کارنامه تورم کشور در نیمسال اول 1402

طبق تازه ترین داده های مرکز آمار، شهریور امسال تورم ماهانه کل از 2.4 به 2 درصد کاهش یافت و تورم ماهانه و سالانه نیز به ترتیب به 39.5 و …
طبق تازه ترین داده های مرکز آمار، شهریور امسال تورم ماهانه کل از 2.4 به 2 درصد کاهش یافت و تورم ماهانه و سالانه نیز به ترتیب به 39.5 و 46.1 درصد عقب نشینی کردند، در مجموع نیز تورم نیمساله 16 درصد شد.

تازه ترین داده های مرکز آمار ایران نشان می دهد که آخرین ماه از نیمه نخست امسال، با کاهش نرخ تورم در شاخص های سه گانه تورم ماهانه، نقطه ای و 12ماهه به پایان رسید. بر این اساس، شاخص قیمت ها به طور ماهانه 2 درصد، به طور نقطه ای سالانه (شاخص قیمت در شهریور 1402 نسبت به شهریور 1401) 39.5 درصد و به طور متوسط 12ماهه (متوسط شاخص قیمت ها در 12ماه منتهی به شهریور امسال نسبت به دوره قبل از آن)، 46.1 درصد رشد کرده است. در مجموع با مقایسه نیمه نخست امسال با سال گذشته می توان گفت که شاخص قیمت ها امسال تاکنون با 16 درصد افزایش، شرایط بسیار آرام تری را نسبت به نیمه نخست سال گذشته سپری کرده است.

افت نرخ تورم ماهانه با محوریت خوراکی ها

خرداد و تیر امسال بود که تورم ماهانه با کاهش به سطح 2 درصد، کمترین رقم خود از فروردین سال 1401 را به ثبت رساند. با این حال، در مرداد، افزایش آن به 2.4 درصد، نگرانی ها را برانگیخت چرا که این افزایش تورم ماهانه پس از چندین ماه اجرای برنامه های انضباط گرایانه و تقریباً سفت و سخت بانک مرکزی در قبال بانک های ناتراز رخ داد. با این حال، داده های مرکز آمار هم اینک حاکی از عقبگرد مجدد تورم ماهانه در شهریور به سطح 2 درصد است.

جزئیات بیشتر نشان می دهد که در ماه گذشته، سرعت افزایش قیمت خوراکی ها بیشتر از کالاهای غیر خوراکی کاهش پیدا کرده است. به طوری که تورم ماهانه خوراکی ها از 2.6 درصد در مرداد (نسبت به تیر) به 1.5 درصد در شهریور (نسبت به مرداد) رسیده، اما این کاهش برای کالاهای غیر خوراکی به میزان 0.1 واحد درصد و از 2.4 به 2.3 درصد اتفاق افتاده است.

2گروه از کالاها که نسبت به مرداد ارزان تر شدند

به رغم رشد به طور متوسط 2 درصدی قیمت کالاها و خدمات در شهریور، برخی از کالاها بیشتر از این میزان و برخی دیگر، کمتر شاهد افزایش قیمت بودند و حتی مقداری ارزان تر از قیمت خود در مرداد نیز شدند. بر این اساس، 4 گروه کالا و خدمت آموزش، لبنیات و تخم مرغ، مسکن و تفریح به ترتیب با 3.6، 3.5، 3.4 و 3.4 درصد، بیشترین تورم ماهانه را داشتند. از سوی دیگر، 3 گروه نان و غلات، حمل و نقل و روغن و چربی ها، به ترتیب با رشد قیمت 0.2، 0.2 و منفی 0.1 درصد، کمترین رشد و حتی افت قیمت را به خود دیدند. در مجموع در میان گروه ها و زیرگروه های کالا و خدمات مشاهده می شود که علاوه بر گروه اصلی روغن و چربی، در زیرگروه «خرید وسایل نقلیه» از زیرمجموعه های گروه حمل و نقل نیز رشد قیمت ماهانه منفی (به میزان منفی 0.9 درصد) رخ داده که به معنای کاهش قیمت ها در بازار خودروست.

باقی ماندن تورم نقطه ای در کانال 39 درصد

مردادماه و همزمان با افزایش تورم ماهانه، تورم نقطه ای (یعنی رشد شاخص قیمت در ماه مدنظر نسبت به ماه مشابه در سال قبل) نیز با ثبت 39.8 درصد می رفت که به کانال 40 درصد بازگردد. با این حال، با افت تورم ماهانه در شهریور، این شاخص نیز تا 39.5 درصد عقب نشینی کرد و از محدوده یادشده دور شد. از منظر گروه های کالایی، تورم نقطه ای گروه هتل و رستوران در شهریور با 55.4 درصد در صدر قرار دارد و پس از آن گروه های پوشاک و کفش و نیز بهداشت و درمان به ترتیب با تورم نقطه ای 47.7 و 46.3 درصد قرار دارند. از سوی دیگر گروه های ارتباطات، آموزش و لوازم خانگی سه گروهی هستند که کمترین رشد قیمت ها نسبت به ماه مشابه سال گذشته را داشته اند. تورم نقطه ای این سه گروه در شهریور به ترتیب 18.6، 31.5 و 36.7 درصد بوده است.

نیمسال آرام تورمی همزمان با باقی ماندن نرخ رسمی تورم در بیش از 46 درصد

تورم 12 ماهه که در آن متوسط تغییرات قیمت کالاها در 12ماه اخیر، نسبت به دوره قبل از آن سنجیده می شود، رسمی ترین نرخ تورم برای سیاست گذاری های میان و بلندمدت است. در یک سال گذشته، آثار حذف ارز 4200 و همین طور شوک ارزی، موجب شد تا متوسط شاخص قیمت ها سرعت بیشتری در مسیر افزایش داشته باشد. بر همین اساس، به رغم کاهش 16 واحد درصدی تورم نقطه ای بین فروردین تا شهریور، نرخ تورم 12 ماهه در نهایت تنها 1.5 واحد درصد افت را تجربه کرده و به 46.1 درصد رسیده است.

با این همه، نگاهی به روند شاخص قیمت ها در نیمه نخست امسال با نیمه نخست سال قبل، به وضوح، آرامش تورمی در این بازه زمانی را نشان می دهد. طبق داده های مرکز آمار، شاخص قیمت ها در قبل از فروردین 1401، رقم 113 بود که این رقم با حدود 28 درصد افزایش به 144.6 در شهریور رسید. به عبارت دیگر در طول نیمه نخست سال گذشته قیمت ها به طور متوسط 28 درصد افزایش یافتند. اما شاخص قیمت ها درحالی در شهریور امسال به 201.7 رسیده که تا قبل از فروردین امسال، 174.1 بوده و در نتیجه قیمت ها در طول نیمه نخست امسال، کمتر از 16 درصد افزایش یافته اند./ خراسان