بررسی بازار خودرو از ابتدای فروردین تاکنون نشان می‌دهد سال ۱۴۰۳ با تلاطم بازار آغاز شده است. البته این دومین سال پیاپی است که شاهد رشد قیمت خودرو در بازار در ماه ابتدایی سال هستیم. «دنیای اقتصاد» برای بررسی بازار، تغییرات قیمت ۱۶ محصول داخلی و مونتاژی را در چهار بازه زمانی، یعنی ۲۸اسفند، ۱۴ فروردین، ۲۶ فروردین و روز گذشته زیر ذره‌بین قرار داده است. نگاهی به روند قیمت‌ها در این بازه زمانی نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تاکنون بهای خودروهای داخلی در بازار به طور میانگین ۴۷میلیون تومان، معادل ۷.۱درصد، رشد داشته است. محصولات مونتاژی اما در همین مدت زمان کمتر تحت‌تاثیر رشد قیمت بوده‌اند و بهای آنها به طور میانگین ۲۸.۸میلیون تومان افزایش یافته تا رشدی ۱.۸درصدی را ثبت کند.
فروردین، ماه پرتلاطمی برای بازار خودروی ایران بود. طی تعطیلات نوروزی قیمت خودرو رو به رشد رفت اما شیب چندان شدیدی نداشت. با این وجود بعد از ۲۵ فروردین و اوج‌گیری چالش‌های منطقه‌ای، بهای خودرو گام بلندی برداشت و به سقف خود رسید. با این وجود طی چهار روز اخیر قیمت خودرو مسیر کاهشی را پیش گرفته، البته این کاهش به قدری نبوده که رشد قیمتی را که از ابتدای فروردین یا حتی پس از تعطیلات نوروزی اتفاق افتاده بود جبران کند.
رشد قیمت خودرو در فروردین‌ماه امسال را می‌توان متاثر از سه عامل اساسی تورم انتظاری، اتفاقات سیاسی و رشد نرخ ارز دید که البته چندان هم از یکدیگر منفک نیستند. البته تورم انتظاری عاملی بود که از اسفندماه سال گذشته تاثیر زیادی روی بازار گذاشت. با گذشت نزدیک به یک سال از آخرین قیمت‌گذاری رسمی خودرو، بسیاری انتظار داشتند که سال نو با اعلام قیمت‌های جدید آغاز شود. بنابراین از همان اسفندماه رشد قیمت‌ها تحت‌تاثیر انتظارات تورمی کلید خورد، موضوعی که در تعطیلات نوروزی همچنان نقش مهمی را ایفا می‌کرد و شیب نمودار قیمت خودرو را مثبت نگه داشته بود. همین انتظارات تورمی ناشی از نزدیک شدن به قیمت‌گذاری است که باعث شده بهای خودروهای داخلی با شیب بسیار تندتری نسبت به محصولات خودروسازان خصوصی پیش برود.
همچنین نرخ ارز بر بهای خودرو به‌شدت موثر بوده است، موضوعی که البته در بیشتر مواقع صادق است، چراکه نمودارهای قیمت خودرو همیشه وفاداری خود را نسبت به نوسانات نرخ ارز به اثبات رسانده‌اند. بهای ارز در بازار آزاد از ابتدای فروردین رو به رشد بوده، که باعث شده قیمت خودرو نیز همان نوسانات را در پیش بگیرد. اتفاقات سیاسی و چالش‌های منطقه‌ای نیز عاملی بود که نقش مهمی در بازار فروردین‌ماه خودرو ایفا کرد، به طوری که ۲۶فروردین بسیاری از خودروها قله قیمتی خود را لمس کردند. البته همان‌طور که اشاره شد، طی چهار روز گذشته شاهد افت جزئی قیمت خودرو بودیم.
اگر اتفاق سیاسی غافلگیرکننده‌ای رخ ندهد و فعلا خبری از رشد قیمت کارخانه‌ای خودرو نباشد، می‌توان گفت روند کاهشی قیمت خودرو ادامه خواهد داشت؛ سناریویی که البته چندان محتمل به نظر نمی‌رسد، چراکه سه‌شنبه بعدازظهر وزیر صمت جلسه‌ای با شورای رقابت داشت که این موضوع احتمال رشد قریب‌الوقوع قیمت رسمی خودرو را تقویت کرده است. بنابراین اگر سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان که زیرمجموعه وزارت صمت است، در آینده‌ای نزدیک دست به اعلام قیمت‌های جدید خودرو بزند احتمالا باز هم شاهد موج دیگری در رشد قیمت‌های بازار خواهیم بود. همچنین اگر باز هم در زمین روابط بین‌المللی کشور، اتفاق غافلگیرکننده‌ای رخ دهد، سایه خود را روی بازار خودرو نیز خواهند انداخت. به‌هرصورت پیش‌بینی این مورد چندان آسان نیست و باید منتظر ماند و دید آیا بازار خودرو می‌تواند روند رو به کاهش قیمت‌ها را حفظ کند؟
جزئیات نوسانات قیمتی در بازار
همان‌طور که اشاره شد، تغییرات قیمتی خودروهای داخلی طی فروردین‌ماه قابل‌توجه بوده و به طور میانگین 47میلیون تومان و 7.1درصد رشد قیمت داشته است. در بین محصولات مورد بررسی «دنیای اقتصاد» بیشترین افزایش قیمت مربوط به شاهین بوده است. این خودرو از ابتدای سال تاکنون 70میلیون تومان، معادل 10درصد، رشد قیمت را ثبت کرده است. شاهین که 28 اسفند، یعنی آخرین روز کاری سال گذشته، 650میلیون تومان معامله می‌شد، بعد از تعطیلات نوروزی قیمت 700میلیون تومانی را تجربه کرد. پس از آن بهای این خودرو در 26 فروردین به 735میلیون تومان رسید. با روند افت قیمت چند روز گذشته نیز، دیروز 720میلیون تومان خرید و فروش شد.
پژو پارس LX نیز در مدت زمانی مذکور رشد قیمت 65میلیون تومانی و هشت‌درصدی داشته است. این خودرو 28 اسفند 805میلیون تومان معامله شد، 14 فروردین بهای آن به 825میلیون تومان رسید، 26فروردین نیز در قله قیمتی خود 880میلیون تومان قیمت‌گذاری شد. روز گذشته بهای این محصول در بازار 870میلیون تومان بود. کمترین رشد قیمت محقق‌شده بین خودروهای داخلی مربوط به پژو پارس سال است. این محصول پرطرفدار بازار در آخرین روز از سال گذشته 660میلیون تومان قیمت داشت، اما بهای آن پس از تعطیلات نوروزی به 680میلیون تومان رسید. این خودرو هفته گذشته بیشترین قیمت خود در فروردین‌ماه را داشت و 690میلیون تومان خرید و فروش شد اما در نهایت روز گذشته بهای آن به 675 میلیون تومان کاهش پیدا کرد تا تغییرات آن از ابتدا تا انتهای فروردین 15میلیون تومان، معادل 2.3درصد، باشد.
اما خودروهای مونتاژی نسبت به داخلی‌ها رشد قیمت خفیف‌تری داشتند، به طوری که میانگین رشد قیمت آنها به 28.8میلیون تومان و 1.8درصد رسید. در این بین بیشترین افزایش قیمت را چری آریزو 5 از آن خود کرده که بهای آن از یک‌میلیارد و 260میلیون تومان در 28اسفند به یک‌میلیارد و 310میلیون تومان در روز گذشته رسید تا رشد قیمت 50میلیون تومانی و 3.9درصدی داشته باشد. بهای این خودرو در اولین روز پس از تعطیلات نوروزی یک‌میلیارد و 330میلیون تومان بود.
در بین خودروهایی که مورد بررسی قرار داده‌ایم، یک محصول است که در این مدت با افت قیمت مواجه شده است. هایما S7 که 28 فروردین بهایی معادل یک‌میلیارد و 650میلیون تومان داشت، 14 فروردین‌ماه یک‌میلیارد و 630میلیون تومان خرید‌وفروش شد، پس از آن در 26 فروردین قیمت آن افزایش داشت و به یک‌میلیارد و 670میلیون تومان رسید، اما روز گذشته در بازار یک‌میلیارد و 640 میلیون تومان قیمت‌گذاری شد تا نسبت به ابتدای فروردین 10میلیون تومان، معادل تنها 0.6درصد، کاهش قیمت داشته باشد.