تورم نقطه به نقطه؛ سرعت افزایش قیمت‌ها چقدر است؟
تورم نقطه به نقطه اردیبهشت ۳۱ درصد اعلام شده است و نشان می‌دهد هزینه خانوار برای گروه مشخصی از کالا و خدمات خاص در یک سال منتهی به اردیبهشت امسال با سرعت متوسط ۳۱ درصد افزایش پیدا کرده است. کلمه متوسط معنا و مفهوم آماری دارد و به زبان بی‌زبانی می‌گوید بعضی انواع کالا و خدمات با سرعت بیشتر و گروهی دیگر با سرعت کمتر گران شده‌اند و میانگین آن‌ها ۳۱ درصد است.
تورم کدام کالا و خدمات شدت بیشتری داشت؟
تورم نقطه به نقطه گروه تفریح و فرهنگ، بهداشت و درمان، پوشاک و کفش، آموزش، مسکن و هتل رستوران همگی بالاتر از نرخ تورم عمومی است و مثلا در مورد آخر یعنی هتل و رستوران به ۴۴ درصد می‌رسد. تورم بخش مسکن، آب، برق و گاز معادل ۴۱.۸ درصد گزارش شده است.
اجاره‌خانه مستاجرانی که اردیبهشت امسال نسبت به سال پیش بین ۴۰ تا ۴۲ درصد افزایش پیدا کرده، با تورم بخش مسکن سازگار است. اگر پای چنین قراردادی را امضا کرده‌اید سرتان کلاه نرفته. رقم قبض خدماتی آب، برق و گازتان هم نباید از این عدد زیاد فاصله گرفته باشد.
تورم کالا و خدمات مربوط به گروه آموزش در قیاس با اردیبهشت پارسال، ۴۱.۱ درصد رشد را تجربه می‌کند و هزینه مربوط به پوشاک و کفش با سرعت متوسط ۳۵.۵ درصدی به پیش تاخته. تورم بهداشت و درمان با عدد ۳۳.۲ درصد در جایگاه بعدی است و در گروه تفریح و فرهنگ با تورم ۳۲ درصدی روبرو هستیم.
خانوار‌هایی که بچه مدرسه‌ای دارند، سروکارشان زیاد به دکتر و بیمارستان می‌افتد. آن‌هایی که زود به زود لباس می‌خرند و هنوز برای تفریح و فرهنگ پول خرج می‌کنند شدت تورم را بیشتر احساس کرده‌اند.
بلیت سینما پارسال ۶۰ هزار تومان بود و امسال به ۸۰ هزار تومان رسید. افزایش ۲۰ هزار تومانی قیمت بلیت سینما به تنهایی حدود ۳۳ درصد ارزیابی می‌شود و می‌تواند تصویری شماتیک از تورم بخش تفریح و فرهنگ ارائه دهد.
تورم کدام کالا و خدمات شدت کمتری داشت؟
تورم نقطه به نقطه اردیبهشت، از سوی مرکز آمار ۳۱ درصد عنوان شده است. دخانیات، مبلمان و لوازم خانگی، انواع خوراکی و آشامیدنی، حمل‌ونقل و ارتباطات گران شده‌اند، ولی با سرعت کمتر.
قیمت دخانیات با تورم ۳۰.۷ درصدی روبرو است. یعنی اگر اردیبشت پارسال برای خرید سیگار پاکتی ۲۰ هزار تومان پول پرداخت می‌کردید، در دومین ماه سال ۱۴۰۳ قیمت همان سیگار باید تقریبا به حدود ۲۶ هزار و ۱۵۰ تومان رسیده باشد.
قیمت سیگار ۳۰ هزار تومانی سال قبل از نظر منطق آماری می‌تواند اردیبهشت امسال تا ۳۹ هزار و ۲۰۰ تومان افزایش پیدا کند. اعلام تورم به‌صورت ماهانه می‌تواند عبرت‌آموز باشد؛ به‌عنوان مثال حقوق کارمندان و کارگران امسال حدود ۲۲.۵ درصد افزایش پیدا کرده، اما قیمت سیگار به تنهایی با رشد ۳۰.۷ درصدی روبرو است.
تورم مبلمان ۲۷ درصد، تورم بخش خوراکی ۲۲.۷ درصد، تورم حمل‌ونقل ۲۱.۷ درصد و تورم ارتباطات در اریبهشت امسال ۱۶.۵ درصد گزارش شده است.
پیام تورم برای خرید قسطی
تورم مبلمان و لوازم خانگی ۲۷ درصد است. یعنی اگر پارسال برای خرید یخچال و ماشین لباسشویی، تلویزیون، مبلمان یا کالایی از این دست وام گرفته باشید، ولو سود وام را معادل ۲۳ درصد محاسبه کرده باشند، اردیبهشت امسال با توجه به تورم ۲۷ درصدی شما برنده شده‌اید.
خرید قسطی و دریافت وام بانکی با توجه به تورم اقتصادی کشور برای مردم عادی توجیه‌پذیر است، اما فروشنده‌ها چطور با این مسئله کنار می‌آیند؛ به‌خصوص آن‌هایی که در تبلیغ فروش اقساطی خود تاکید زیادی روی سود صفر درصد دارند و ادعا می‌کنند فروش شرایطی آن‌ها بدون کارمزد است؟
فروش قسطی گاهی مواقع برای فروشندگان با هدف خالی کردن انبار از محصول و خلاص شدن از شر هزینه انباری‌داری صورت می‌گیرد. مثل مواد خوراکی که اگر در انبار بمانند فاسد می‌شوند. ماندگاری محصولاتی مثل موبایل، ماشین و لباس در انبار هم از مد افتادن آن‌ها را در پی خواهد داشت. پس فروش اقساطی نوعی بازی برد- برد است.
پیام تورم برای خریداران
گزارش رسمی تورم مرکز آمار علاوه بر کاربرد‌های مفید و سازنده، افزون بر اطلاع‌رسانی معمول و کمک به برنامه‌ریزی اقتصادی خانوار، می‌تواند در پیش‌بینی وقایع آینده نیز کاربرد داشته باشد.
کالا و خدمات مختلف در قبال تورم عمومی دو وضعیت متفاوت دارند. تورم عمومی یک خط فرضی تشکیل می‌دهد (در حال حاضر این خط فرضی روی عدد ۳۱ درصد ایجاد شده) و قیمت کالا‌هایی که با سرعت بیشتر افزایش پیدا کرده‌اند دست به عصا خواهند شد و حداقل برای مدتی شل می‌کنند.
کالا و خدمات متاثر از تورم زیر ۳۱ درصد، به خودشان حق می‌دهند در ماه‌های آینده عقب‌افتادگی نسبت به تورم عمومی را جبران کنند. مثلا همین الان اپراتور‌های موبایل دارند برنامه‌ریزی می‌کنند موقع مذاکره برای افزایش مجدد قیمت‌ها، با اشاره به تورم ۱۶.۵ درصدی بخش ارتباطات حرفشان را به کرسی بنشانند.
قسمت شوکه‌کننده گزارش مرکز آمار درباره تورم ماهانه
تورم ماهانه میزان رشد شاخص قیمت‌ها را نسبت به ماه قبل بررسی می‌کند. تورم ماهانه اردیبهشت امسال در گزارش مرکز آمار به‌طور متوسط ۲.۸ درصد عنوان شده. عدد حقیری است، اما بررسی گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد بعد از فروردین و اردیبهشت پارسال این میزان تورم ماهانه سابقه نداشته است.
تورم ماهانه خوشبختانه در سال‌های اخیر پس از فروردین و اردیبهشت مهار شده و به ناچار سیر نزولی را دنبال کرده است. بار اصلی تورم ماهانه در فروردین ۱۴۰۳ روی دوش کسانی بوده که با بیماری و درمان درگیر شده‌اند و نسبت به فروردین تورم ۹ درصدی آزارشان داده است. سبزی و حبوبات با ۵.۱ درصد، قند و شکر و شیرینی با ۴.۱ درصد، هتل و رستوران با ۳.۹ درصد، حمل‌ونقل با ۳.۸ درصد و تفریح و فرهنگ با ۳.۷ درصد، تورم ماهانه را بیش از سایر گروه‌ها احساس کرده‌اند.