علی ای‌حال آنچه در این مطلب مورد تاکید است بحث ایجاد منطقه آزاد مشترک ایران و ترکیه است که در توافقات اخیر سران دو کشور آمده …
علی ای‌حال آنچه در این مطلب مورد تاکید است بحث ایجاد منطقه آزاد مشترک ایران و ترکیه است که در توافقات اخیر سران دو کشور آمده است. این اقدام می‌تواند از یکسو باعث شکوفایی اقتصاد کشورهای عضو و از سوی دیگر تعمیق روابط سیاسی و علایق مشترک و کاهش مناقشات تاریخی همسایگان با توجه به اراده کشورهای ترکیه، آذربایجان و ارمنستان جهت کاهش تنش‌ها و گسترش روابط فیمابین باشد. بدین خاطر اسم این منطقه آزاد مشترک را می‌توان «منطقه دوستی» نامید. اگر با نگاه کارشناسی به موضوع بنگریم منطقه آزاد ماکو به دلیل دارا بودن موقعیت جغرافیایی بی‌نظیر و بی‌رقیب، بهترین انتخاب برای این حرکت بزرگ می‌تواند باشد.
منطقه آزاد ماکو با 386 هزار هکتار مساحت، در منتهی‌الیه شمال غربی کشور واقع شده و حدود 75 درصد مساحت مناطق آزاد کشور را به خود اختصاص داده است. این منطقه در مجاورت کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان (خودمختار نخجوان) واقع گردیده است.
طول مرزهای جمهوری اسلامی ایران در این منطقه با کشور جمهوری آذربایجان 140 کیلومتر و با کشور ترکیه 130 کیلومتر است. این منطقه علاوه بر هم‌‌مرزی با ترکیه و نخجوان، همجوار با ارمنستان و منطقه قفقاز بوده و گلوگاه کریدور زمینی و ریلی شمال و جنوب (رقیب کانال سوئز در خشکی) و نقطه اتصال آسیا و اروپا است و با توجه به اهمیت مواصلاتی استراتژیکی قفقاز برای ایران، عمده مبادلات و آمد و شدهای تجاری و سیاسی بین ایران و اروپا از این محور انجام می‌شود.
فاصله اندک منطقه آزاد ماکو با بنادر مرسین در دریای مدیترانه و ترابوزان در دریای سیاه، امتیاز چشمگیری در دسترسی به بازارهای اروپا از راه زمین، ریل و دریا است که در مقایسه با بنادر جنوبی کشور در خلیج فارس به دلیل مسافت و صرفه‌های اقتصادی ناشی از مقیاس، جای تردیدی باقی نمی‌گذارد که این منطقه اقتصادی‌ترین گلوگاه در رقابت با راه دریایی شرق و غرب در خشکی است.
ضمنا برخی دیگر از کشورهای شمال حوزه از جمله گرجستان را نیز می‌توان در آینده به این منطقه آزاد مشترک الحاق نمود. با کاهش تعرفه‌های مشترک تجاری، تشویق سرمایه‌گذاری‌های مشترک، اتصال شبکه لجستیک کشورها و توسعه آن می‌توان به اقتصادهای درحال رشد کشورهای عضو جان تازه‌ای بخشید و همچنین به بهبود و تقویت مناسبات استراتژیک بین دولت‌ها کمک کرد.
در چارچوب این همکاری، دسترسی به زنجیره‌های تامین منطقه‌ای و جهانی برای شرکتها آسان‌تر می‌شود و علاوه بر کاهش هزینه‌ها و طول زمان صادرات، جذب بیشتر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را نیز تسهیل می‌نماید. از دیگر مزایای این همکاری می‌توان به کاهش هزینه‌های شرکتها ازطریق تسهیل صادرات محصولات تولیدی آنها به هر نقطه‌‌ای در کشورهای عضو و سایر کشورهای وابسته به این همکاری، روان‌سازی همکاری‌های اقتصادی، افزایش شفافیت، به اشتراک گذاشته شدن اطلاعات موردنیاز جهت تسهیل تجارت، استاندارد‌سازی قوانین بین کشورها در مورد تجارت الکترونیکی و شناخت متقابل استانداردهای تجاری اشاره کرد .
ان‌شاءالله با تدبیر دولت محترم و بی‌توجه به فشارها، از این فرصت طلایی به بهترین نحو استفاده خواهد شد.
دبیر سابق کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی