شاید بارها شنیده باشید که بازار سرمایه یکی از بازارهایی است که میتواند با زیرساختهایی که دارد پولهای خرد را به خدمت تولید و جهش تولید بیاورد و شعار سال را عملیاتی کند؛ اما نکته قابل تامل دراجرای این بحث سیاست و حکمرانی در بازار سرمایه است که نشان از اقتدار دولت در سهم خواهی از این بازار را دارد.
به گفته کارشناسان علاوه بر اینکه نگاه دولتمردان به این بازار، سرمایه ای نیست بلکه با وجود ظرفیت های زیاد این بازار همچنان گوشه نشینی را بر اوج گیری به دلایل نامعلوم و معلوم ترجیح و تحمیل می کنند. نگاه ابزاری برای تامین بخشی از نیاز بودجه ای دولت، بازار سرمایه را سیاسی و غیر عملیاتی کرده است.
از این رو یک کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی تحقق شعار سال توسط بازار سرمایه پرداخت. حسین عبدی، کارشناس بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه جایی در اولویتهای دولت ندارد؛ این مسئله از خیلی جنبهها ثابت شده است، هم از بعد تأمین مالی و هم از بعد بحث افزایش تولید در برنامههای دولت؛ به عبارتی بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته است، یعنی مسئولان امر خیلی وقتها صبر کردند تا بهصورت تبلیغاتی از بازار سرمایه برای اینکه نظر عموم مردم را جلب کنند، استفاده کنند، ولی در اقداماتشان هیچ اقدام حمایتی از بازار سرمایه نداشتند.
بازار سرمایه میتواند اهرم مؤثر در بحث تولید باشد
وی ادامه داد: علیرغم اینکه بازار سرمایه میتواند به عنوان یک اهرم بسیار مؤثر و مفید در بحث تولید همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، ایفای نقش کند، اما در برنامههای دولت جایی نداشته و دولت چه از بعد سیاستهای انقباضی و چه از بعد تأمین مالی از بازار سرمایه چندان تمایلی به رونق بازار سرمایه نداشته و آن را به عنوان یک مانع تورمی در فضای خود میبیند. به همین خاطر خیلی وقتها برای کسری بودجه دست در جیب شرکتها میکند، خوراک را افزایش میدهد و در این میان بحث حاملهای انرژی، مالیاتها و قوانین یک شبه برای وضع مالیات برای خیلی از صندوقهای سرمایهگذاری را هم داریم.
عبدی افزود: این موارد همگی به چشم بازار سرمایه یک مانع برای تولید به حساب میآید، بنابراین این دستورالعملها یا اعمالی که از دولت دیده میشود، هیچ کدام بحث حمایت از تولید و بازار سرمایه نیست، ولی بدون شک بهصورت تبلیغاتی همیشه صحبت میشود که بازار سرمایه مفید و مؤثر است.
باید مالکیت بخش خصوصی به بخش خصوصی واقعی سپرده شود
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که چه پیشنهادی برای تحقق شعار سال از سوی بازار سرمایه دارید، توضیح داد: همیشه در اقتصاد واقعی اعتقاد داریم که باید مالکیت بخش خصوصی به بخش خصوصی واقعی سپرده شود. در حال حاضر ۸۰ درصد شرکتهای بازار سرمایه در مالکیت دولت قرار دارند و اگر دولت از بحث مالکیت خیلی از شرکتها بیرون آید، بدون شک بخش خصوصی میتواند به خیلی از قوانین ناعادلانهای که از سوی دولت وضع میشود، اعتراض کند.
وی تصریح کرد: زمانی که جیب دولت خالی میشود نیم نگاهی به افزایش نرخ خوراک خیلی از شرکتها و افزایش خیلی از ورودیهای این شرکتها دارد، اما وقتی بخش خصوصی قوی باشد دولت نمیتواند هر کاری که میخواهد، انجام بدهد؛ بنابراین اگر بخواهیم واقعا به چشم دلسوزانه به اقتصاد نگاه کنیم، اقتصاد ما باید واقعی و خصوصی شود، اما اگر اقتصاد دولتی بماند و همین وضعیت رانتی و دولتی ادامه پیدا کند، هیچ وقت امیدی نخواهیم داشت که بازار سرمایه به معنای واقعی بتواند به تولید کمک کند و صرفا زمانهایی که ابر تورم و افزایش نرخ ارز داریم، این بازار هم همگام با او رشد خواهد کرد.