وزارت نفت فراری از بورس

اکوبورس: کارشناس قراردادهای بین‌المللی نفت گفت:‌ در صورت شکست بورس نفت به عنوان یک راهکار ضدتحریمی، دیگر امیدی به همکاری بخش خصوصی برای فروش نفت نیست
اکوبورس، در حالی که مجلس شورای اسلامی مصوب کرده نفت به صورت هفتگی در بورس عرضه شود اما برای پنجمین هفته پیاپی باز هم نفتی در بورس عرضه نخواهد شد؛ وقفه‌های بی‌موردی که اطمینان مشتریان نسبت به بورس نفت را خدشه‌دار کرده است. با توجه به قانون بودجه سال 98 کشور مبنی بر عرضه ماهانه 6 میلیون بشکه نفت در بورس، وزارت نفت مکلف است میعانات‌گازی و نفت را به صورت هفتگی در بورس عرضه کند اما با این وجود آخرین عرضه نفت در بورس به 16 مهرماه بازمی‌گردد. این وقفه در حالی است که هفته گذشته هم اطلاعیه عرضه‌ای صادر نشد تا عملا برای هفته جاری هم عرضه‌ای وجود نداشته باشد. این وقفه 5 هفته‌ای با توجه به قانون مجلس شورای اسلامی بسیار تامل‌برانگیز است. بر این اساس، سال گذشته پس از کش‌وقوس‌های فراوان بالاخره عرضه نفت در بورس انجام شد و از ابتدای امسال این عرضه‌ها شکل منظمی به خود گرفته بود که ناگهان دوباره این روند از بین رفت. یکی از مخالفان جدی عرضه نفت در بورس، امور بین‌الملل شرکت ملی نفت است که تا قبل از راه‌اندازی بورس نفت، اختیار تمام معاملات نفت کشور را در دست داشت. بورس نفت باعث شد امور بین‌الملل از انحصار خود خارج و مجبور شود بخش خصوصی را نیز وارد تجارت طلای سیاه کند. حال این امور بین‌الملل است که به دلیل تعارض منافعی که دارد چندان از موفقیت بورس نفت خرسند نخواهد شد. این وقفه‌های بی‌مورد در جهت شکست بورس نفت بیش از همه به نفع شرکت ملی نفت و بالطبع امور بین‌الملل آن برای حفظ انحصار خود خواهد بود.  تداوم در عرضه موجب تثبیت بورس نفت برای مشتریان خواهد شد در رابطه با موضوع تداوم عرضه نفت و نقش آن در موفقیت بورس نفت برخی کارشناسان حوزه انرژی و نفت اظهاراتی داشته‌اند. محمدصادق کریمی، کارشناس انرژی در گفت‌وگویی گفته است: «تداوم عرضه نقشش در این است که پیغام ثبات تصمیم را به بازار منتقل می‌کند و فعالان بازار مطمئن می‌شوند که وزارت نفت و شرکت نفت درباره موضوع عرضه نفت‌خام در بورس جدی هستند اما اگر بعد از چندین‌بار عرضه شدن و معامله نشدن به بهانه نبود مشتری عرضه‌ها متوقف شود، یک پیغام مضاعف‌تری به بازار ارسال می‌شود؛ آن هم اینکه این عرضه لزوما مداوم نخواهد بود». برای درک هرچه بیشتر نقاط ضعف نحوه فروش نفت در بورس نفت سراغ یکی از متخصصان علمی که سابقه اجرایی تجارت بین‌المللی نفت را هم داشته رفتیم. محمد شیریجیان، دکترای مدیریت قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز معتقد است نفت باید به صورت مداوم در بورس عرضه شود تا بخش خصوصی بتواند زیرساخت‌های خود را برای ورود به تجارت نفت آماده کند. وی در این‌باره گفت:‌ تداوم عرضه مهم است و نباید صرفا نفت را تا زمانی که خریدار وجود داشته باشد، در بورس عرضه کرد. اینکه برخی مسؤولان شرکت ملی نفت می‌گویند ما تا موقعی که بخش خصوصی نفت را در بورس بخرد عرضه می‌کنیم، غلط است. اگر تقاضایی هم وجود نداشت باید نفت عرضه شود. در واقع تداوم عرضه نفت در بورس، کلید موفقیت این راهکار است. این کارشناس قراردادهای حوزه نفت اظهار داشت: این اقدام حاوی یک پیام به بخش خصوصی است و آن هم این است که ما حتما تا چند سال آینده نفت را در بورس عرضه می‌کنیم و بخش خصوصی اطمینان می‌یابد و روی این تجارت حساب باز می‌کند. وی اظهار داشت:‌ به هرحال باید دید وزارت نفت برای وقفه 5 هفته‌ای در عرضه نفت در بورس و انجام ندادن تکلیف قانونی مجلس چه دلیل منطقی دارد؛ موضوعی که به دلیل عدم تمکین وزارت نفت از قانون مجلس کشور می‌تواند از سوی نهاد‌های نظارتی مورد بررسی قرار گیرد.  شیریجیان گفت:‌ عدم استمرار عرضه نفت در بورس به اقتصاد کشور لطمه وارد خواهد کرد، زیرا با شکست بورس نفت به عنوان یک راهکار ضدتحریمی، دیگر امیدی به همکاری بخش خصوصی برای فروش نفت نیست و فروش نفت ایران با ارتجاعی ناامید‌کننده به حالت سنتی و انحصاری خود بازخواهد گشت. وی معتقد است: ریسک‌پذیری فروش نفت نسبت به فرآورده بیشتر است، لذا شرکت ملی نفت باید تخفیفات بیشتری برای نفت عرضه شده در بورس نسبت به فرآورده اعطا کند. شیریجیان گفت: فروش فرآورده از جهاتی راحت‌تر از نفت است. خریداران فرآورده بیشتر هستند و تجربه بیشتری دارند ولی نفت اینگونه نیست. علاوه بر آن نفت باید نسبت به فرآورده با حجم بالاتری معامله شود و به سرمایه بیشتری نیاز دارد. بارگیری نفت نیز در شرایط تحریمی ریسک بیشتری دارد. این ریسک‌ها را باید با ابزارهای دیگری مثل جذاب کردن قیمت کاهش داد. باید قیمت نفت حتی از فرآورده هم جذاب‌تر شود. وی در ادامه گفت: شرکت پالایش و پخش در حال عرضه فرآورده‌های نفتی با تخفیف مناسب است. فرآورده‌های نفتی در بورس روی هر تن تقریبا 100 دلار تخفیف در قیمت پایه لحاظ کرده‌اند. برای مثال برای گازوئیل و بنزین در هر بشکه 15-14 دلار تخفیف داده شده است و نتیجه آن را هم دیده‌اند اما  شرکت ملی نفت به عنوان تنها عرضه‌کننده نفت در بورس قیمت پایه را بالا تعیین و تخفیفات جزئی 7-6 دلاری به خریداران اعطا می‌کند. هزینه تولید هر بشکه نفت در کشور ما بین 10 تا 15 دلار است. اگر متوسط 12 دلار حساب کنیم، نفت حتی اگر 30 دلار هم در بورس عرضه شود باز هم ارزشمند است. شیریجیان در پایان گفت: وقتی در حال حاضر ایران مجبور است نفت تولید شده خود را ذخیره کند به هر حال هزینه انبارداری، هزینه ذخیره‌سازی در نفتکش، مشکلات زیست‌محیطی و… را در پی دارد، بنابراین با احتساب این هزینه‌ها باید نفت را با تخفیف مناسب در بورس عرضه کرد تا به فروش برسد. منبع :  وطن امروز انتهای پیام/ بورس ، نفت ،