اکوبورس: هر چند همواره ابعاد مذهبی و فرهنگی پیادهروی اربعین طی این سالها مدنظر قرار گرفته اما این مراسم بهترین فرصت برای معرفی تولیدات ملی نیز محسوب میشود.
به گزارش اکوبورس، پیادهوری اربعین را میتوان یکی از مهمترین و پرجمعیتترین رویدادهای مذهبی طی سالهای اخیر عنوان کرد. رویدادی که همه ساله عاشقان سید الشهدا از اواسط ماه محرم به تب و تاب فراهم کردن ملزومات این سفر میافتند. آنطور که آمارها نشان میدهد همه ساله حدود دو تا سه میلیون نفر زائر ایرانی راهی این سفر معنوی میشوند که طی سالهای اخیر با افزایش جمعیت زوار، تمهیدات برای رفاه حال زائران سیدالشهدا بیشتر شده به نحوی که با برپایی موکبهای پذیرایی، اسکان، بهداشتی و درمانی، زوار در مسیر پیادهروی میتوانند خدمات مورد نیاز خود را دریافت کنند. در بین این موکبها و خدماتی که به زوار ارائه میشود، ایرانیان سهم قابل توجهی دارند و اگر بخواهیم این رویداد را از جنبه اقتصادی آن بررسی کنیم، برخی کشورها از جمله ترکیه به دنبال دستیابی به امکان فروش و ارائه محصولات خود به زوار هستند. برهمین اساس غیر از مباحث معنوی و مذهبی این رویداد، میتوان از جنبه اقتصادی نیز به عنوان فرصت خوبی برای ارزآوری ایران به آن نگاه کرد. طبق آمار اعلام شده ۱۸ تا ۲۰ میلیون زائر برای شرکت در این مراسم عازم کربلا میشوند که بیشک در حال حاضر به نفع اقتصاد کشور و به خصوص تولیدات داخلی است. البته ضعف و ناتوانی عراق در تامین بسیاری از اقلام مورد نیاز موکبها و زوار طی این ایام را میتوان یکی از مهمترین عوامل پررنگتر شدن حضور تولیدات ایرانی در موکبها و مسیر زوار دانست. بیشک اجر معنوی این سفر با هیچ چیز قابل قیاس نیست، اما نباید از فرصتهای اقتصادی هم که برای کشور به ارمغان میآورد غافل شد. البته توجه به این نکته ضروری است که زوار برای دریافت این اقلام هیچ پولی نمیپردازند، اما خیرین تمامی این اقلام و تجهیزات خریداری شده را به صورت رایگان در اختیار زوار قرار میدهند. برآورد حجم زائران اربعین حسینی آمارهای مختلفی از حجم حضور زائرین در اربعین حسینی ارائه میشود. مطابق با اظهارنظرهای مختلف مسئولین رسمی عراقی، جمعیت زائران اربعین که عمدتاً از کشورهای عراق، ایران، پاکستان، هندوستان، بحرین، افغانستان، ترکیه و لبنان هستند در سالهای ۱۳۹۳(۱۴۳۵ قمری) و ۱۳۹۴(۱۴۳۶ قمری) بین بیست تا سی میلیون نفر تخمین زده شده است. همچنین، اطلاعات رسمی نشان میدهد که حداقل از ۶۰ کشور دنیا در مراسم اربعین حسینی حاضر میشوند. آماری که برای اربعین ۹۸ نیز ارائه شده موید همین تعداد زائر است. از سوی دیگر، طول سفر اربعین حسینی برای مردم عراق که از مسافتهای کمتر از ۱۲۰ کیلومتری وارد راهپیمایی میشوند، بین ۴ تا ۷ روز است. این سفر برای مردم بصره که از شهر بصره پیادهروی خود را آغاز میکنند تا ۲۰ روز نیز به طول میانجامد. مردم سایر کشورها نیز عمدتاً مسافرتی ۷ تا ۱۴ روزه را تجربه میکنند. با توجه به دادههای فوق، میتوان میانگین طول سفر برای مردم را در این حرکت اجتماعی عظیم، در تخمینی روبه پایین، تقریباً شش روز تصور کرد. با توجه به موارد فوق و با کمترین تخمین جمعیت یعنی ۲۰ میلیون نفر، پدیدۀ عظیم اربعین حسینی، سالانه پذیرای حداقل ۱۲۰ میلیون نفر روز زائر است. بر اساس آخرین آمارها ۳ میلیون و ۲۶۰ هزار نفر مشتاق زیارت امام حسین (ع) در سال جاری از ایران برای شرکت در مراسم پیاده روی اربعین در سامانه سماح ثبت نام کرده اند. از آنجا که حجم عظیمی از کشورهای دنیا در پیاده روی اربعین حضور دارند بر همین اساس می توان این پیاده روی را فرصت مناسبی برای بهره گیری مسایل اقتصادی دانست. لزوم استفاده از فرصت اربعین برای معرفی تولیدات ملی حمید حسینی، دبیر اتاق مشترک ایران و عراق در گفتگو با خبرنگار ایبِنا در اینباره، اظهار داشت: اربعین با توجه به حضور تعداد زیادی زائر از کشورهای مختلف و به خصوص خود عراقیها، اقلام زیادی نیاز است و هزاران موکب تشکیل میشود که وظیفه پذیرایی از زوار را بر عهده دارند. وی افزود: در این ایام مصرف انواع مواد غذایی و میوه جات و به خصوص اقلام مصرفی و تجهیزات موکبها برای آشپزی و پذیرایی بازار بزرگی را ایجاد میکند که علاوه بر بُعد معنوی و زیارتی، از نظر اقتصادی نیز فرصت خوبی برای تبلیغ تولیدات داخلی کشور است. دبیر اتاق مشترک ایران و عراق با تاکید بر اینکه باید در کنار نگاه معنوی و حماسی به این رویداد، نگاه اقتصادی هم داشته باشیم، گفت: البته مشکلاتی بر سر این راه وجود دارد از جمله بسته بودن برخی مرزها که در عین پیگیریهای متعدد تاکنون نتایج مثبتی در پی نداشته است. حسینی افزود: اما نباید حساسیت داشته باشیم و باید از این فرصت استفاده کنیم و با بازارسازی و خلق فرصتهای جدید، علاوه بر تقویت پیوند و ارتباط دو کشور، از آن برای شناسایی و معرفی کالا بهره بگیریم کنیم. حال با این تفاسیر این سوال پیش میآید که مبانی فرهنگی و مذهبی همچون اربعین، تا چه میزان در توسعه اقتصادی کشور تأثیرگذار است؟ که برای پاسخ به این پرسش باید توجه داشت که مبانی دینی و سنتها از اجزاء مهم خصوصیات فرهنگی اقوام، قبایل، عشایر، خرده فرهنگها، مردم یک جامعه و ملل در جهان امروز ما است که به شدت با سایر اجزا زیر نظام فرهنگی مانند عادات، باورها، اعتقادات، بایدها و نبایدها اخلاقی، قوانین و مقررات، دانش، اطلاعات و یادگیریهای فرد از محیط جمعی در هم تنیده و آمیخته است. سنت همراه با سایر اجزا زیر نظام فرهنگی انگیزههای رفتاری افراد و گروهها را شدیداً تحت تأثیر خود قرار میدهد و کشور و مردم ایران زمین هم از این امر مستثنا نیستند و از آنجایی که سنتها میتوانند در رقابت با سایر اجزا زیر نظام فرهنگی مانند قوانین و مقررات دولتی – حکومتی و حتی سنتهای متفاوت بین اقوام مختلف قرار داشته باشند مهم آن است که تعارض و تضاد بین آنها در جهت تعدیل با خواستههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تعدیل و هماهنگ شوند. در این راه وظایف و مسئولیتهای بسیار سنگینی به عهده مذهبیون، رهبران و مدیران گروهها، نهادها و سایر افراد اداره کننده در نواحی و مراکز در سطوح بالای دولتی و حکومتی قرار دارد. همانطور که گفته شد شاخصهای اجتماعی صلح، امنیت و آزادی پیشفرض توسعه و به دنبال آن اهداف و شاخصهای اقتصادی مانند رشد، اشتغال، رفاه و عدالت است که میتواند یک جامعه سنتی مانند ایران را به سطوح بالای موفقیت و پیشرفت هدایت کند.