تروئیکای اروپا رسما اسنپ بک را فعال کرد
فرانسه، آلمان و بریتانیا صبح پنج‌شنبه با ارسال نامه‌ای شورای امنیت اعلام کردند که «مکانیسم ماشه» را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال می‌کنند.
مکانیسم ماشه کدام قطعنامه‌ها را احیاء می‌کند؟
یکی از مهم‌ترین این قطعنامه ها، قطعنامه ۱۸۰۳ (مصوب در سال ۲۰۰۸) بود که طبق آن، محدودیت‌های بانکی وسیعی برای ایران ایجاد می‌شد. همچنین طبق این قطعنامه، بازرسی محموله‌های کشتیرانی ایران در خارج از مرز‌ها قانونی می‌شد.
قطعنامه خطرناک دیگر، قطعنامه ۱۹۲۹ (مصوب در سال ۲۰۱۰) بود که شدیدترین تحریم‌ها را علیه ایران اعمال می‌کرد. این تحریم‌ها شامل تحریم تسلیحاتی جامع، محدودیت بانکی و کشتیرانی و … می‌شدند.
مفاد این قطعنامه بسیار تند و محدود کننده بود. برخی از تندترین مواد این قطعنامه به شرح زیر هستند:
الف. کشور‌ها موظف هستند که از انتقال مستقیم یا غیرمستقیم هشت نوع سلاح سنگین از جمله تانک، خودرو‌های زرهی، هواپیما‌های جنگی، هلیکوپتر‌های تهاجمی، کشتی‌های نظامی و سیستم‌های موشکی به ایران جلوگیری کنند.
ب. کشور‌ها موظف هستند که از ورود شمار دیگری از مقام‌های ایران به قلمروی خود جلوگیری کنند و دارایی‌های تعداد دیگری از افراد و شرکت‌های ایرانی را در فهرست تحریم‌ها برای مسدود شدن قرار دهند.
ج. از دولت‌ها خواسته شده تمام محموله‌های هوایی و دریایی را که به ایران فرستاده می‌شود یا از آن خارج می‌شود، در فرودگاه‌ها، بنادر و آب‌های قلمروی خود در صورتی که بر این باور باشند که آن محموله‌ها حاوی مواد اتمی، موشکی یا نظامی ممنوع اعلام شده است، بازرسی کنند.
د. به کشور‌ها اجازه داده می‌شود محموله‌های دریایی ایران را بر اساس قوانین بین‌المللی در آب‌های آزاد بازرسی، توقیف و حتی در صورت لزوم نابود کنند.
ه. به کشور‌ها اجازه داده می‌شود از تأمین سوخت یا ارائه خدمات دیگر به کشتی‌های ایران یا کشتی‌های خارجی حامل محموله‌های «غیرقانونی» ایران خودداری کنند.
بزرگ‌ترین نگرانی چیست؟
اکنون خطر بازگشت این محدودیت‌ها بیش از همیشه جدی است. این محدودیت‌ها می‌توانند ایران را با مشکلات فراوانی روبه رو کنند. آنچه در این میان نگران کننده است، تغییر موقعیت ژئوپلیتیک و سیاسی ایران در این سال‌هاست.
قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت در سال ۲۰۱۰ علیه ایران صادر شد و تا زمان صدور قطعنامه ۲۲۳۱ در سال ۲۰۱۵ در جریان بود. با این حال، ایران با مشکلات شدیدی که از دل این مفاد بیرون می‌آید روبه رو نشد. طبق مفاد فوق، کشور‌ها می‌توانند از محموله‌های هوایی و دریایی ما جلوگیری کنند. این شاید بدترین بخش قطعنامه ۱۹۲۹ باشد. با این حال، در سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ کمتر کشوری بود که جرات تعرض به کشتی‌ها و هواپیما‌های ما را داشته باشد و جلوی رفت و آمد و نقل و انتقال آنها را بگیرد. علت چیست؟
شاید بازگشت به رویکرد «حقوق دانان سیاسی» این مساله را حل کند. افرادی مانند کارل اشمیت معتقدند «قانون» بدون فرض قدرت سیاسی هیچ وجهی ندارد و آنچه در اصل تعیین کنندۀ درستی و غلطی است، قدرت سیاسی است. این نگاه تند، اما دقیق می‌تواند ماجرای قطعنامه‌ها را مشخص کند. در سال ۲۰۱۰ ایران در اوج قدرت منطقه‌ای بود و کسی جرات تعرض به منافع ایران را نداشت. این در حالی است که اکنون شرایط منطقه‌ای تغییر کرده و ایران در وضعیت سابق نیست. همچنین در مفاد بالا دائما از این عبارت استفاده شده است که «به کشور‌ها اجازه داده می‌شود». این عبارت نشان می‌دهد که اقدام کشور‌ها علیه محموله‌های ایرانی نه اجبار بلکه نوعی اختیار است. شکی وجود ندارد که بازی قدرت، لابی صهیونیست‌ها و فشار آمریکا در انتخاب سیاست کشور‌ها به خصوص کشور‌های همسایه در نوع برخوردشان با محموله‌های ایران تعیین کننده است.
