هشدار جدی درباره انتقال آب سد طالقان به تهران/ چاره ای نیست!

با این حال این راهکار، نه تنها میان حامیان و کارشناسان محیط زیست با نقد جدی مواجه است، بلکه میان خود مسوولان هم از آن به عنوان مسکن یاد می‌شود.

هاشم امینی، مدیرعامل شرکت مهندسی آب‌های کشور نیمه مرداد امسال به صدا و سیما گفت: نباید دوباره به خطا برویم، تا ۱۵ مهر ماه آب طالقان به تهران می‌رسد، اما همه متفق القول هستیم که این سبک تامین آب ما را به ناکجا آباد می‌برد و ما را دچار مشکل می‌کند.

با وجود همه انتقادها اما خط لوله در دست ساخت است و طبق گفته امینی، تا ۳۱ مرداد ماه ۱۴۰۴ آب از زیاران به بیلقان کرج خواهد رسید.

چقدر آب از طالقان به تهران منتقل می‌شود؟

مدیر امور مهندسی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران به ایرنا گفته: انتقال آب از سد طالقان از طریق خط جدید که به سرعت درحال تکمیل است سبب افزایش ظرفیت آبی تهران خواهد شد.

طبق گفته احسان استحمامی، خط جدید انتقال آب طالقان به تهران ظرفیتی مطابق خط قدیم حدود ۵ متر مکعب بر ثانیه است و تمام آب دهی این خط در طول مسیر مشابه خط قدیم خواهد بود و همه وظایف این خط را انجام خواهد داد.

مدیر امور مهندسی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران خاطر نشان کرده: در کیلومتر ۵۴ مسیر که تصفیه خانه دو قرار دارد، می‌توانیم ظرفیت ۲.۵ متر مکعبی سهم البرز را که از خط قدیم الان درحال آبدهی است، به خط جدید منتقل کرده و این ۲.۵ متر مکعب به سهم تهران در خط قدیم اضافه می‌شود.

استحمامی گفت: در ادامه که آبگیر بیلقان قرار دارد ۵ متر مکعب تکمیل می‌شود و سامانه انتقال از سد طالقان به تهران به صورت دو خط ۵ مترمکعبی خواهد بود که ظرفیت انتقال ۲ برابر می‌شود.

وضعیت آب تهران چقدر بحرانی است؟

یک کارشناس حوزه آب درباره وضعیت آب تهران به عصر ایران گفت: صحبت‌هایی مطرح شده بود با این عنوان که تهران به نقطه صفر آبی نزدیک می‌شود. بعد از آن سخنگوی صنعت آب مصاحبه‌ای کرد و خبر داد که در دو ماه گذشته حدود 13 درصد صرفه‌جویی آب صورت گرفته است و این آمار نشان می‌دهد مردم در این زمینه همکاری کرده‌اند.

محسن موسوی خوانساری ادامه داد: سخنگو گفته است که اگر مردم باز هم همکاری کنند از این بحران رد می‌شویم. درباره این سوال که آیا آب جیره‌بندی می‌شود یا خیر باید به این صحبت‌های سخنگوی آب توجه کنیم.
او بیان کرد: اکنون نمی‌توان به درستی قضاوت کرد که چه اتفاقی خواهد افتاد، چراکه بخش عمده تامین آب تهران از طریق منابع زیرزمینی است.

دشت قزوین و امنیت غذایی کشور در خطر

این کارشناس حوزه آب درباره انتقال آب از سد طالقان بیان کرد: سد طالقان میزانی تخصیص آب برای دشت قزوین دارد. این دشت از نواحی بسیار حاصلخیز ایران و برای حفظ امنیت غذایی بسیار مهم است.

موسوی افزود: پیش از این یک خط انتقال از سد طالقان به سمت تهران کشیده شده بود که به آن خط انتقال شماره یک گفته می‌شود. این خط انتقال از داخل شهر کرج رد می‌شود و لوله آن فرسوده است بنابراین مشکلات پدافندی دارد.

او گفت: اگر هدف جایگزینی این خط لوله باشد، کاری منطقی است، اما گویا با انتقال 70 میلیون مترمکعب آب از خط انتقال دوم موافقت شده است.

موسوی عنوان کرد: فلسفه ایجاد خط دوم درواقع جایگزینی خط یک بود اما گویا قرار است هر دو خط فعال باشند و  آب اضافه‌تری منتقل شود.

او ادامه داد: علاوه بر آن یک خط هم از سد به آبیک قزوین کشیده شده است که به نظر می‌رسد تا محمدیه که شهر بزرگی در نزدیکی قزوین است ادامه پیدا می‌کند و قرار است تعدادی شهر و روستا را در این منطقه آبرسانی کند.

موسوی بیان کرد: این خطوط انتقال‌ در شرایطی احداث شده که سد طالقان ظرفیت محدودی دارد و با توجه به خشکسالی‌های اخیر امسال توانسته نزدیک به 300 میلیون مترمکعب روان‌آب داشته باشد.

او اظهار کرد: ما اطلاع دقیقی از تخصیصی که وزارت نیرو به قزوین یا تهران یا کرج داده است نداریم اما پیشنهاد می‌کنیم دشت قزوین را در اولویت قرار بدهند چراکه این دشت از نظر تامین امنیت غذایی به خصوص در شرایط فعلی کشور بسیار اهمیت دارد.

او تاکید کرد: دشت قزوین تعداد زیادی چاه دارد و کانال‌های آبیاری موجود در آن وظیفه تغذیه سفره آب زیرزمینی مزارع را هم به عهده دارد تا چاه‌ها آبدار بمانند و اگر مشکلی برای تامین آب کانال‌ها ایجاد شود چاه‌ها هم به چالش می‌خورند.

این کارشناس حوضه‌های آب گفت: اگر آب این مزارع و چاه‌ها تامین نشود احتمال شکل‌گیری تعارضات اجتماعی وجود دارد. ِ

انتقال آب از سد طالقان چه نتایجی دارد؟

این کارشناس در زمینه حوضه‌های آب تاکید کرد: اینکه برای سد طالقان بعد از انتقال‌ها چه اتفاقی رخ می‌دهد باید به تجربه‌های قبلی توجه کنیم. ما تجربه رود زاینده‌رود را داریم که مصارف تعریف شده برای آن بالاتر از منابع است..

موسوی گفت: مصرف زیادی برای آب رود زاینده رود در هر سه استان چهار محال و اصفهان و یزد در نظر گرفته شد، تا آنجا که آبی برای محیط زیست باقی نماند و در حال حاضر کم کردن سهم هیچ کدام از بخش‌ها ممکن نیست چراکه آن بخش شاکی خواهد شد.

او تاکید کرد: در حوضه سد طالقان هم باید مواظب باشیم که مصارف بیشتر از منابع نشود، چراکه در آن صورت نه تنها برای دشت قزوین، بلکه برای تهران هم مشکل ایجاد می‌شود و بر سر مقداری اب همیشه بحث و جدل وجود خواهد داشت.

این کارشناس در زمینه آب بیان کرد: مصارف باید همیشه کمتر از منابع باشد و سهم محیط زیست هم در نظر گرفته شود. در پایین سد طالقان مقداری حقابه محیط زیست باید رها شود و میزانی هم باید به عنوان سهم کشاورزی اختصاص یابد.

موسوی اضافه کرد: این در حالی است که در حال حاضر قرار است برای تهران و کرج آب بیاید، دشت قزوین هم آبیاری شود و علاوه بر آن آب شرب چند شهر و روستا هم در قزوین تامین شود. و حقابه کشاورزی و محیط زیست پایین دست هم داده شود. این سد کشش این میزان بارگزاری را ندارد.

او گفت: سد طالقان در شرایط نرمال 450 میلیون مترمکعب آبگیری می‌کرده است اما با توجه به تغییر اقلیم و کاهش بارش‌ها وزارت نیرو باید محاسبه کند که سهم‌ها در شرایط فعلی به چه صورت باید عوض شود.

او تاکید کرد: در حال حاضر در بالادست سد طالقان هوا گرمتر شده و بسیاری از برفاب‌ها تبدیل به بارش شده‌اند. بنابراین لازم است مطالعات مجددی صورت بگیرد و تخصیص آب در این حوضه بر اساس سال نرمال، خشک و تر ارزیابی شود و سهم هر بخش به صورت عادلانه داده تخصیص پبدا کند.

موسوی گفت: علاوه بر خط یک و دوی انتقال از سد طالقان به البزر، یک تونل هم در فاز مطالعاتی است که آب را از بالادست سد طالقان به سد کرج می‌برد. هنوز نمی‌دانیم آیا برنامه وزارت نیرو این است که این تونل را جایگزین دو خط لوله فعلی کند یا این تونل هم جداگانه آب می‌آورد.