فاز اول توافق چین و آمریکا؛ کاهش ریسک جهانی

اکوبورس: در اقتصاد جهانی، اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه آمریکا و چین به یک درک مشترک از فاز اول تفاهم بین خود رسیده اند، موجب خوشبینی سرمایه‌گذاران شده و شاخص‌های بازار سهام آمریکا به رکوردهای بالاتری رسیدند. همچنین بازار سرمایه چین و هنگ کنگ نیز مثبت شدند. البته این تفاهم نامه هنوز امضا نشده و حتی ممکن است امضای آن به سال ۲۰۲۰ موکول شود.
به گزارش اکوبورس، چین ظاهرا متعهد شده است که قوانین حق کپی رایت را سختگیرانه تر اجرا کند. در همین راستا شاخص ریسک جهانی که توسط موسسه بلک راک ارائه می‌شود، به کمترین میزان خود از زمان آغاز تنش تجاری بین آمریکا و چین رسیده است. با این حال برخی موسسات همچون OECD همچنان نسبت به کاهش رشد اقتصاد جهانی هشدار می‌دهند. براساس برآوردهای OECD رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۱۹ به کمترین مقدار خود در یک دهه اخیر و برابر ۲.۹درصد خواهد رسید.   یکی از معیارهای شناخته شده در پیش بینی رکود اقتصادی، شیب منحنی نرخ بهره است. این معیار به ویژه در مورد بازار آمریکا از سال ۱۹۷۵ تاکنون پیش بینی درستی ارائه داده است. در حالت نرمال شیب منحنی نرخ بهره مثبت است زیرا صرف ریسک اوراق قرضه بلند مدت بیشتر از اوراق قرضه کوتاه مدت است. در حالتی که رکود اقتصادی نزدیک باشد نرخ بهره اوراق بدهی دارای سررسیدهای میان مدت و بلند مدت کاهش می‌یابد، زیرا فعالان اقتصادی انتظار دارند سیاست گذاران جهت مقابله با رکود اقتصادی نرخ بهره را در آینده کاهش دهند. شکل منحنی نرخ بهره در زمانی که احتمال رکود وجود دارد به صورت زیر در می‌آید (که براساس داده‌های واقعی آمریکا در آگوست ۲۰۱۹  است). فعالان بازار معمولا جهت سهولت بررسی این امر کل منحنی نرخ بهره را که شامل نرخ بهره اوراق بدهی دولتی با سررسیدهای مختلف می‌شود ترسیم نمی کنند بلکه تفاوت نرخ بهره یکی از اوراق خزانه کوتاه مدت با نقد شوندگی بالا را با یکی دیگر از اسناد خزانه بلند مدت دارای نقدشوندگی بالا، مدنظر قرار می‌دهند. هرجا که تفاوت این دو نرخ منفی شد یعنی شیب منحنی نرخ بهره دیگر مثبت نیست و احتمالا از حالت محدب به حالت مقعر در آمده است. نمودار زیر منحنی نرخ بهره به روش ذکر شده را برای اقتصاد آمریکا نشان می‌دهد. همانطور که نمودار مذکور نشان می‌دهد این مقدار اخیرا وارد محدوده منفی شده و مجدداً به محدوده مثبت بازگشته است. با اینکه منحنی نرخ بهره آمریکا مجدداً به محدوده مثبت برگشته و برخی تحلیلگران براین اساس عنوان می‌کنند که خطر رکود اقتصادی رفع شده اما همانطور که در نمودار مشخص است، در رکودهای قبلی نیز منحنی برگشته است. در واقع سیگنالی که منحنی ارسال کرده، مهم است نه تغییرات بعد آن. البته فاصله بین معکوس شدن شیب منحنی نرخ بهره و وقوع رکود اقتصادی همیشه ثابت نیست و می‌تواند بین چند ماه تا چند سال طول بکشد. همانطور که نمودار بعد نشان می‌دهد در دوره‌های گذشته فاصله بین معکوس شدن منحنی نرخ بهره و وقوع بحران حداقل ۱۰ ماه و حداکثر ۳۳ ماه بوده است. لذا بطور میانگین می‌توان گفت رکود اقتصادی می‌تواند ۲۲ ماه بعد از معکوس شدن منحنی نرخ بهره رخ دهد که مقارن با آوریل سال ۲۰۲۱ خواهد شد.   البته بر اساس بررسی‌های موسسه بلک راک، باوجود اینکه نرخ بهره اوراق قرضه در زمان رکود اقتصادی کاهش می‌یابد، اما به دلیل کاهش رابطه اوراق قرضه با سهام در زمان رکود، نقش این اوراق در پرتفوی سرمایه گذاری به عنوان متنوع ساز در زمان رکود اقتصادی پررنگ تر می‌شود. نمودار زیر ضریب همبستگی بین اوراق قرضه و سهام را در آمریکا و منطقه یورو در زمان وقوع رکودهای اقتصادی گذشته نشان می‌دهد. هم اکنون نیز همبستگی این دو در اقتصاد آمریکا پایین آمده است. با این حال همبستگی آن‌ها در منطقه یورو هنوز کاهش چندانی نداشته است. از سوی دیگر یکی از شاخص هایی که برخی از تحلیلگران جهت یافتن نقاط سقف و کف بازار سرمایه استفاده می‌کنند نسبت ارزش بازار به GDP هر کشور است. معمولا این نسبت اگر از متوسط تاریخی خود فاصله زیادی بگیرد مجدداً به سمت میانگین میل خواهد کرد. نمودار زیر این امر را در مورد بازار سرمایه آمریکا نشان می‌دهد. همانگونه که نمودار مذکور نشان می‌دهد نسبت ارزش بازار سرمایه به GDP آمریکا در قبل از آغاز بحران‌های سال ۲۰۰۰ و ۲۰۰۸ از متوسط تاریخی خود فاصله زیادی گرفته بوده است. هم اکنون نیز این نسبت به ۱۴۱درصد رسیده است که فاصله زیادی تا متوسط تاریخی ۹۳.۸ درصد دارد. تغییرات وضعیت شاخص PMI اقتصادهای بزرگ جهان نشان می‌دهد که مقدار اولیه این شاخص در ماه نوامبر برای آمریکا ۵۲.۲ اعلام شد که نسبت به ماه قبل بهبود داشته است. این شاخص برای اروپا در این ماه با وجود افزایش نسبت به ماه قبل همچنان در محدوده نامطلوب قرار دارد. شاخص VIX یکی از شاخص‌های استرس بازار سرمایه است که انتظارات سهامداران از نوسانات سهام موجود در S&P۵۰۰  طی ۳۰ روز آینده را نشان می‌دهد. تغییرات این شاخص در ماه نوامبر ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که در این ماه نیز مانند دو ماه قبل نوسانات ادراکی در بازار کاهش داشته و به کمتر از متوسط چهار ساله خود میل کرده است. این امر نشان می‌دهد نگرانی سرمایه گذاران نسبت به وضعیت اقتصاد جهانی کمتر شده است که عمده دلایل آن نزدیک شدن آمریکا و چین به امضای فاز اول توافق بوده است.   * تهیه کننده: شرکت سرمایه گذاری سامان مجد