مرکز آمار ایران گزارش تازه‌ای از تحولات شاخص قیمت مصرف‌کننده منتشر کرده که مربوط به آذر ماه امسال است. این گزارش نشان میدهد که …
اعتماد: مرکز آمار ایران گزارش تازه‌ای از تحولات شاخص قیمت مصرف‌کننده منتشر کرده که مربوط به آذر ماه امسال است. این گزارش نشان میدهد که پس از ۵ ماه اعمال شدیدترین سیاست‌های رکودی در حوزه پولی که با عنوان «سیاست تثبیت» خوانده شده، تورم به بالای ۴۰درصد بازگشته و از طرفی تورم ماهانه رکورد ۸ ماهه خود را هم جابه‌جا کرده است.
در عین حال، تورم نقطه به نقطه (آذر ماه امسال نسبت به آذر ماه سال گذشته) نیز که روند بهتری از تخلیه اثرات تورمی سیاست‌های اقتصادی را نشان میدهد رو به افزایش داشته اما نرخ تورم میانگین (12 ماهه منتهی به آذر امسال نسبت به 12 ماهه منتهی به آذر سال گذشته) کاهشی بوده است.
براساس گزارش مرکز آمار، تورم نقطه‌ای در آذر ماه سال جاری با افزایش یک واحد درصدی در مقایسه با ماه قبل به ۴۰.۲درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین، ۴۰.۲درصد بیشتر از آذر ماه ۱۴۰۱ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند.
همچنین در آذر ماه ۱۴۰۲، تورم ماهانه خانوارهای کشور برابر ۲.۹درصد بوده که بیشترین مقدار از اردیبهشت ماه سال جاری است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، ۴.۱درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، ۲.۳درصد بوده است.
نرخ تورم 12 ماهه نیز در آذر ماه ۱۴۰۲ برای خانوارهای کشور به ۴۴.۴درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۰.۵ واحد درصد کاهش یافته است. همچنین فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ۴.۱ واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل (۳.۳ واحد درصد) ۰.۸ واحد درصد افزایش داشته است.
تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور
منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل می‌باشد. در آذر ماه ۱۴۰۲، تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور، ۴۰.۲درصد بوده است؛ یعنی خانوارهای کشور به‌طور میانگین، ۴۰.۲درصد بیشتر از آذر ماه ۱۴۰۱ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند. تورم نقطه به نقطه آذر ماه ۱۴۰۲، در مقایسه با ماه قبل، ۱.۰ واحد درصد افزایش داشته است.
تورم ماهانه خانوارهای کشور
منظور از تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. در آذر ماه ۱۴۰۲، تورم ماهانه خانوارهای کشور برابر ۲.۹درصد بوده است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، ۴.۱درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، ۲.۳درصد بوده است.
نرخ تورم سالانه خانوارهای کشور
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در آذر ماه ۱۴۰۲، نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ۴۴.۴درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۰.۵ واحد درصد کاهش یافته است.
درصد تغییرات شاخص قیمت در دهک‌های هزینه‌ای کل کشور در آذر ماه ۱۴۰۲
نرخ تورم سالانه کشور در آذر ماه ۱۴۰۲، برابر ۴۴.۴درصد است که دامنه تغییرات آن برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ۴۱.۹درصد برای دهک اول، تا ۴۶.۰درصد برای دهک دهم است. بر این اساس فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ۴.۱ واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل (۳.۳ واحد درصد) ۰.۸ واحد درصد افزایش داشته است.
خوراکی‌ها؛ متهم اول افزایش تورم
از شواهد آماری پیداست که علت افزایش تورم ماهانه و نقطه‌ای، بالا رفتن تورم اقلام خوراکی، آشامیدنی و دخانیات بوده است. تورم ماهانه خوراکی‌ها در آذر ماه از 4درصد عبور کرده و در واقع بیش از کل تورم عمومی بوده است. ضمن اینکه تورم میانگین این بخش نیز از 50درصد فراتر بوده است.
بخش عمده‌ای از تورم خوراکی‌ها در دو گروه محصولات پروتئینی و میوه و سبزیجات رخ داده است. تورم ماهانه گروه سبزیجات تازه در پایان پاییز امسال بیش از 14درصد بوده است، ضمن اینکه میوه و خشکبار نیز در یک ماهه آذر نسبت به آبان بیش از 8درصد رشد داشته است. تورم محصولات پروتئینی نیز در یک ماه رشد بالایی را تجربه کرده است، اما نکته نگران‌کننده، رشد عجیب و غریب تورم سالانه گروه‌های پروتئینی در یک سال اخیر بوده است. محصولاتی مانند گوشت قرمز و ماکیان و گوشت سفید و فرآورده‌های آن در این گروه قرار می‌گیرند، اما به نظر می‌رسد در یک سال اخیر این محصولات با بالاترین میزان تورم روبه‌رو شده‌اند و حتی در آستانه سه رقمی شدن قرار گرفته‌اند. به طور مثال تورم گروه گوشت قرمز و گوشت ماکیان در مقیاس سالانه نزدیک به 97درصد بوده است. یعنی خانوارهای کشور نزدیک به صددرصد رشد را در این گروه در یک سال اخیر تجربه کردهاند. تورم بخش گروه قرمز و فرآورده‌های آنها نیز در آذر ماه امسال نسبت به آذر ماه سال گذشته نزدیک به 95درصد بوده است!
تاثیر تورم خوراکی بر دهک‌ها
خوراکی‌ها بخش اصلی سبد خرید دهک‌های کم‌درآمد را تشکیل می‌دهند. در واقع هرقدر که درآمد کمتری نیز کسب شود، امکان پس‌انداز یا هزینه‌کرد درآمد در بخش‌های غیرخوراکی و کالای بادوام پایین‌تر می‌آید.
اما روند تورم در دهک‌های درآمدی یکسان نیست و برای آذر ماه نیز یکسان نبوده است. به طور مثال تورم خوراکی‌ها برای دهک اول در مقیاس ماهانه 5.2درصد بوده اما برای دهک دهم که ثروتمندترین دهک درآمدی هستند این عدد 3.5درصد شده است.
در مقیاس سالانه، این شاخص وضعیت بهتری پیدا می‌کند. مثلا میزان تورم در بخش خوراکی برای دهک اول 45.5درصد بوده درحالی که وقتی به دهک دهم رسیده به عدد 52درصد رسیده است.
تورم 21 استان بالاتر از تورم کل کشور
نرخ تورم سالانه یا همان میانگین، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به آن ماه نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در آذر ماه امسال نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به 44.4درصد رسیده که نسبت به آبان ماه نیم درصد کاهش پیدا کرده است، اما نکته جالب اینکه 21 استان کشور نرخ تورمی بالاتر از این عدد میانگین داشته‌اند. به طور مثال تورم میانگین در استان یزد بالاترین سطح تورم استان‌ها را داشته و عدد نزدیک 56درصدی را ثبت کرده است، درحالی که تورم در استان تهران پایین‌ترین سطح را داشته است.