دوگانه صعود و سقوط در بورس تهران
در روزهای اخیر معاملات بورس تهران از فضای محافظه‌کارانه خارج و شاخص کل در دو روز معاملاتی اخیر پیشروی ۳.۴ درصدی را به نمایش گذاشته است.
البته درجا زدن قابل ملاحظه ارزش معاملات خرد در سطح ۳ هزار‌میلیارد تومان را می‌توان یکی از مهم‌ترین نشانه‌های عدم بازگشت کامل اعتماد سرمایه‌گذاران برشمرد.
کارشناسان بازار سرمایه تغییر مسیر اخیر در تالار شیشه‌ای را به صورت مشخص به رشد نرخ دلار و تحرکات بازارهای موازی مرتبط می‌دانند. این تحولات در حالی رخ می‌دهد که بازار سهام از نظر بنیادی نه با حباب قیمتی مواجه است و نه با اشباع قیمتی. با‌این‌حال در ماه‌های اخیر شاهد عقب‌نشینی قیمت سهام بودیم. این در حالی است که بازارهای موازی نیز وارد سطوح جدید قیمتی شدند. روند صعودی قیمت دلار آزاد اگرچه دیروز متوقف شد، اما بعد از ورود اسکناس آمریکایی به کانال ۱۰۰ هزار تومان همه بازارهای دارایی وارد فاز جدیدی از تغییرات شدند.
دلار آزاد معاملات روز شنبه را در سطح ۱۰۲ هزار و ۸۰۰ تومان آغاز کرد و در ادامه، شاخص ارزی دو کانال بالاتر آمد و وارد کانال ۱۰۴ هزار تومان شد و در روزهای بعد از آن نیز وارد کانال ۱۰۶ هزار تومان شد، اما مجددا به کانال ۱۰۳ هزار تومان بازگشت. با پیشروی قیمت اسکناس آمریکایی به سطوح بیش از ۱۰۰ هزار تومان و تشدید انتظارات تورمی، در بازار طلا و سکه نیز قیمت‌ها با افزایش همراه شدند. هر گرم طلای ۱۸ عیار در معاملات دیروز در حوالی ۸میلیون و ۸۰۰ هزار تومان معامله شد و سکه امامی هم در قیمت ۹۷میلیون تومان میان خریداران و فروشندگان دست به دست شد.
معاملات روز سهشنبه مطابق با پیش‌بینی اغلب فعالان بازار پیش رفت. در هفته‌های گذشته، بازار سهام که برخلاف انتظار بسیاری از کارشناسان و معامله‌گران عمل می‌کرد در این هفته همگام با پیش‌بینی‌ها حرکت کرد. بورس در روزهای اخیر سمت و سوی جدیدی به خود گرفته است. در جریان معاملات روز گذشته نیز با صعود یکپارچه نماگرهای سهامی همراه بود. شاخص کل با رشد ۱.۹۳ درصدی به سطح ۲میلیون و ۴۷۷ هزار واحدی رسید. شاخص هم‌وزن نیز ۱.۱۳ درصد بر ارتفاع خود افزود و در سطح ۷۶۵ هزار واحد ایستاد. در فرابورس نیز شاخص کل این بازار، افزایش ۰.۸۱ درصدی را تجربه کرد تا هر سه نماگر سهامی رشد یکپارچه را به ثبت برسانند. در معاملات روز سهشنبه شاهد ورود پول قدرتمند نیز بودیم و مبلغی به میزان هزار و ۱۳۴میلیارد تومان پول حقیقی وارد گردونه معاملات سهام شد که بیشترین میزان ورود پول از ۲۲ اردیبهشت‌ماه محسوب می‌شود. ارزش معاملات خرد بازار نیز رقم ۳هزار و ۷۲۴میلیارد تومان را به ثبت رساند. در پایان معاملات روز سهشنبه بازار نیز ۷۸ درصد از نمادها سبزپوش بودند و تنها ۲۲ درصد از نمادها در بخش سرخ تابلوی معاملات جای گرفتند. در ۴ روز معاملاتی اخیر، بازار سهام با ورود بیش از ۲ هزار میلیارد تومان پول حقیقی همراه شده است.
باتوجه به وضعیت متعادل بازار سهام، عمده گروه‌های اثرگذار بورسی در معاملات دیروز با ورود پول از سوی سهامداران خرد همراه شدند. بیشترین میزان جذب پول حقیقی توسط صنعت محصولات شیمیایی صورت گرفت. این صنعت با ورود پول ۱۱۷میلیارد تومان در رتبه نخست جدول تراز پول حقیقی ایستاد. پس از آن نمادهای پالایشی و همچنین گروه‌های سرمایه‌گذاری با میانگین ورود پول ۵۱میلیارد تومان رتبه‌های دوم و سوم بیشترین میزان جذب پول حقیقی را از آن خود کردند. اما از سویی برخلاف روند صعودی نماگرهای بورسی، نیروگاه‌ها با ثبت خروج پول ۲.۵میلیارد تومان بیشترین میزان خروج حقیقی‌ها را از آن خود کردند. دو گروه خرده‌فروشی و محصولات کامپیوتری با متوسط خروج پول یک میلیارد تومانی دومین و سومین گروه با بیشترین خروج پول بودند. در میان صندوق‌های قابل معامله بازار سهام، صندوق‌های سهامی با ورود پول ۴۳۹میلیارد تومان در صدر جدول ورود پول حقیقی جای گرفت. پس از آن صندوق‌های بخشی با ورود پول ۱۵۹میلیارد در جایگاه دوم جدول تراز پول حقیقی جای گرفتند. در طرف مقابل صندوق‌های درآمد ثابت با ثبت خروج پول بیش از ۳۴۵میلیارد در صدر جدول خروج پول روزانه جای گرفتند. پس از آن صندوق‌های مختلط و اهرمی در روز جاری بیشترین میزان خروج پول حقیقی را به ثبت رساندند.
بازار سرمایه در هفته‌های اخیر در حال کلنجار با سناریوهایی است که همگی به ابهامات گوناگون گره خورده‌اند. همین امر سبب شده تا سرمایه‌گذاران برای خرید سهام مردد شوند. البته همه بازارها در چنین وضعیتی به‌سر می‌برند، اما با توجه به ریسک‌پذیری بازار سهام، معامله‌گران در دو ماه اخیر ترجیح داده‌اند تا بازارهایی با ریسک اندک را در اولویت سرمایه‌گذاری قرار دهند. از سویی با توجه به عمر کوتاه موج‌های صعودی در بورس تهران طی ماه‌های اخیر با قطعیت نمی‌توان از تغییر فاز جدی بورس گفت. از همین منظر است که شاهد اختلاف شدید آرا و شکاف معنادار انتظارات در دو سوی عرضه و تقاضا هستیم. بر اساس اظهارات کارشناسی، بورس تهران به دلیل ریسک‌های موجود برای صعود پرشتاب، محرک قدرتمندی ندارد. در نتیجه یکی از استراتژی‌های معاملاتی که در شرایط فعلی می‌تواند از سوی سرمایه‌گذاران اتخاذ شود اقبال به سمت نمادهای کم‌ریسک خواهد بود. براساس گزارش‌های ماهانه منتشر شده، نمادهایی از گروه کانی‌های فلزی، پتروشیمی، نیروگاه و سیمان پتانسیل بالایی برای سرمایه‌گذاری و رشد دارند.
در همین رابطه محمد غفوری، کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: در یکی، دو روز اخیر شاهد تعادل نسبی در معاملات بودیم. شاخص کل توانست دوباره به کانال دو‌میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی برگردد از سویی ورود پول حقیقی نکته قابل‌توجهی به شمار می‌آید. با این حال، ارزش معاملات همچنان در سطوح پایین قرار دارد که شرایط رکودی بازار را نشان می‌دهد. تا زمانی که ارزش معاملات رشد چشم‌گیری نداشته باشد، نمی‌توان به رشد شاخص‌ها و پایان روند نزولی بازار اعتماد کرد و بازگشت پایدار بازار را محتمل دانست. به این ترتیب ارزش معاملات بالای ۱۰ هزار‌میلیارد تومان می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال جدی برای ورود سرمایه‌گذاران و بازگشت به روند صعودی تلقی شود.
او افزود: اگرچه بازار تجربه‌ای از بازگشت تعادلی را به نمایش گذاشت، اما همان‌طور که اشاره شد، به نظر می‌رسد حتی با وجود گزارش‌های بنیادی مناسب که در مردادماه از سوی بسیاری از شرکت‌ها منتشر شد و همچنین در صورت ارائه گزارش‌های مطلوب در شهریور، همچنان ورود نقدینگی به بازار مساله‌ای اساسی باقی خواهد ماند. بر این اساس، انتظار تعدیل نسبت قیمت به سود و افزایش سود خالص شرکت‌ها در گزارش‌های شش‌ماهه دور از ذهن نیست، اما در غیاب ورود سرمایه‌گذار جدید، وضعیت بازار می‌تواند همچنان در رکود دنبال شود.
این کارشناس گفت: بازار در شرایط کنونی از منظر قیمتی فروشنده جدی ندارد، اما پایین بودن حجم معاملات می‌تواند در برخی مواقع قیمت‌ها را کاهش دهد. مهم‌ترین سیگنال برای بازگشت بازار، افزایش و تثبیت ارزش معاملات در سطوح بالای ۱۰ هزار‌میلیارد تومان در یک بازه زمانی حداقل یک هفته‌ای است. در صورت تحقق این امر، می‌توان نشانه‌های مثبتی از بازگشت بازار سرمایه به روند صعودی مشاهده کرد.
