه تاثیر بگذارد و این تاثیر نیز از نوع منفی باشد. در همین راستا برای رفع این مشکل باید شفافیت در بازار بورس مطرح گردد تا بتوان افکار منفی را به سمت مثبت سوق داد. اگر بخواهیم از دیدگاه دیگری به این موضوع بنگریم باید گفت که سرمایه اجتماعی بورس نیاز به احیا دارد و تا زمانی که این اصلاحات رخ ندهند نمی‌توانیم انتظار ایجاد تغییرات مثبت در بازار بورس بهار را داشته باشیم و بدون‌شک نوسانات گاه و بی‌گاه را شاهد خواهیم بود.
بررسی دیگر دلایل ریزش بورس در بهار
دلایل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند بر ریزش بورس در بهار دامن زنند که در ادامه به هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.
ارزش معاملات اخزا
در کنار مهم بودن نرخ سود اخزا، ارزش معاملات آن نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. در واقع پایین بودن ارزش معاملات اخزا می‌تواند دسترسی به این اوراق و این نرخ سود کم را سخت و دشوار سازد؛ اما پس از بررسی این مشکل، اوراق جدید خلیج فارس منتشر گردیده که با نرخ ۳۵ درصد ytm ارائه شد. پس از انتشار اوراق جدید خلیج فارس مشکل دسترسی به این نرخ سود از بین رفته است. پس از آن‌که این موضوع توانست بر ریزش بورس در بهار تاثیر مثبت بگذارد، نامه‌ای منتشر شده که در آن آمده بانک مرکزی از تمامی بانک‌ها خواسته که به نرخ مصوب شورای پول و اعتبار بازگردند.
عرضه اوراق‌های دولتی
می‌توانیم در بازار سهام شاهد عرضه اوراق‌های دولتی باشیم که این موضوع منجر به ایجاد فشار فروش از سوی صندوق‌ها برای خرید این اوراق می‌گردد. طبق بررسی آمارها این موضوع وجود دارد که بانک مرکزی ۳۵ هزار میلیارد اوراق را از ابتدای امسال منتشر کرده که تنها حدود ۲ هزار میلیارد تومان آن به فروش رفته‌اند که این موضوع نشان از عمق رکود در بازار سهام دارد.
کاهش حاشیه سود شرکت‌های بازار سرمایه
یکی از دلایل فاندامنتال ریزش بازار که مطرح می‌گردد، کاهش حاشیه سود شرکت‌های بازار سرمایه است. در واقع طبق بررسی‌های صورت گرفته میانگین سودسازی شرکت‌های بورسی از 30 درصد به حدود ۱۵ درصد کاهش یافته که این موضوع نیز از جذابیت‌های این بازار کاسته است. کارشناسان بر این عقیده هستند که این اتفاق به افزایش هزینه‌های تولید مربوط می‌شود و متاثر از سیاست‌های مالی دولت و به خصوص، افزایش نرخ بهره است.