فوتبال ایران سیاسی است یا نه؟

اکوبورس: «وزیر پرسپولیسی است، وزیر استقلالی است و دولت دوست ندارد تیم ما قهرمان لیگ برتر شود». این اظهارنظرهای تند هواداران فوتبال در چندسال اخیر در فضای مجازی است که نسبت به قبل افزایش چشمگیری داشته و با گسترش شبکه‌های مجازی، هواداران بی‌پرواتر صحبت‌های خود را به گوش مسئولان می‌رسانند.
به گزارش اکوبورس ، سپهر خرمی در شرق نوشت:  اخیرا هم وینفرد شفر، سرمربی سابق استقلال تهران که دوفصل‌ونیم در این تیم حضور داشت و یک جام قهرمانی در جام حذفی را برای این تیم به ارمغان آورد، در مصاحبه‌ای طولانی و البته سیاسی نسبت به دخالت دولت و حکومت در فوتبال ایران واکنش نشان داده که حرف‌وحدیث‌های بسیاری را مطرح کرد. بسیاری عقیده دارند شفر به دلیل بدرفتاری‌ای که باشگاه استقلال در نحوه برکناری با او داشته، چنین مصاحبه‌ تلافی‌جویانه‌ای را انجام داده و برخی دیگر عقیده دارند صحبت‌های شفر در حالت کلی درست است و اگر برخی بخش‌های اغراق‌آمیزش را کنار بگذاریم، نقل‌قول او درباره دخالت سیاسیون در فوتبال ایران مورد تأیید قرار می‌گیرد. با نگاهی به گذشته‌ نه‌چندان دور تصمیمات سیاسی در فوتبال ایران می‌توان تحلیل دقیق‌تری از صحبت‌های شفر داشت که آیا از روی خصومت و کینه این صحبت‌ها را مطرح کرده یا با اتفاقاتی که بعینه دیده تحلیل کرده است. آیا طبق ادعای جدید شفر، فوتبال ایران به‌شدت سیاسی است؟ علی‌آبادی، احمدی‌نژاد و تعلیق فوتبال موردی که نقش سیاست در فوتبال ایران را پررنگ کرد، مربوط به حواشی تیم ملی ایران است؛ تیم ملی با اقتدار راهی ف جهانی 2006 آلمان شده بود و با توجه به رتبه شاگردان برانکو و همچنین بالابردن سطح توقع رسانه‌ها، مردم عقیده داشتند که این تیم باید با کسب هفت امتیاز به‌عنوان سرگروه به دور حذفی جام جهانی صعود کند. جام جهانی آغاز شد و نتایج آن‌طور که ‌ مردم انتظار داشتند رخ نداد و ایران با کسب دو شکست مقابل مکزیک و پرتغال و یک تساوی مقابل آنگولا از گردونه رقابت‌ها کنار رفت. حین برگزاری مسابقه سوم بود که خبر رسید محمد دادکان طی ابلاغیه سازمان تربیت‌بدنی از ریاست فدراسیون فوتبال ایران برکنار شده است (مورد مشابه در دوران ریاست‌جمهوری هشت‌ساله احمدی‌نژاد رخ داده بود؛ منوچهر متکی، وزیر امور خارجه دولت احمدی‌نژاد، 22 آذرماه ۸۹ درحالی‌که به منظور ابلاغ پیام رئیس‌جمهور در سنگال به‌سر می‌برد، از سمت خود توسط شخص احمدی‌نژاد برکنار شد. او حین مذاکره و توسط رئیس‌جمهور سنگال از عزل خود باخبر شد). این برکناری روز سی‌‌ویکم خرداد سال 1385 رخ داد و محمد علی‌آبادی، رئیس وقت سازمان تربیت‌بدنی، پنج روز بعد و در تاریخ پنجم تیرماه، طی حکمی کیومرث هاشمی، رئیس مرکز توسعه ورزش قهرمانی این سازمان را با حفظ سمت به‌عنوان سرپرست فدراسیون فوتبال منصوب کرد. برکناری محمد دادکان حین برگزاری مسابقات جام جهانی به گوش مسئولان فدراسیون جهانی فوتبال رسید و طی بیانیه‌ای از سوی فیفا اعلام شد که در صورت محرزشدن دخالت سیاسیون در برکناری رئیس فدراسیون، فوتبال ایران تعلیق خواهد شد. هرچند محمد دادکان بعدها برای جلوگیری از تعلیق فوتبال ایران استعفایی صوری را به صورت مکتوب به رشته تحریر درآورد، اما آنچه برای فیفا مسجل شده بود، دخالت سازمان تربیت‌بدنی برای برکناری رئیس فدراسیون فوتبال ایران بود. کمیته انتقالی بعد از تعلیق فوتبال ایران تشکیل شد و صفایی‌فراهانی به‌عنوان ناظر بر تغییرات اساسنامه از سوی فیفا در کمیته انتقالی حضور داشت. وظیفه کمیته انتقالی تغییر اساسنامه مطابق با مسائل فوتبالی بود؛ همچنین این کمیته وظیفه داشت انتخابات پست ریاست فدراسیون فوتبال را برگزار کند که در همین حین علی‌آبادی به‌عنوان رئیس سازمان تربیت‌بدنی به‌عنوان یکی از کاندیداهای انتخابات ثبت‌نام کرد که با مخالفت فیفا روبه‌رو شد، چراکه باز هم مصداق بارز دخالت سیاسیون در ورزش محسوب می‌شد. در نهایت و در رقابت علی کفاشیان و شاهرخ شهنازی، مرد همیشه خندان به‌عنوان رئیس فدراسیون فوتبال انتخاب شد تا 18 ماه تعلیق فوتبال ایران به پایان برسد. علی دایی، لابی با بالایی و سرمربیگری تیم ملی 12 اسفند 1386 یکی از مهم‌ترین اتفاقات فوتبالی ایران است، چراکه علی دایی طی حکمی غیرمنتظره به‌عنوان سرمربی تیم ملی ایران در راه صعود به جام جهانی 2010 از سوی فدراسیون فوتبال ایران منصوب شد. ماجرا جایی جالب می‌شود که شخص علی دایی هفته قبل از این انتخاب با حضور در برنامه 90 اعلام کرد هر کسی لابی بالاتری بین آقایون داشته باشد، سرمربی تیم ملی می‌شود و همه این پیشنهادها یک بازی است. صحبت‌های نهایی برای انتخاب افشین قطبی به‌عنوان سرمربی تیم ملی انجام شده بود و «امپراتور» با دور افتخار در ورزشگاه حافظیه با هواداران پرسپولیس خداحافظی باشکوهی انجام داد، چراکه قرار بود به‌عنوان سرمربی تیم ملی کارش را آغاز کند و حمید استیلی با کمک مرزبان در ادامه راه، سرمربی پرسپولیس شود. ‌یکباره اما همه‌چیز تغییر کرد و علی دایی به‌عنوان سرمربی معرفی شد. همان زمان این شایعات مطرح شد که سازمان تربیت‌بدنی مخالف سرسخت مربیگری قطبی برای تیم ملی است و علی دایی را برای این پست پیشنهاد کردند. واکنش دایی اما به این انتخاب عجیب چه بود؟ « با اون بالایی لابی کردم و خدا شاهد هست که خودمم خبر نداشتم»! افشین قطبی که از اتفاقات رخ‌داده شوکه شده بود، در گفت‌وگویی با صدای آمریکا تأکید کرد که انتخاب سرمربیان تیم ملی در ایران کاملا سیاسی است و همین اتفاقات جوانان ایرانی را دلزده می‌کند که قرار نیست بر اساس شایسته‌سالاری کسی انتخاب شود. کفاشیان: مطمئن باشید این‌بار بازداشت نمی‌شوم! علی کفاشیان بعد از هشت سال ریاست بر فدراسیون فوتبال دچار حواشی زیادی شد و از زمین و زمان به او می‌گفتند که نباید برای انتخابات جدید سال 95 ثبت‌نام کنی! البته کفاشیان هیچ‌وقت به صورت شفاف اعلام نکرد منظورش از «آنها» چه کسانی است که دوست ندارند او را در انتخابات جدید ببینند. او این مطلب را بیان کرد: «دلشان که نمی‌خواهد من شرکت کنم؛ آنها هم اهدافی دارند مبنی‌بر اینکه کفاشیان بالاخره هشت‌سال ریاست کرده و دیگر بس است؛ نیازی نیست بگویم چه کسی گفته نیایید. همه مواردی که خودتان اشاره کردید دال بر این است که نمی‌خواهند من بیایم، ولی آنچه برای من مهم است این است که راهکار قانونی‌ای وجود دارد که به من اجازه حضور در انتخابات را می‌دهد. افرادی با سلیقه‌های مختلف و شخصی آمدند به من گفتند نیا». در نهایت کفاشیان کاندیدا نشد تا دوره ریاست مهدی تاج به‌عنوان رئیس فدراسیون فوتبال آغاز شود. تراکتور و پایگاهی برای اعتراضات جدایی‌طلبانه؟ تراکتور بیش از یک دهه است که به لیگ برتر ایران صعود کرده و شور و اشتیاق جدیدی را به فوتبال تزریق کرده است. اما گهگاه با اتفاقاتی که روی سکوهای ورزشگاه یادگار امام تبریز رخ می‌دهد، اوقات بسیاری از فوتبال‌دوستان را تلخ می‌کند. بارها دیده شده که روی سکوهای این ورزشگاه شعارهای تفرقه‌انگیز سر داده شده و ‌ برخی از گروه‌ها به سوءاستفاده از نفس فوتبال می‌پردازند. این اقدام که تقریبا در سایر ورزشگاه‌های کشور رخ نمی‌دهد، حساسیت‌های زیادی را ایجاد کرده که برخی از هوادارها با نیت تماشای فوتبال قصد دارند خواسته‌های سیاسی خود را روی سکوهای ورزشگاه‌ها مطرح کنند. انتقال پاس به همدان و فروپاشی تیمی قدیمی با تصمیمی سیاسی 19 خرداد 1386 یکی از تلخ‌ترین اتفاقات فوتبالی در ایران رخ داد. چند نماینده مجلس به بهانه ایجاد محبوبیت در شهر خود تصمیم گرفتند با لابی‌گری، تیم بزرگ و قدیمی پاس تهران را به همدان منتقل کنند. در آن سال‌ها برنامه 90 آیتم‌های ویژه‌ای را تهیه کرد تا شاید با توجه به فشار افکار عمومی این اتفاق رخ ندهد، اما سرانجام سیاست بر روح فوتبال بار دیگر چیره شد و پاس تهران با قدمتی بیش از 50 سال از تهران به همدان هبه شد تا تمام افتخارات این تیم به تاریخ بپیوندد. پاس همدان حالا روزگار خوشی ندارد و در آستانه انحلال در دسته سوم قرار دارد. ویسی دخالت نمایندگان مجلس در فوتبال را تأیید کرد فروردین ۱۳۹۷ عبدالله ویسی، سرمربی وقت استقلال خوزستان، صحبت‌های قابل‌تأملی را درباره نفوذ نمایندگان مجلس در فوتبال مطرح کرد. او که به‌شدت در آن روزها برای نتیجه‌گیری تیمش تحت فشار بود، در کنفرانس خبری بعد از بازی‌شان با پیکان گفت که نمایندگان شهرهای مختلف برای حفظ تیمشان در رقابت‌های لیگ لابی می‌کنند: «متأسفانه در فوتبال ما لابی و پارتی‌بازی وجود دارد و حتی برخی اوقات نمایندگان مجلس هم در این اتفاقات دخیل هستند. به صراحت می‌گویم در فوتبال ما لابی و پارتی‌بازی بیداد می‌کند و حالا پای نمایندگان مجلس هم به این مسئله باز شده است. آنها که می‌خواهند همچنان در مجلس بمانند، با لابی و فشاری که می‌آورند، به دنبال این هستند تا تیم استانشان بماند، حالا تحت هر شرایطی؛ چه پول داشته و چه پول نداشته باشند و با این لابی‌ها و پارتی‌بازی‌ها فوتبال ما را به بیراهه کشیده‌اند». اینها بخشی از فکت‌هایی است که مربیان و رؤسای سابق فدراسیون فوتبال درخصوص دخالت سیاسیون در فوتبال مطرح کردند. حالا می‌توان دقیق‌تر نسبت به صحبت‌های شفر موضع گرفت؛ دخالت سیاسیون در فوتبال برای پیشبرد بخشی از اهداف پوپولیستی خود و البته مدیریت محبوب‌ترین ورزش کشور مشهود است.