مدل‌های پیشنهادی مرکز پژوهش‌های مجلس برای واگذاری سرخابی‌ها
اکوبورس: مرکز پژوهش‌های مجلس در بررسی مناسب‌ترین الگوی واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، ۵ راه‌حل را به نقل از کارشناسان مختلف حوزه ورزش و اقتصاد پیشنهاد کرده که در این زمینه ۴ راه به واگذاری به خصوصی و یک الگو هم به واگذاری مدیریت منجر می‌شود.
به گزارش اکوبورس، مرکز پژوهش‌های مجلس با انتشار گزارشی به بررسی موضوع خصوصی‌سازی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس پرداخت. در بخشی از این گزارش آمده است: تاکید بر خصوصی‌سازی دو باشگاه مطرح فوتبال، یعنی استقلال و پرسپولیس در حالی صورت می‌گیرد که بدون اصلاح برخی قوانین مربوط به درآمدزایی از محل ورزش و همچنین تغییر اساساسنامه دو باشگاه، چنانچه خصوصی‌سازی صورت بگیرد بقای دو باشگاه را در معرض خطر قرار می‌دهد. از سوی دیگر راه‌حل‌های واگذاری در ایران و شرایط اقتصادی نشان می‌دهد واگذاری از سوی سازمان خصوصی‌سازی در این مرحله شانسی برای موفقیت ندارد و احتمالا نتیجه‌ای مشابه دیگر شکست‌ها را خواهد داشت که البته تبعات اجتماعی و امنیتی به بار می‌آورد. در نتیجه به نظر می‌رسد اگر هم اصرار بر خصوصی‌سازی وجود دارد، بهتر است این امر از طریق فرابورس صورت بگیرد، گرچه پیمان مدیریتی هم می‌تواند در شرایط فعلی مناسب باشد تا با کاستن از هزینه‌های دولت، شرایط برای واگذاری آماده شود. همچنین تجربه خصوصی‌سازی باشگاه‌های فوتبال در کشورهای مختلف جهان و در بخش‌های مختلف نشان می‌دهد رویکرد واحدی برای خصوصی‌سازی و کاهش تصدی‌گری دولت وجود ندارد، بلکه اجرای موفق این برنامه تابع عوامل و شرایط مختلفی بوده و الزام‌های خاصی دارد. در رابطه با واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی می‌توان گفت بدون فراهم شدن زیرساخت‌های درآمدزایی باشگاه‌ها و تعیین ضوابط حرف و مشاغل ورزش حرفه‌ای و ضوابط بیمه‌ای و مالیاتی، نوع و روش واگذاری به تنهایی نمی‌تواند ضامن موفقیت خصوصی در ورزش حرفه‌ای باشد. واگذاری دو باشگاه مطرح فوتبال تنها بخشی از مساله است و باید ابعادی دیگر از مساله در قالب «نظام ورزش حرفه‌ای و باشگاه‌داری کشور» به تصویب نهاد قانون‌‌گذاری کشور برسد. در ادامه این گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس جهت بررسی مناسب‌ترین الگوی واگذاری به بررسی نظرات کارشناسان مختلف حوزه ورزش و اقتصاد پرداخت که در نهایت 5 راه‌حل پیشنهاد می‌شود که 4 راه به واگذاری به خصوصی و یک الگو هم به واگذاری مدیریت منجر می‌شود. در قسمتی از این گزارش آمده است: پیمان مدیریت به معنای واگذاری مدیریت یک بنگاه در قبال بهای پیمان و انجام خدمت به پیمانکاران برای دوره معینی است ولی مالکیت همچنان در اختیار دولت است. این روش تاکنون در خصوص واگذاری بنگاه‌های دولتی به کار گرفته نشده اما اداره کنونی دو باشگاه به این روش نزدیک‌تر است. تنها تفاوت در این است که مدیر باشگاه بابت انجام خدمت حق الزحمه می‌گیرد ولی در این روش دولت از پیمانکار پول خواهد گرفت. اجاره به شرط تملیک روش دیگری است که واگذار‌کننده شروطی را پیش‌بینی می‌کند که پس از انجام شروط مالکیت در اختیار مستاجر قرار می‌گیرد.برگزاری مزایده عمومی روشی است که از سال 87 دنبال می‌شود و نتیجه‌ای در پی نداشته است. با این همه همچنان راه‌حلی است که سازمان خصوصی‌سازی به آن تمایل دارد. واگذاری ترکیبی- تدریجی هم به معنای آن است که در مرحله اول سازمان خصوصی 45 درصد سهام را از طریق مزایده واگذار کند و برای 45درصد باقیمانده سهام از طریق فرابورس واگذار شود و 10 درصد مالکیت آن هم در دست دولت بماند. روش واگذاری از طریق فرابورس هم همان روشی است که در سال 97 به تصویب مجلس رسید که براساس آن ابتدا 5 درصد از سهام باشگاه برای کشف قیمت در بازار پایه عرضه می‌شود و سپس 51 درصد به صورت بلوکی و مابقی به صورت خرد از طریق فرابورس واگذار شود. بررسی پنج راهکار پیش‌بینی شده نشان می‌دهد که هر یک از این روش‌ها دارای نقاط قوت و ضعفی هستند که در این میان نقاط ضعف روش واگذاری از طریق برگزاری مجمع عمومی از سوی سازمان خصوصی‌سازی به‌گونه‌ای است که اصلا قابل دفاع نخواهد بود. در 4 روش دیگر، در صورت تمایل به حفظ مالکیت دولت، روش پیمان مدیریت پیشنهاد می‌شود. چنانچه اصرار بر واگذاری است، مناسب‌ترین شیوه روش فرابورس است که به تصویب مجلس هم رسید. در صورت واگذاری در فرابورس، وزارت ورزش ضروری است نسبت به اصلاح اساسنامه دو شرکت به ویژه تغییر ماهیت حقوقی باشگاه استقلال از سهامی خاص به سهامی عام و تعیین تکلیف اموال دو باشگاه بپردازد.
