مناظره واقعی چند میلیون بیننده دارد؟

اکوبورس: آخرین و سومین مناظره انتخاباتی عصر شنبه ـ ۲۲ خرداد ماه ـ با این هدف اولیه از صداوسیما پخش شد که راهنمای مسیری باشد در جهت انتخاب اصلح. اما اینکه مناظره های امسال تا چه اندازه توانسته اند، در انجام این مهم، موفق باشند، پیش از همه نیازمند مخاطبی است که تا پایان آن ها را دنبال کرده باشد و لازمه دستیابی به آمار مناسب بیننده هم ساختاری است که با استانداردهای جهانی هم خوانی داشته باشد یا حداقل به آن نزدیک شده باشد.
به گزارش اکوبورس به نقل از ایسنا، مناظره های انتخاباتی ۱۴۰۰، از همان ابتدا با انتقادهایی از سوی مخاطبان و کارشناسان مواجه شد. منتقدان خواهان تغییر ساختار انتخابی با هدف رسیدن به شناخت بیشتر و بهتر از نامزدها و آورده هایش بودند. حتی اغلب نامزدها هم پس از برگزاری مناظره اول، به جمع این منتقدان اضافه و اعمال تغییراتی در این برنامه را خواستار شدند. آنها حتی در مناظره دوم بخشی از زمان کوتاه اختصاص یافته به خود را، صرف طرح این موضوع روی آنتن زنده کردند. ساعت پخش نامناسب، انتخاب پرسش های متفاوت و کلی برای هر کدام از نامزدها، همچنین شیوه اداره مناظره و نحوه قرارگیری نامزدها در دکوری که آن هم با انتقاد مواجه شده بود، از علت هایی برشمرده شد که مناظره ها را برای دستیابی به هدف اصلی با چالش مواجه می کرد. پس از برگزاری مناظره اول، نتایج نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، حاکی از این بود که از هر ۱۰ نفر افراد بالای ۱۸ سال در کشور، ۳ نفر مناظره اول انتخاباتی سال ۱۴۰۰ را دیده‌اند که این آمار در مقایسه با رقم نظرسنجی انجام شده توسط خود صداوسیما در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ قرار می گرفت که میزان بیننده اولین مناظره زنده در سطح ملی را بیش از ۶۰ درصد در کل کشور اعلام کرده بود. مناظره های انتخاباتی ۱۴۰۰ با بالا گرفتن درخواست ها برای تغییر ساختار، پس از برگزاری دور دوم مناظره انتخاباتی ۱۴۰۰، متولیان برگزاری تلاش کردند تغییراتی هرچند کوچک را در ساختار این برنامه انتخاباتی ایجاد کنند تا شاید آخرین مناظره تا حدودی به سلایق منتقدان و البته بیننده ها پاسخ گفته باشد؛ اما اینکه آیا اساسا آمار ارائه شده از میزان بیننده های مناظره های ۱۴۰۰، به میزانی هست که بتواند در روند انتخابات تاثیرگذار باشد، نکته دیگری است که شاید با نگاهی آماری به تعداد بینندگان مناظره های انتخاباتی در دنیا، بتوان به جمع بندی بهتری در این زمینه دست یافت.  تجربه های تاریخی در جهان و همچنین ایران حاکی از این است که هرکجا ساختار مناظره به معنای واقعی خود نزدیک شده، اتفاقا در نتیجه انتخابات هم بسیار تاثیرگذار بوده است. نمونه ای از این موارد که در گزارش ایسنا با موضوع مناظره نیکسون و کندی هم به آن اشاره شد، به عنوان اولین مناظره انتخاباتی تلویزیون در تاریخ از آن یاد می شود. این مناظره در سال ۱۹۶۰ برگزار شد و زمانی که کندی توانست در مقابل دوربین های تلویزیون در مقابل نیکوسن که آن زمان معاون رییس جمهور هم بود، به پیروزی دست پیدا کند، پیروز انتخابات هم شد. از آن زمان تاکنون مناظره‌های تلویزیونی بین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و احزاب سیاسی به یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی در جهان تبدیل شده‌اند. بر این اساس، در دورانی که پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی به ندرت به رکوردهای چند ده میلیونی دست پیدا می‌کنند، مناظره‌های تلویزیونی ریاست جمهوری در جهان همچنان یکی از پرمخاطب‌ترین رویدادهای رسانه‌ای به شمار می‌روند. ایسنا در ادامه این گزارش تلاش کرده است، به معرفی برخی از پربیننده‌ترین مناظره های انتخاباتی بپردازد. در ۲۶ سپتامبر سال ۱۹۶۰ بود که برای نخستین‌بار در تاریخ ایالات متحده آمریکا مناظره تلویزیونی از نامزدهای اصلی ریاست جمهوری و با حضور «جان اف کندی» و «ریچارد نیکسون» در چهار مرحله پخش شد. به این ترتیب مناظره‌های تلویزیونی به بخشی از مراحل تبلیغات و آشنایی با نامزدهای ریاست جمهوری این کشور تبدیل شد. مناظره «کندی» و «نیکسون» در سال ۱۹۶۰ در جدیدترین دوره از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، بر اساس گزارش «ان بی سی نیوز» نخستین مناظره بین «جو بایدن» و «دونالد ترامپ» برای انتخابات ریاست جمهوری که ۹۰ دقیقه به طول انجامید و از ۱۶ شبکه به طور مستقیم پخش شد، ۷۳.۱ میلیون مخاطب داشت. «فاکس نیوز» با ۱۷.۸ میلیون بیننده بیشترین آمار مخاطبان این مناظره را به خود اختصاص داده بود و «ای بی سی» و «ان بی سی» نیز در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در مرحله‌ پایانی مناظره‌ این دو نامزد نیز ۶۳ میلیون مخاطب به تماشا نشستند. مناظره ترامپ و بایدن با این حال شمار بینندگان تلویزیونی مناظره نخست «بایدن» و «ترامپ» از نخستین مناظره انتخاباتی «هیلاری کلینتون» و «دونالد ترامپ» که ۸۴ میلیون نفر مخاطب داشت کمتر است. به گفته «فوربس» رکورد پرمخاطب‌ترین مناظره انتخاباتی در تاریخ مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده به این مناظره که در سال ۲۰۱۶ برگزار شد تعلق دارد. «نیویورک‌تایمز» نیز اعلام کرده است پیش از سال ۲۰۱۶، رکورد پرمخاطب‌ترین مناظره ریاست جمهوری ایالات متحده به مناظره سال ۱۹۸۰ بین «جیمی کارتر» و «رونالد ریگان» با ۸۰.۶ میلیون تماشاگر تعلق داشت. مناظره «کارتر» و «ریگان» در سال ۱۹۸۰ همچنین بر اساس اطلاعات منتشرشده در وبسایت «نیلسون»، مناظره بین «جورج بوش پدر»، «بیل کلینتون» و «روس پروت» که در سال ۱۹۹۲ برگزار شد، ۶۹.۹ میلیون بیننده داشت. در مناظره سال ۱۹۷۶ بین «فورد» و «کارتر» نیز ۶۹.۷ میلیون نفر برنامه را تماشا کردند. در بریتانیا با توجه به الگوی متفاوت انتخاباتی، نخستین مناظره انتخاباتی تلویزیونی بین رهبران احزاب سیاسی در سال ۲۰۱۰ با حضور رهبران احزاب سیاسی برگزار شد. دکور مناظره انتخاباتی در تلویزیون های دنیا در جریان مناظره تلویزیونی ۹۰ دقیقه‌ای بین «گوردون براون»، «دیوید کامرون» و «نیک کلگ» به طور میانگین حدود ۹.۴ میلیون مخاطب داشت. در سال ۲۰۱۵ نیز مناظره تلویزیونی چهار قسمتی با حضور سران هفت حزب اصلی بریتانیا برای انتخابات سراسری بریتانیا برگزار شد. برای این برنامه دو ساعته که رهبران احزاب مختلف فرصتی برای سخنرانی‌های کوتاه و پاسخ به سوالات را داشتند نیز بیش از هفت میلیون نفر تماشاگر گزارش شد.