اثر تخریبی بهره 30 درصدی بانک‌ها بر بورس
بازار سهام آخرین روز از هفته کاری را هم با ریزش به کار خود پایان داد. به این ترتیب 3 روز از 4 روز کاری هفته منتهی به 27 بهمن ماه …
بازار سهام آخرین روز از هفته کاری را هم با ریزش به کار خود پایان داد. به این ترتیب 3 روز از 4 روز کاری هفته منتهی به 27 بهمن ماه 1402 شاخص‌های بورس ریزشی بودند. به گونه‌ای که روز چهارشنبه 25 بهمن ماه نیز شاخص بورس با افت ۱۲ هزار واحدی مواجه شد. بر این اساس، شاخص کل بورس در پایان معاملات روز گذشته در سطح 2 میلیون و 78 هزار واحدی ایستاد و ارزش معاملات خرد نیز به عدد ۴,۳۹۷ میلیارد تومان رسید که نسبت به میانگین هفتگی نه تنها افزایش قابل توجهی نداشت بلکه نسبت به میانگین ماهانه نیز 7 درصد کاهش داشت و تراز ورود و خروج پول حقیقی، مانند روزهای گذشته هم منفی بود.
چه اتفاقی در بورس افتاده و این روند نزولی در پایان سال تا کجا ادامه دارد؟
بازی الاکلنگی نرخ بهره و شاخص بورس
همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه در مورد ریزش‌های اخیر بورس به «اعتماد» گفت: مهم‌ترین مساله‌ای که وجود دارد موضوع سیاستگذاری‌هاست، ما در بخش مالی با یک بازی الاکلنگی نرخ بهره بانکی و شاخص بورس مواجه هستیم که در صورتی که نرخ بهره بانکی افزایش پیدا کند شاخص بورس افت می‌کند و بالعکس.او ادامه داد: در حال حاضر با توجه به انتشار اوراق گواهی سپرده با نرخ بهره 30 درصدی و افزایش شدید نرخ بهره بانکی در کشور و کمبود شدید نقدینگی رکود سنگینی در بنگاه‌ها ایجاد شده که از جذابیت بازار سرمایه نیز کاسته است.
اتخاذ سیاست‌های تنبیهی برای صادرکنندگان و تشویقی برای واردکنندگان
این کارشناس بورس در ادامه افزود: همچنین قیمت‌گذاری دستوری و فاصله عجیب و غریب بین نرخ ارز در بازار آزاد و نرخ ارز دولتی که عملا باعث تنبیه صادرکنندگان شده و انگیزه صادرکنندگان را از بین برده است باعث کسری بی‌سابقه در تراز تجاری کشور و حرکت رو به پایین بازار سرمایه نیز شده است.
دارابی با بیان اینکه با کاهش شدید نقدینگی روبه‌رو هستیم، خاطرنشان کرد: نرخ بهره بالا در کنار کاهش نقدینگی بخش واقعی اقتصاد را وارد رکود تورمی کرده است و دورنمای این رکود تورمی جذابیت بورس و سرمایه‌گذاری در این حوزه را هم از بین برده است.
هیچ عملیات تولیدی و توسعه‌ای
در کشور مقرون به‌صرفه نیست
این کارشناس حوزه بورس تصریح کرد: متاسفانه سیاست‌هایی که در حال حاضر در بخش نرخ ارز و بهره بانکی اعمال می‌شود کاملا اشتباه است و سرمایه‌گذاری را به مقدار زیادی در اقتصاد کاهش می‌دهد و به همین دلیل هیچ عملیات تولیدی و توسعه‌ای در کشور مقرون به‌صرفه نیست و ما شاهد رکود شدید بازارها هستیم و تداوم این رکود در سال آینده هم ادامه دارد و در نتیجه وضعیت مناسبی برای بورس نمی‌توان متصور بود. او افزود: با اوج‌گیری تورم و به خصوص انباشت شدید نقدینگی در نظام بانکی و رشد شدید پایه پولی و تداوم کسری بودجه وضعیت نگران‌کننده‌تر هم خواهد شد. دارابی خاطرنشان کرد: در سه ماهه اول سال آینده هم درگیر انتخابات مجلس خواهیم بود و تا زمانی که ترکیب مجلس مشخص شود باز هم با تاثیرات منفی در بازار روبه‌رو خواهیم بود و فعلا دورنمای رشد شاخص‌ها در بازار با ابهام جدی روبه‌رو است.
فشارهای مضاعفی بر اقتصاد تحمیل شده است
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تغییراتی که در ارقام بودجه سال آینده آمده، افزود: افزایش نرخ حامل‌های انرژی و مالیات‌ها از جمله فشارهایی است که بر اقتصاد کشور وارد شده است، افزایش قیمت گاز و عرضه ارز حاصل از شرکت‌های پتروشیمی به ثمن‌بخس برای واردات کالاها درست نیست ما تنها کشوری در دنیا هستیم که صادرات را تنبیه می‌کنیم و واردات را تشویق می‌کنیم. او افزود: از سوی دیگر اخذ مالیات‌های سنگین در اقتصادی که دچار تورم و رکود است و سرمایه‌گذاری جدیدی هم نداشته باعث فشار مضاعفی بر بنگاه‌ها می‌شود و فعلا در واقع شرایط مطلوبی برای سرمایه‌گذاری نیست و در حالت بدی قرار گرفته‌ایم، به خصوص که بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاران حقیقی پول خودشان را از بازار خارج کرده‌اند و به بازارهای بدون دردسرتر املاک و طلا برده‌اند و امروز تعداد سرمایه‌گذاران و حجم آن بسیار ناچیز شده است و متاسفانه امروز بازار سرمایه گروگان سیاست‌های کلان اقتصادی شده است.
نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از وضعیت بازار سرمایه داشت
مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه در مورد ریزش‌های اخیر بورس به «اعتماد» گفت: آنچه مسلم است استقبال سرمایه‌گذاران از بورس کمتر از گذشته شده و اعتماد هم کاهش پیدا کرده است البته یک‌سری از ریزش‌ها به دلیل چالش‌های سیاسی و بین‌المللی بود اما عموما ریزش‌ها به دلیل تصمیم‌گیری‌های داخلی است. صفاری ادامه داد: هنوز بودجه سال 1403 نهایی نشده و دو مرحله‌ای هم شده است هر چند کلیات بودجه آمده اما جداول آنکه اثر هزینه‌ای شرکت‌ها در آن لحاظ می‌شود هنوز مشخص نشده و به همین دلیل نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی هم از وضعیت بازار سرمایه داشت.
سیگنال‌های تردید به سمت بازار سرمایه
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: به نظر می‌رسد جداول بودجه پس از انتخابات مجلس ارائه شود و پس از آن می‌توان اثر بودجه را در بورس تعیین کرد. به عنوان مثال افزایش قیمت گاز به 8 هزار تومان پس از ارائه به شورای نگهبان اعلام شد اما با توجه به اینکه انتخابات مجلس را پیش رو داریم تصمیمات نمایندگان هم هنوز در این خصوص مشخص نشده است. صفاری خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد در سال 1403 دولت هزینه شرکت‌ها را به شدت بالا ببرد و همین مساله هم باعث کاهش عمق معاملات خواهد شد، نرخ بهره اوراق بدون ریسک را هم تا 30 درصد افزایش داده‌اند که همه این موارد سیگنال‌های خوبی برای بازار سرمایه نیست.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: اقتصاد یا بانک‌محور است یا سرمایه‌محور، در اقتصاد سرمایه‌محور زمانی که نرخ بهره بانکی کاهش پیدا می‌کند منابع به سمت بورس هدایت می‌شود اما در اقتصاد بانک‌محور زمانی که نرخ بهره بانکی از سوی بانک مرکزی افزایش می‌کند پس‌اندازها به سمت بانک هدایت می‌شوند و امروز اگر شاهد خروج پول از بازار هستیم به دلیل سیاست‌های بانک محوری است که در کشور وجود دارد.
او افزود: بدون حامی بودن بازار و اینکه دولت امسال چندان حمایتی از بازار سرمایه نکرد باعث ریزش‌های این بازار شدند این در حالی است که امید تعیین‌کننده شرایط بازار سرمایه است و زمانی که ترس بر بازار مستولی شود این ریزش‌ها هم رخ می‌دهد. صفاری تصریح کرد: آنچه امروز رخ داده این است که ارزش بازار به حداقل خود رسیده و کل ارزش آن به زیر 150 میلیارد دلار آمده و اگر مسوولان خواستار رونق بورس هستند باید اعتماد را به این بازار بازگردانند که آن هم به تصمیمات مجلسی‌ها و دولتمردان وابسته است.
